Su su là loại dây leo quen thuộc ở miền quê, thường được trồng đơn giản dọc hàng rào hay giàn tre trước sân nhà. Cứ đầu mùa mưa, ngọn su su mơn mởn, bò leo um tùm, cho lá non xanh mướt.
Người ta thường trồng su su để thu hoạch quả, chứ ít ai để ý tới ngọn của cây này mà thường ăn ngọn bầu, ngọn bí. Mấy năm nay, ngọn su su trở thành đặc sản ở thành phố, vào trong các nhà hàng, quán ăn trở thành món được ưa chuộng.
Đặc biệt, ở Sa Pa, ngọn su su chính là thứ được nhiều du khách tìm mua. Khí hậu xứ lạnh vùng cao là điều kiện lý tưởng cho người trồng rau ở Sa Pa phát triển cây su su với các sản phẩm mang tính đặc trưng. Rau su su trồng tại Sa Pa luôn phát triển tốt, cho năng suất cao, chất lượng tốt, ít phải dùng đến các loại thuốc bảo vệ thực vật, chất kích thích sinh trưởng.
Người dân địa phương cho biết rau su su Sa Pa chỉ trồng một lần và thu hoạch nhiều năm. Vì vậy, có những gốc su su ở Sa Pa có tuổi đời hàng chục năm. Sau mỗi một mùa thu hoạch từ tháng 4 - 11 hàng năm, người dân lại cắt bỏ các dây su su ở trên mặt đất, đồng thời tiến hành bón phân chăm sóc cho phần gốc.
Trong các nhà hàng ở đây, ngọn su su xào tỏi được đưa vào thực đơn. Ngọn su su được tước bỏ lớp xơ bên ngoài và bẻ thành những đoạn ngắn rồi rửa sạch và để ráo nước. Khi chế biến, trước tiên cho một ít dầu ăn vào chảo, sau đó đập một tép tỏi thả vào dầu cho chín vàng và bắt đầu thả ngọn su su đã cắt ngắn vào, đổ thêm một ít nước và nêm cho vừa ăn. Khi rau vừa chín tới, giã thêm một ít tỏi trộn vào rồi cho ra đĩa, dùng nóng. Ngọn su su xào tỏi thơm ngon nhờ sự hòa quyện đậm đà giữa cái giòn giòn, bùi bùi của phần đọt và cái mềm mềm, ngọt thanh của phần lá còn sót lại.
Những lợi ích của ngọn su su đối với sức khoẻ
Ít calo, tốt cho người giảm cân
Ngọn su su chứa nhiều vitamin (A, B1, B2), khoáng chất (kali, canxi, magie, phốt pho, sắt, kẽm), nhưng lại rất ít calo – chỉ khoảng 17 calo/100g và không chứa cholesterol. Đây là lựa chọn lý tưởng cho người muốn giảm cân và duy trì sức khỏe.
Giàu chất xơ, hỗ trợ tiêu hóa
Hàm lượng chất xơ trong ngọn su su cao hơn cả bắp cải, giúp tăng nhu động ruột, ngăn ngừa táo bón và làm sạch hệ tiêu hóa. Loại chất xơ này gồm các hợp chất khó tiêu như pectin, lignin... rất tốt cho đường ruột.
Cung cấp phốt pho, chắc xương răng
Hàm lượng phốt pho trong ngọn su su thuộc nhóm cao nhất trong các loại rau, chỉ xếp sau súp lơ xanh. Phốt pho là khoáng chất quan trọng cho sự phát triển xương, răng và hỗ trợ chuyển hóa năng lượng trong cơ thể.
Bổ sung sắt, hỗ trợ trí não
Ngọn su su là nguồn cung cấp sắt tự nhiên – khoáng chất thiết yếu cho máu và sự phát triển trí tuệ. Đây là thực phẩm phù hợp cho người ăn chay cần bổ sung sắt thay cho thịt đỏ hay gan động vật.
Giàu kẽm, giảm nguy cơ sa sút trí tuệ
Hàm lượng kẽm trong ngọn su su chỉ xếp sau cải cúc và măng tây, giúp hỗ trợ chức năng thần kinh, duy trì sinh lý nam giới và làm giảm các dấu hiệu mãn kinh ở nam.
Giải độc, hỗ trợ phòng chống ung thư
Ngọn su su chứa chất asparagin giúp đào thải độc tố, đồng thời lượng chất xơ dồi dào hỗ trợ loại bỏ chất béo và cặn bã khỏi ruột – có lợi cho việc phòng ngừa ung thư đại trực tràng.
Lưu ý khi ăn ngọn su su
- Không nên ăn quá nhiều vì có thể gây đầy bụng, đặc biệt ở người có vấn đề về tiêu hóa.
- Tránh kết hợp với cam quýt vì sự tương tác giữa axit trái cây và protein có thể làm giảm giá trị dinh dưỡng.
- Không nên ăn cùng thịt cừu hoặc bí ngòi vì có thể gây tiêu chảy.
