Trong suốt nhiều thế kỷ qua, vành nhật hoa của Mặt trời (lớp ngoài cùng sáng nhất của bầu khí quyển Mặt trời) đã thu hút sự quan tâm rất nhiều của các nhà khoa học. Ảnh: @Space.
Chỉ có thể nhìn thấy trong hiện tượng nhật thực toàn phần, vành nhật hoa của Mặt trời ẩn chứa những bí ẩn về nhiệt độ cực cao, các vụ phun trào dữ dội và các vết lồi xoáy. Tuy nhiên, bầu khí quyển hỗn loạn của Trái đất đã khiến việc chụp ảnh sắc nét vành nhật hoa của Mặt trời trở nên khó khăn hơn rất nhiều cho đến tận bây giờ. Ảnh: @ New Scientist.
Giờ đây, bằng cách sử dụng hệ thống công nghệ quang học thích ứng tiên tiến, các nhà khoa học đã loại bỏ được hiện tượng mờ nhòe, vốn lâu nay cản trở việc quan sát chi tiết lớp ngoài của Mặt trời. Ảnh: @springer.
Nhờ có hệ thống công nghệ quang học thích ứng đột phá có tên là Cona, được lắp đặt tại Kính viễn vọng Mặt trời Goode (GST) 1,6 mét, do Trung tâm Nghiên cứu Mặt trời-Mặt đất (CSTR) tại Đài quan sát Mặt trời Big Bear (BBSO) ở California vận hành, các nhà khoa học hiện có thể tiếp cận những góc nhìn chưa từng có về Mặt trời. Ảnh: @Wikipedia.
Dirk Schmidt, Nhà khoa học chuyên về công nghệ quang học thích ứng cho biết: "Sự nhiễu loạn trong bầu khí quyển Trái Đất làm giảm nghiêm trọng việc ghi lại hình ảnh các vật thể trong không gian như Mặt trời qua kính viễn vọng. Nhưng giờ đây chúng ta có thể hiệu chỉnh điều đó". Ảnh: @Nature.
Khả năng ấn tượng của hệ thống quang học thích ứng mới Cona đã giúp mang lại những hình ảnh và video rõ nét nhất về các cấu trúc tinh tế trong vành nhật hoa của Mặt trời cho đến nay. Trong số những quan sát mới cho thấy những chi tiết đáng kinh ngạc: một vết lồi trên Mặt trời nhanh chóng thay đổi hình dạng, các dòng plasma hỗn loạn và sự sụp đổ của các luồng plasma mỏng manh. Ảnh: @Ape Loves Bananas.
Tuy nhiên, một trong những cảnh tượng ấn tượng nhất đó là, hình ảnh rõ nét nhất từ trước đến nay về hiện tượng mưa vành nhật hoa - là những sợi plasma mỏng manh đang nguội dần, một số sợi hẹp hơn 20 km. Video về mưa vành nhật hoa được tô màu hồng nhân tạo dưới ánh sáng hydro-alpha. Ảnh: @Ape Loves Bananas.
Mưa vành nhật hoa hình thành khi plasma nóng hơn trong vành nhật hoa của Mặt trời nguội đi và ngưng tụ. Tương tự như những giọt mưa trên Trái đất, mưa vành nhật hoa bị lực hấp dẫn kéo trở lại bề mặt Mặt trời. Nhưng không giống như mưa trên Trái đất, mưa vành nhật hoa của Mặt trời không đi theo đường thẳng để rơi xuống. Do bản chất Plasma có tích điện và do đó mưa vành nhật hoa đi theo các đường sức từ cong của Mặt trời rồi đổ xuống bề mặt Mặt trời. Ảnh: @Ape Loves Bananas.
Vasyl Yurchyshyn, giáo sư nghiên cứu đến từ Trung tâm nghiên cứu Mặt trời-Mặt đất (CSTR) cho biết: "Đây là những quan sát chi tiết nhất từ trước đến nay về vành nhật hoa của Mặt trời, cho thấy những đặc điểm, hiện tượng thú vị chưa từng được quan sát trước đây”. Vasyl Yurchyshyn còn nói thêm: "Thật vô cùng thú vị khi chế tạo được một công cụ cho chúng ta thấy Mặt trời theo cách chưa từng có". Ảnh: @Ape Loves Bananas.
Nhóm nghiên cứu hiện đang lên kế hoạch cho bước tiếp theo: áp dụng công nghệ quang học thích ứng Cona này vào Kính viễn vọng Mặt trời Daniel K. Inouye 4 mét tại Maui, Hawaii. Là kính viễn vọng Mặt trời lớn nhất thế giới, nó có thể tiết lộ những chi tiết nhỏ hơn nữa về bầu khí quyển của Mặt trời trong những năm và thập kỷ tới. Ảnh: @Ape Loves Bananas.
