Mới đây, ngày 18/8/2025, bà Lý Minh Hà - Hiệu trưởng Trường Mầm non 19/5 (phường Hòa Hưng, TP.HCM) đã ký Quyết định số 48/QĐ-MN19/5 phê duyệt kết quả chỉ định thầu cho gói thầu "Mua thực phẩm, hàng hóa các loại,...". Đơn vị được lựa chọn là Công ty TNHH Thực phẩm Thiên Hưng (MST: 0318329808) với giá trúng thầu là 2.100.000.000 đồng.
Đáng chú ý, giá trúng thầu này bằng đúng với dự toán được phê duyệt trước đó cùng ngày tại Quyết định số 45/QĐ-MN19/5, đồng nghĩa với việc tỷ lệ tiết kiệm cho ngân sách (từ nguồn thu học sinh) là 0%. Hình thức lựa chọn nhà thầu được áp dụng là "Lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt".
Gói thầu tại Trường Mầm non 19/5 chỉ là một mảnh ghép nhỏ trong bức tranh tổng thể đầy ấn tượng của Công ty TNHH Thực phẩm Thiên Hưng trong lĩnh vực cung cấp thực phẩm cho các đơn vị giáo dục tại TP.HCM.
"Bách chiến bách thắng" và những con số đáng suy ngẫm
Công ty TNHH Thực phẩm Thiên Hưng, có địa chỉ tại 69/15 Lê Sát, Phường Tân Quý, Quận Tân Phú, TP.HCM cũ, do ông Lâm Hoàng Thoại làm Giám đốc, dù mới được phê duyệt trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia từ ngày 10/09/2024, đã nhanh chóng khẳng định vị thế của mình.
Theo dữ liệu đấu thầu được cập nhật đến ngày 26/08/2025, nhà thầu này đã tham gia 23 gói thầu và trúng tuyệt đối cả 23 gói, không trượt gói nào, đạt tỷ lệ thắng 100%. Tổng giá trị trúng thầu (với vai trò độc lập) lên đến 43.379.648.785 đồng.
Một con số đáng chú ý khác là "tỷ lệ trung bình giá trúng thầu so với giá dự toán" của Thiên Hưng là 99.88%. Điều này có nghĩa là mức tiết kiệm trung bình thông qua các gói thầu mà doanh nghiệp này trúng chỉ 0.12% - một con số cực kỳ khiêm tốn, đi ngược lại mục tiêu tiết kiệm, hiệu quả trong đấu thầu.
"Mùa gặt" tháng 8/2025 và mối quan hệ với các chủ đầu tư
Chỉ trong tháng 8 năm 2025, Thực phẩm Thiên Hưng đã có một "mùa gặt" bội thu khi liên tiếp được công bố trúng hàng loạt gói thầu cung cấp thực phẩm cho năm học 2025-2026. Có thể kể đến:
- Ngày 26/8: Trúng gói 1.120.000.000 đồng tại Trường Mầm non phường 1 quận 10;
- Ngày 26/8: Trúng gói 1.870.000.000 đồng tại Trường Mầm non phường 6 quận 10;
- Ngày 25/8: Trúng gói 2.100.000.000 đồng tại Trường Mầm non 19/5;
- Ngày 22/8: Trúng gói 7.800.000.000 đồng tại Trường Mầm non Măng non 1;
- Ngày 20/8: Trúng gói 9.360.000.000 đồng tại Trường Tiểu học Trần Quốc Toản;
- Ngày 20/8: Trúng gói 3.200.000.000 đồng tại Trường Mầm non Hạnh Thông Tây.
Dữ liệu cho thấy, Thực phẩm Thiên Hưng có quan hệ với khoảng 22 bên mời thầu, chủ yếu là các trường mầm non và tiểu học công lập trên địa bàn TP.HCM. Đáng chú ý, với nhiều bên mời thầu như Trường Mầm non phường 1 quận 10, Trường Mầm non phường 6 quận 10, Trường Mầm non 19/5..., tỷ lệ giá trúng thầu so với giá dự toán là 100%, tức là không có bất kỳ sự tiết kiệm nào.
Đặc biệt, mối quan hệ với Trường Mầm non Họa mi 3- Quận 5 là một ví dụ điển hình. Nhà thầu này đã trúng 2 gói thầu tại đây với tổng giá trị 2.517.316.635 đồng, nhưng tỷ lệ tiết kiệm trung bình chỉ đạt 1.23% (tỷ lệ giá trúng/dự toán là 98.77%).
Góc nhìn pháp lý và chuyên gia
Việc áp dụng hình thức "Lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt" cho một gói thầu cung cấp thực phẩm - một loại hàng hóa phổ biến, có nhiều nhà cung cấp trên thị trường - như tại Trường Mầm non 19/5 là một điểm cần suy xét.
Việc một nhà thầu duy nhất "quen mặt" liên tiếp trúng thầu tại nhiều đơn vị với tỷ lệ tiết kiệm gần như bằng không đã cho thấy sự thiếu vắng của yếu tố cạnh tranh. Khi không có sự cạnh tranh về giá, bên mời thầu và cuối cùng là người thụ hưởng (ở đây là các em học sinh và phụ huynh) sẽ không được hưởng lợi từ mức giá tốt nhất có thể có trên thị trường.
Trao đổi với phóng viên, Luật sư Nguyễn Văn Lập (Đoàn Luật sư TP.HCM) nhận định: "Việc lặp đi lặp lại một kịch bản: một nhà thầu trúng tuyệt đối các gói thầu tại một nhóm chủ đầu tư quen thuộc với giá trúng sát dự toán là dấu hiệu bất thường. Cần phải xem xét lại quy trình lập dự toán, thẩm định dự toán và quy trình lựa chọn nhà thầu. Việc áp dụng hình thức lựa chọn 'đặc biệt' cần được giải trình rõ ràng, minh bạch về lý do, đảm bảo tuân thủ đúng các quy định của pháp luật để tránh việc lạm dụng, làm giảm tính cạnh tranh."
Đồng quan điểm, chuyên gia đấu thầu Vũ Bảo Thông phân tích: "Tỷ lệ tiết kiệm 0% hoặc rất thấp cho thấy hoặc là giá dự toán được lập quá sát với giá của một nhà thầu cụ thể, hoặc là quá trình lựa chọn nhà thầu không tạo ra áp lực cạnh tranh để giảm giá.
Rõ ràng, sự thành công của Công ty TNHH Thực phẩm Thiên Hưng là không thể phủ nhận. Tuy nhiên, để thị trường đấu thầu thực sự cạnh tranh, công bằng và hiệu quả, mang lại lợi ích cao nhất cho cộng đồng, những con số và quy trình lựa chọn nhà thầu như đã phân tích ở trên cần được các cơ quan chức năng và chính các chủ đầu tư rà soát, nhìn nhận một cách nghiêm túc.
