Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, chiều 13/6, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013.

chỉ nên quy định mặt trận tổ quốc là đầu mối trình dự án luật

Theo dự thảo Nghị quyết, cơ quan trung ương của các tổ chức chính trị - xã hội có quyền trình dự án luật trước Quốc hội, trình dự án pháp lệnh trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Tham gia góp ý, đại biểu Mai Văn Hải (Đoàn ĐBQH Thanh Hóa) cho rằng cần xem xét lại quy định này. Ông cho biết, các tổ chức chính trị - xã hội hoạt động thống nhất trong Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, cùng phối hợp hành động do Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc chủ trì.

Do đó, nên quy định các tổ chức chính trị - xã hội trực thuộc Mặt trận thực hiện quyền trình dự án luật, pháp lệnh thông qua một đầu mối là cơ quan trung ương của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

Đối với các tổ chức thành viên khác, nên quy định việc trình các dự án luật, pháp lệnh được thực hiện thông qua Chính phủ.

“Thực tế, Chính phủ cũng đã và đang thực hiện nhiệm vụ này”, đại biểu Mai Văn Hải nhấn mạnh.

Đồng quan điểm, đại biểu Hà Sỹ Đồng (Đoàn ĐBQH Quảng Trị) cho rằng, việc quy định các tổ chức chính trị - xã hội trực thuộc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, cũng như quy định các tổ chức chính trị - xã hội được tổ chức và hoạt động thống nhất trong Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cùng các tổ chức thành viên khác của Mặt trận, hiệp thương dân chủ, phối hợp và thống nhất hành động dưới sự chủ trì của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, là sự đổi mới rất mạnh mẽ về tư duy nhằm thể chế hóa chủ trương, quan điểm của Đảng về mục tiêu tinh, gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả trong hoạt động của hệ thống chính trị.

Tuy trực thuộc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, nhưng các tổ chức chính trị - xã hội vẫn được bảo đảm tính độc lập, chủ động trong tổ chức và hoạt động thống nhất trong khuôn khổ Mặt trận, đảm bảo đồng bộ với cơ cấu tổ chức của Đảng.

Do đó, việc quy định cơ quan Trung ương tổ chức thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam không trình dự án luật và pháp lệnh là phù hợp.

Bởi các tổ chức chính trị - xã hội khi đã là thành viên và trực thuộc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thì chỉ nên một đầu mối tổ chức là Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trình dự án luật.

Bên cạnh đó, đại biểu cho rằng, không nên nêu tên cụ thể các tổ chức chính trị - xã hội trong Hiến pháp, bởi Hiến pháp là văn bản pháp lý có tính nguyên tắc, có giá trị nền tảng về lâu dài. Việc liệt kê cụ thể các tổ chức chính trị - xã hội dễ dẫn tới sự bất cập khi thực hiện yêu cầu đổi mới tổ chức chính trị, tổ chức hệ thống chính trị hoặc phát sinh một tổ chức chính trị - xã hội mới nhưng Hiến pháp không kịp điều chỉnh.

chỉ định nhân sự cần đi đôi với cơ chế giám sát

ĐBQH Hà Sỹ Đồng cho biết thêm, theo báo cáo số 472 của Chính phủ ngày 5/6/2025, thông qua ứng dụng VNeID đã nhận được 280 vạn lượt ý kiến góp ý của cơ quan, tổ chức, cá nhân về tất cả các nội dung, điều khoản trong dự thảo nghị quyết.

Theo đánh giá của Ủy ban soạn thảo sửa đổi Hiến pháp, việc tổ chức lấy ý kiến nhân dân về dự thảo nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 trên VNeID đã tạo được một kênh tiếp nhận ý kiến, đóng góp của nhân dân một cách trực tiếp, nhanh chóng, hiệu quả, vừa đảm bảo tính công khai, minh bạch, vừa bảo đảm thuận tiện cho người dân có thể góp ý, tham gia xây dựng chính sách bất cứ thời gian hoặc địa điểm nào.

Đồng tình với một phần đánh giá này, đại biểu Hà Sỹ Đồng cũng chỉ rõ hạn chế của phương thức trên.

Theo đại biểu, nhiều gia đình chỉ đánh dấu vào ô đồng ý hoặc là không đồng ý, chứ không góp ý cụ thể vào từng điều khoản, dẫn đến nội dung góp ý bị hạn chế.

Đối với việc sửa đổi các quy định về tổ chức chính quyền địa phương và việc phân cấp, phân quyền, đại biểu cho rằng, cần tiếp tục phân cấp, phân quyền hợp lý và hiệu quả, đồng thời bảo đảm quyền giám sát quyền lực.

Cụ thể, đại biểu đề nghị giữ quy định đại biểu Hội đồng nhân dân có quyền chất vấn Chánh án, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân cấp tỉnh; vì đây là công cụ kiểm soát quyền lực hiệu quả, không nên thu hẹp.

Đồng thời, cân nhắc kỹ quy định Chủ tịch UBND tỉnh do Thủ tướng Chính phủ chỉ định, phê chuẩn và việc trao thêm thẩm quyền cho Thường trực Hội đồng nhân dân trong chỉ định nhân sự ở cấp xã. Điều này phải đảm bảo tính dân chủ và tránh rút gọn quyền dân chủ.

Đối với các trường hợp chỉ định nhân sự không phải là đại biểu Hội đồng nhân dân, cần giới hạn rõ ràng và chỉ áp dụng một lần duy nhất, song song đó, cần có cơ chế giám sát.

Ông cũng đề nghị cần quy định cụ thể thời hạn và trình tự kiện toàn bộ máy sau khi Hiến pháp sửa đổi có hiệu lực, tránh tình trạng lúng túng trong triển khai.