Tổng thống Mỹ Donald Trump dường như đứng ngoài cuộc khi xung đột ở Ukraine có chiều hướng leo thang trở lại. Ảnh: Reuters.
Tình hình căng thẳng trước thềm đàm phán
Nga và Ukraine nối lại đối thoại trực tiếp tại Istanbul vào ngày 2/6. Tuy nhiên, loạt cuộc tấn công bằng UAV của Ukraine vào các căn cứ không quân sâu trong lãnh thổ Nga – được cho là phá hủy nhiều máy bay ném bom chiến lược – khiến khả năng nhượng bộ từ cả hai phía trở nên kém khả thi hơn, CNN nhận định.
Ngay cả trước các vụ tấn công, Nga vẫn chưa đưa ra điều kiện rõ ràng cho việc chấm dứt chiến dịch quân sự, dù nhiều quan chức nước này đã nêu các điều kiện như công nhận chủ quyền ở những vùng lãnh thổ đã sáp nhập, phi quân sự hóa Ukraine, dỡ bỏ trừng phạt và bảo vệ quyền lợi của cộng đồng nói tiếng Nga.
Ngoài ra, lo ngại về việc NATO mở rộng về phía Đông, cùng với vấn đề tài sản Nga bị phong tỏa ở nước ngoài, tiếp tục là những điểm gây căng thẳng.
Diễn biến trên thực địa đang gây chú ý lớn khi Ukraine được cho là đã tấn công hiệu quả vào các mục tiêu quân sự trọng yếu của Nga. Tổng thống Volodymyr Zelensky hôm Chủ nhật đã nêu một số quan điểm đàm phán của Kyiv, trong đó có đề xuất ngừng bắn vô điều kiện và yêu cầu đưa trẻ em Ukraine bị đưa sang Nga trở về.
Trong khi đó, Nga vẫn giữ yêu cầu Ukraine rút khỏi những vùng lãnh thổ mà Moscow tuyên bố sáp nhập, dù chưa kiểm soát hoàn toàn. CNN nhận định, sau cuộc tấn công mới nhất, khả năng Ukraine chấp nhận các yêu cầu này càng trở nên xa vời.
Giao tranh gia tăng
Song song với các diễn biến ngoại giao, hoạt động quân sự trên thực địa cũng leo thang. Trong đêm ngày 31/5, Nga tiến hành cuộc tấn công bằng máy bay không người lái lớn nhất kể từ khi chiến sự bắt đầu, với 472 UAV được sử dụng. Hôm 1/6, một vụ không kích bằng tên lửa của Nga khiến ít nhất 12 người thiệt mạng và hơn 60 người bị thương tại một trại huấn luyện của quân đội Ukraine.
Nga cũng tạo đột phá ở khu vực tiền tuyến nằm giữa hai thành phố Pokrovsk và Kostyantynivka ở vùng Donetsk và đang mở rộng khu vực kiểm soát.
Loạt oanh tạc cơ chiến lược Nga bốc cháy trong cuộc tập kích của Ukraine hôm 1/6. Ảnh: Euromaidan Press.
Những diễn biến này được đánh giá là bước khởi đầu cho một chiến dịch tấn công mới của Nga trong mùa hè, khi hai bên đều gia tăng áp lực lẫn nhau bên cạnh tiến trình hòa bình.
Liệu ông Trump có thể đứng ngoài cuộc?
Theo CNN, những diễn biến căng thẳng nói trên cũng đặt ra thách thức cho ông Trump – người từng khẳng định có thể chấm dứt chiến sự Ukraine “trong 24 giờ”. Sau khi lên nắm quyền, ông Trump nói mục tiêu là giải quyết trong 100 ngày nắm quyền. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, các tuyên bố của ông chủ Nhà Trắng dường như chưa có tác động rõ ràng đến tiến trình hòa đàm.
Trong cuộc tấn công mới nhất nhằm vào các oanh tạc cơ chiến lược Nga, Ukraine tuyên bố đã không chia sẻ thông tin với ông Trump. Nhà Trắng hiện chưa đưa ra phản ứng chính thức.
Trong quá khứ, ông Trump từng gây áp lực lên Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và đồng thời đưa ra những phát ngôn cứng rắn với Tổng thống Nga Vladimir Putin. Gần đây, ông nêu quan điểm rằng cuộc xung đột là trách nhiệm của chính quyền Tổng thống Joe Biden và của hai nhà lãnh đạo Nga – Ukraine, chứ không thuộc về ông.
Dù vậy, các phát ngôn và cam kết trước đây đã phần nào khiến ông Trump – cũng như nước Mỹ – gắn bó chặt chẽ hơn với tiến trình giải quyết xung đột. Theo CNN, “cuộc xung đột ở Ukraine đang diễn ra theo chiều hướng phức tạp. Ông Trump dù có muốn tiếp tục dàn xếp hòa bình hay không thì cuộc xung đột này đã trở thành một phần phép thử về uy tín của nước Mỹ”.