Sáng 17/6, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương phối hợp Ban Tổ chức Trung ương, Bộ Ngoại giao, Bộ Nội vụ, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội tổ chức Họp báo quốc tế công bố chính thức Quyết định vận hành tổ chức bộ máy mới của Việt Nam theo mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp từ ngày 1/7/2025.
tạo nền tảng pháp lý vững chắc
Phát biểu tại buổi họp báo, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Phạm Tất Thắng cho biết, ngày 16/6 vừa qua, tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước CHXHCN Việt Nam năm 2013 và Luật Tổ chức chính quyền địa phương sửa đổi với tỉ lệ biểu quyết rất cao.
Theo đó, xác lập mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp (cấp tỉnh và cấp xã) thống nhất trong cả nước và phân định rõ nhiệm vụ, thẩm quyền và cơ cấu tổ chức bộ máy của từng cấp chính quyền.
“Đây là một sự kiện lớn, mang ý nghĩa lịch sử của Việt Nam. Tạo nền tảng pháp lý vững chắc cho tổ chức hoạt động của chính quyền địa phương theo mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp lần đầu tiên được tổ chức ở Việt Nam, góp phần vào phát triển đất nước cũng như hội nhập quốc tế” – ông Thắng nhấn mạnh.
Theo ông Phạm Tất Thắng, Tổng Bí thư Tô Lâm cũng đã nêu rõ đề án về sắp xếp tổ chức đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp cùng các đề án kèm theo là những vấn đề rất hệ trọng, có tính lịch sử, không chỉ sắp xếp về tổ chức, bộ máy, cán bộ mà còn phân cấp về thẩm quyền, bố trí lại đơn vị hành chính, phân bổ về nguồn lực, tạo không gian phát triển.
Mục tiêu là xây dựng chính quyền theo hướng gần dân, sát dân, phục vụ nhân dân tốt hơn, đồng thời mở ra một cục diện mới trong phát triển đất nước với tầm nhìn lâu dài, ít nhất là trong 100 năm tới.
Đây cũng là vấn đề được cán bộ, đảng viên và đông đảo các tầng lớp nhân dân của Việt Nam rất quan tâm với sự đồng tình, ủng hộ, đánh giá rất cao và sẽ được thực hiện đồng bộ từ 1/7/2025 tới đây.
"Có thể nói Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 và Luật Tổ chức chính quyền địa phương sửa đổi là nhiệm vụ quan trọng, cần thiết và chiến lược nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước, hoàn thiện hệ thống chính trị và pháp luật. Đồng thời, thể hiện ý chí và nguyện vọng của Nhân dân trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam" - theo Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Phạm Tất Thắng.
đổi mới toàn diện, đồng bộ
Thông tin việc sửa đổi bổ sung Hiến pháp, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Nguyễn Phương Thủy nhấn mạnh, điều này là vô cùng cần thiết trong bối cảnh hiện nay.
Từ khi thành lập nước CHXHCN Việt Nam ngày 2/9/1945 cho đến nay, Việt Nam đã có 5 bản Hiến pháp. Mỗi bản Hiến pháp đánh dấu chặng đường trưởng thành mới của nhà nước cách mạng Việt Nam, thể chế hóa đường lối của Đảng trong từng giai đoạn, từng thời kỳ phát triển của đất nước.
Trong đó, Hiến pháp năm 2013 là Hiến pháp của thời kỳ đổi mới toàn diện, đồng bộ về kinh tế và chính trị, đúng yêu cầu của công cụ đổi mới, xây dựng và bảo vệ đất nước và hội nhập quốc tế.
Việt Nam đang bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên đổi mới toàn diện, phát triển bền vững của dân tộc dưới sự lãnh đạo của Đảng đã đặt ra yêu cầu bức thiết của việc cần phải sửa đổi Hiến pháp 2013 để tạo cơ sở cho việc hiến định, sắp xếp tinh gọn bộ máy hệ thống chính trị và hoàn thiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.
Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long cũng thông tin, việc tổ chức chính quyền địa phương theo mô hình hai cấp là chủ trương, chính sách lớn, thể hiện tầm nhìn chiến lược của Việt Nam trong bối cảnh đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới, đòi hỏi có một bộ máy quản trị tinh gọn, hiệu quả, hiện đại.
Việc thực hiện nguyên tắc đẩy mạnh phân cấp, phân quyền giữa chính quyền trung ương và chính quyền địa phương, giữa các cấp chính quyền địa phương để tăng cường tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các cấp chính quyền, đặc biệt là chính quyền ở cấp xã là nơi gần dân, sát dân và phục vụ người dân và doanh nghiệp tốt hơn.
Theo đó, sau sắp xếp Việt Nam có 34 đơn vị hành chính cấp tỉnh gồm 6 thành phố trực thuộc trung ương và 28 tỉnh. Có 3.321 đơn vị hành chính cấp xã, trong đó là có 2.621 xã, 687 phường và 13 đặc khu.
Nói về việc phân định thẩm quyền, phân quyền, phân cấp và ủy quyền, ông Long nêu rõ Luật tổ chức chính quyền địa phương mới đã hoàn thiện các nguyên tắc về phân định thẩm quyền, phân quyền, phân cấp giữa trung ương với chính quyền địa phương và giữa các cấp chính quyền địa phương một cách khoa học, đồng bộ, thống nhất.
Đồng thời, phân định rõ thẩm quyền giữa tập thể UBND và chủ tịch UBND, qua đó tạo điều kiện xây dựng một cơ chế điều hành linh hoạt, hiệu quả, khuyến khích tính chủ động sáng tạo của người đứng đầu cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương.
Đặc biệt, Luật quy định về trao quyền cho chủ tịch UBND cấp tỉnh trong trường hợp cần thiết được trực tiếp chỉ đạo giải quyết điều hành những vấn đề thuộc thẩm quyền của các cơ quan cấp dưới, cơ quan chuyên môn hoặc tổ chức hành chính khác thuộc cấp tỉnh cũng như UBND, chủ tỉnh UBND cấp xã.
“Mục tiêu là không để việc giải quyết các công việc, thủ tục hành chính cho người dân, doanh nghiệp bị đình trệ hoặc ùn tắc, kém hiệu quả”, Thứ trưởng Bộ Nội vụ nêu rõ.
