Tân Sơn Nhất là sân bay lớn nhất Việt Nam với lưu lượng trung bình hơn 40 triệu lượt khách mỗi năm và dự báo sau dịch, lượng khách sẽ tăng mạnh. Ngoài xây dựng nhà ga hành khách T3 nhằm đáp ứng mật độ bay tăng cao và giảm ách tắc cho Tân Sơn Nhất, Bộ GTVT còn đề xuất di dời, phá dỡ 12 ụ bê tông thuộc công trình quốc phòng tại sân bay, để khai thác đường lăn song song (W11A) hiệu quả hơn.
Hiện nay, 12 ụ bê tông nằm trong vị trí xây dựng mương thoát nước và dải lăn của đường lăn W11A.
Các ụ bê tông có chiều dài gần 20 m, rộng hơn 10 m, cao gần 3 m với hình dáng chữ U, vốn có chức năng làm nơi trú ẩn cho máy bay chiến đấu để tránh pháo kích. Công trình được quân đội Mỹ xây dựng từ những năm 1960 để bảo vệ máy bay chiến đấu. Sau giải phóng, Sư đoàn Không quân 370 tiếp quản các hạng mục này nhưng không sử dụng nhiều.
Trước đó, năm 2020, để có mặt bằng thi công đường lăn W11A, Chính phủ đã giao Bộ Quốc phòng khẩn trương giải quyết việc tháo dỡ 12 ụ bê tông. Đến nay, đường lăn W11A đã hoàn thiện nhưng vì các ụ bê tông chưa được phá dỡ, đường lăn này chưa thể khai thác các loại máy bay như mục tiêu đầu tư dự án. Bức ảnh chụp vào thời điểm dự án cải tạo vẫn còn đang thi công hồi đầu năm 2022.
Chuyên gia về an toàn hàng không cho rằng, với ụ bê tông cao gần 3 m ở Tân Sơn Nhất, máy bay thân rộng sải cánh lớn có thể choàng lên các vị trí này, gây tình trạng mất an toàn trong quá trình máy bay di chuyển, khiến đường lăn W11A vẫn chưa thể khai thác các dòng máy bay cỡ lớn như mục tiêu ban đầu.
TS Nguyễn Bách Tùng, Phó cục trưởng Cục Quản lý xây dựng và chất lượng công trình giao thông (Bộ GTVT), nhận định việc di dời 12 ụ bê tông đang là yêu cầu cấp bách trong bối cảnh lưu lượng khai thác tại Tân Sơn Nhất tăng cao.
Bề mặt các khối bê tông đã chuyển thành màu đen, hoang ố theo thời gian. Trên thân một vài ụ có ký hiệu "hòa bình" từ thời chiến tranh. Một người làm việc lâu năm tại sân bay cho biết, ký hiệu này đã xuất hiện tại đây rất lâu, có thể từ thời kỳ lính Mỹ còn đóng quân tại đây.
Số thứ tự các ụ cũng bị mờ dần, nhiều hạng mục đã bị mọc rêu từ lâu.Việc phá dỡ 12 ụ bê tông chỉ thực hiện khi phương án phá dỡ được đơn vị liên quan của Bộ Quốc phòng phê duyệt.
Sau khi phá bỏ 12 ụ bê tông cũ, Bộ GTVT sẽ xây mới 7 ụ bê tông tại phía Đông Bắc sân bay, diện tích sử dụng khoảng 4,6 ha. Khu vực này hiện là khu đất trống, không thuộc phạm vi quy hoạch các công trình của sân bay Tân Sơn Nhất.
Theo thiết kế, 7 ụ bê tông mới được xây dựng gồm 3 ụ nhỏ và 4 ụ lớn. Ụ nhỏ có kích thước 22x30 m, cao 4 m. Ụ lớn có kích thước 60,5x60,2 m. Một đường lăn rộng khoảng 18 m cũng được xây dựng để kết nối các vị trí trú ẩn của máy bay quân sự đến đường băng.
Cùng với việc di dời 12 ụ bê tông, dự án nhà ga T3 sân bay Tân Sơn Nhất cũng được kỳ vọng sẽ khởi công vào cuối tháng 7. Bộ GTVT khẳng định vị trí 12 ụ bê tông hiện trạng và vị trí dự kiến xây mới đều nằm trên đất do Cảng vụ hàng không miền Nam quản lý, đã được UBND TP.HCM cấp sổ đỏ năm 2017. Như vậy, việc xử lý 12 ụ bê tông này không liên quan đến quy hoạch sử dụng đất quốc phòng.
