Vào năm 1981, các công nhân ở Tương Dương, thuộc tỉnh Hồ Bắc (Trung Quốc) đang đào móng xây nhà thì bất ngờ đụng trúng một tảng đá có màu sắc khác lạ và nhiều ký tự giống văn tự cổ. Nghi ngờ đó có thể là một phần của ngôi mộ cổ nên họ nhanh chóng thông báo với chính quyền địa phương và các chuyên gia về di tích văn hóa.
Vậy nên, các chuyên gia nhanh chóng tới hiện trường để kiểm tra. Thông qua các nghiệp vụ, họ xác định đó thực sự là một ngôi mộ cổ có niên đại vào thời Ngũ Đại Thập quốc (907 - 960).
Xung quanh ngôi mộ có nhiều dấu vết của các hố trộm mộ. Điều này khiến các nhà khảo cổ nhận định mộ tặc đã nhiều lần "ghé thăm" để đánh cắp đồ tùy táng giá trị. Do đó, họ không ôm nhiều hy vọng sẽ tìm thấy các hiện vật quý giá bên trong mộ cổ này.
Thế nhưng, khi khai quật lăng mộ, các chuyên gia vô cùng kinh ngạc khi nhìn thấy cảnh tượng bên trong. Họ tìm thấy 80 bộ hài cốt ngay ở khu vực lối vào lăng mộ. Mỗi người chết ở tư thế khác nhau và bên cạnh là những dụng cụ đào mộ.
Khi tiến vào buồng chôn cất chính, giới nghiên cứu phát hiện một thi hài nam giới. Người này được xác định là chủ nhân ngôi mộ và được tùy táng cùng nhiều hiện vật quý hiếm như vàng bạc, châu báu... Căn cứ vào những hiện vật được tìm thấy, họ nhận định người này là một vương hầu có địa vị cao trong xã hội.
Kết quả kiểm tra niên đại hài cốt vị vương hầu và 80 thi hài tìm thấy ở gần lối vào cho thấy, họ không tử vong cùng thời điểm. 80 người này qua đời rất lâu sau khi chủ nhân ngôi mộ được chôn cất.
Theo các chuyên gia, bên cạnh 80 thi hài này là những dụng cụ đào mộ giúp chứng minh họ là những kẻ trộm mộ. Sau khi tiến vào bên trong mộ cổ, những kẻ mộ tặc rơi vào một cạm bẫy đáng sợ khiến bản thân "có vào mà không có ra". Đó là bẫy cát.
Nhóm nghiên cứu cho hay một số bức tường và trần gầm hầm mộ chính bên trong mộ cổ không được xây kiên cố. Thay vào đó, người xưa bố trí lượng lớn cát ở những nơi này.
Nếu kẻ trộm mộ đột nhập vào bên trong mộ cổ thì sẽ kích hoạt bẫy cát. Cát sẽ chảy xuống liên tục và bịt kín lỗ hổng mà kẻ trộm đào khi vào. Theo đó, kẻ trộm mộ sẽ bị chôn sống trong bẫy cát hoặc ngạt thở vì thiếu oxy.
Ngôi mộ cổ trên được các chuyên gia xác định là kiểu "lưu sa mộ" (mộ cát chảy). Nếu kẻ trộm liều lĩnh đột nhập vào bên trong ngôi mộ kiểu này thì sẽ khó toàn mạng trở ra. 80 kẻ trộm mộ trên chính là bằng chứng rõ ràng nhất về sự nguy hiểm của kiểu cạm bẫy chống trộm cực hiệu quả của người xưa.
