Tọa lạc tại phường Thạch Thang, quận Hải Châu, ngay cạnh khu Trung tâm hành chính thành phố Đà Nẵng, thành cổ Điện Hải là di tích lịch sử phản ánh một thời kỳ bi tráng của thành phố biển miền Trung. Ảnh: Lối vào thành Điện Hải.
Tòa thành này có tiền thân là đồn Điện Hải, xây dựng năm 1813 gần cửa biển Đà Nẵng. Năm 1823 triều Nguyễn cho dời đồn Điện Hải vào bên trong đất liền, trên một gò đất cao và đến năm 1835 đồn được đổi tên là thành Điện Hải.
Năm 1840, Tham tri Bộ công Nguyễn Công Trứ vào xem xét hệ thống phòng thủ ở Đà Nẵng, sau đó có đề nghị tăng cường phòng thủ các thành Điện Hải, An Hải.
Năm 1847, thành Điện Hải được mở rộng có chu vi 556m, thành cao hơn 5m, chung quanh là hào sâu 3m.
Về tổng thể, thành xây bằng gạch theo đề án thiết kế kiểu Vauban, hình vuông. Thành có 2 cửa, một cửa mở về phía Nam (cửa chính), một cửa mở về phía Đông. Ngoài thành có hào nước bao bọc.
Trong thành có hành cung, có kỳ đài, các cơ sở chứa lương thực, đạn dược, thuốc súng và được trang bị 30 ụ súng đại bác cỡ lớn.
Trong cuộc tấn công của thực dân Pháp vào Đà Nẵng những năm 1858 - 1860, thành Điện Hải là một cứ điểm phòng thủ quan trọng của quân triều Nguyễn. Dưới sự chỉ huy của danh tướng Nguyễn Tri Phương, quân ta đã đánh lui hàng chục đợt tấn công của Pháp ngay tại cửa sông Hàn.
Sau gần 2 thế kỷ tồn tại, các công trình trong thành đã bị phá hủy, tường thành phía Tây, Đông và các góc tương đối còn nguyên vẹn trong khi cửa thành phía Nam đã mất và phía Đông hư hại nặng.
Gần đây, tường thành Điện Hải được trùng tu, gia cố, phục hồi lại gần với nguyên trạng. Một tượng đài uy nghi của Tướng quân Nguyễn Tri Phương đã được dựng tại đây, để ghi nhớ một giai đoạn lịch sử hào hùng của thành phố. Khu trung tâm của thành là nơi đặt Bảo tàng Thành phố Đà Nẵng.
Ngày nay, thành cổ Điện Hải là một dấu ấn ghi nhớ truyền thống đấu tranh bảo vệ nền độc lập dân tộc của nhân dân Đà Nẵng và cả nước.
