Luật Đất đai 2024 quy định tiền sử dụng đất phải nộp khi chuyển đổi mục đích sẽ bằng mức chênh lệch tiền sử dụng của 2 loại đất trước và sau chuyển đổi, tính theo bảng giá đất mới.

Tại buổi họp báo thường kỳ quý II của Bộ Tài chính diễn ra chiều 2/7, bà Nguyễn Thị Thoa, Phó cục trưởng Cục Quản lý công sản (Bộ Tài chính) đã có thông tin lý giải về việc hiện nay, tiền thuế người dân phải nộp khi chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất ở tăng quá cao (250-300% so với trước đây), khiến nhiều người dân không đủ khả năng đóng tiền chuyển đổi đất.

Thực tế, có trường hợp ở phường Hưng Lộc, thành phố Vinh (cũ), nay là xã Vinh Lộc, tỉnh Nghệ An muốn chuyển đổi 300 m2 đất vườn sang đất ở phải nộp thuế gần 4,5 tỷ đồng.

Theo bà Thoa, trước đây là Luật Đất đai 2013 và hiện tại là Luật Đất đai 2024 đều có quy định về nghĩa vụ tài chính của hộ gia đình, cá nhân khi có yêu cầu cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc công nhận quyền sử dụng đất, cũng như chuyển đổi mục đích sử dụng đất.

Với đất cha ông để lại trước đây, nhà ở quê có giấy tờ hay không có giấy tờ, đất lấn chiếm, đất cấp trái thẩm quyền, Luật Đất đai 2024 đều quy định rõ trường hợp nào thì thu hồi, trường hợp nào cho nộp tiền sử dụng đất với diện tích ngoài định mức.

Tại Nghị định 103 của Chính phủ cũng có quy định về nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất. Bà Thoa cho biết khi xây dựng Nghị định, Bộ đã thiết kế và Chính phủ đã thông qua việc giảm 50% tiền thuê đất so với mức quy định tại Luật Đất đai 2013.

Tuy nhiên, Luật Đất đai 2024 sau đó đã bỏ khung giá đất, giao chính quyền địa phương ban hành bảng giá đất để bám sát với thực tế thị trường.

"Khi đó, chúng tôi cũng lường trước rằng bảng giá đất sẽ tăng lên và tất cả mức thu liên quan đến cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cũng tăng theo", Phó cục trưởng Cục Quản lý công sản nói.

Theo bà, với đất nông nghiệp, ruộng vườn trước đây dùng để trồng cây, nay theo quy hoạch khu vực có thể chuyển thành đất ở, các hộ có nhu cầu chuyển đổi mục đích, thì Điều 156 Luật Đất đai 2024 đã quy định người sử dụng đất phải nộp tiền sử dụng đất khi chuyển đổi mục đích bằng mức chênh lệch giữa tiền sử dụng đất của 2 loại đất trước và sau khi chuyển đổi. Còn Điều 159 của Luật Đất đai 2024 quy định mức thu sẽ tính theo bảng giá đất mới.

Lãnh đạo Cục Quản lý công sản cho biết hiện tại, Bộ Tài chính đã có văn bản gửi các địa phương về việc đề nghị báo cáo tổng hợp đánh giá nội dung này.

Đáng chú ý, bà Thoa tiết lộ hiện Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng đang thực hiện tổng kết 3 năm thực hiện Nghị quyết 18 về tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất, tạo động lực đưa nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao và tổng kết 1 năm thực hiện Luật Đất đai 2024, dự kiến có những sửa đổi, bổ sung Nghị quyết cũng như Luật Đất đai 2024 về nội dung này.

"Trên cơ sở phản hồi, đánh giá của các địa phương, Bộ Tài chính sẽ phối hợp Bộ Nông nghiệp và Môi trường đưa ra những ý kiến góp ý, có thể sửa đổi, bổ sung Luật Đất đai 2024", bà Thoa thông tin.

Trong ngắn hạn, bà Thoa cho biết khi chưa thể sửa đổi Luật Đất đai 2024, Bộ đang xin ý kiến để sửa đổi Nghị định 103 theo hướng với phần đất nông nghiệp trong cùng một thửa với đất ở thì đề xuất chỉ thu 50% tiền sử dụng đất chênh lệch giữa 2 mục đích sử dụng khi tiến hành chuyển đổi. Hiện, dự thảo Nghị định đang được hoàn thiện để xin ý kiến Bộ Tư pháp.

"Còn với việc xử lý đất ngoài ruộng đồng, không gắn với đất ở thì cần phải sửa Luật Đất đai 2024", bà Thoa cho biết.