Đá Rosetta được phát hiện tình cờ năm 1799. Một binh sĩ Pháp đã tìm thấy phiến đá Rosetta khi đang xây pháo đài gần thị trấn Rosetta (Rashid) ở Ai Cập trong chiến dịch quân sự của Napoleon. Ảnh: Pinterest.
Văn bản trên đá được khắc bằng ba loại chữ. Đó là chữ tượng hình Ai Cập, chữ dân gian Ai Cập và chữ Hy Lạp cổ – điều giúp các học giả đối chiếu và giải mã. Ảnh: Pinterest.
Jean-François Champollion là người giải mã thành công. Vào năm 1822, nhà ngôn ngữ học người Pháp này đã sử dụng kiến thức về tiếng Copt (một ngôn ngữ bản địa Ai Cập) để giải mã chữ tượng hình từ văn bản trên Đá Rosetta. Ảnh: Pinterest.
Đá Rosetta là văn bản hành chính của một sắc lệnh. Phiến đá ghi lại một sắc lệnh của vua Ptolemy V vào năm 196 TCN, nhằm xác nhận quyền lực và công lao của nhà vua trước giới tu sĩ. Ảnh: Pinterest.
Phiến đá bị vỡ mất phần trên. Chỉ còn lại khoảng 72 dòng chữ Hy Lạp, 32 dòng chữ dân gian và 14 dòng chữ tượng hình – nhưng từng đó cũng đủ để giải mã cả hệ thống ký tự. Ảnh: Pinterest.
Hiện vật đang được lưu giữ tại Bảo tàng Anh. Đá Rosetta được đưa về Anh sau khi quân Pháp thất trận và hiện là một trong những báu vật thu hút nhiều khách tham quan nhất tại Bảo tàng Anh. Ảnh: Pinterest.
Ai Cập nhiều lần yêu cầu trả lại Đá Rosetta. Chính phủ Ai Cập coi đây là di sản văn hóa quốc gia và đã nhiều lần kiến nghị đòi lại cổ vật, nhưng phía Anh vẫn chưa chấp thuận. Ảnh: Pinterest.
Tên "Rosetta" đã trở thành biểu tượng ngôn ngữ học. Cụm từ “Rosetta Stone” ngày nay được dùng để chỉ bất kỳ thứ gì giúp con người giải mã một hệ thống hay ngôn ngữ phức tạp. Ảnh: Pinterest.
