Được phát hiện vào năm 1855 tại thị trấn Drumeague của Ireland, đầu Corleck là tác phẩm điêu khắc bằng đá có 3 mặt nên còn được gọi là đầu 3 mặt. Hiện vật này có thể do người Celt tạo ra vào thế kỷ thứ nhất để kỷ niệm một nghi lễ ngoại giáo. Ảnh: Wikimedia Commons (Sailko, CC BY 3.0).
Theo Bảo tàng Quốc gia Ireland - nơi lưu giữ tác phẩm điêu khắc trên, đầu Corleck cao 33 cm và là "tác phẩm tinh xảo nhất cùng loại". Các khuôn mặt được chạm khắc tỉ mỉ với lông mày rậm, mũi rộng và miệng nhỏ. Phần dưới đầu có một lỗ nhỏ, có thể là để cố định vào bệ đỡ. Ảnh: wikimedia.
Trong một nghiên cứu năm 1960 về đầu đá Corleck, nhà khảo cổ học Anne Ross cho hay tập tục "tôn thờ phần đầu" là một truyền thống lâu đời của xã hội Celt, gắn liền với các khái niệm về thần thánh và sức mạnh siêu nhiên. Ảnh: wikipedia.
Tập tục này được cho bắt nguồn từ sử gia Hy Lạp cổ đại Diodorus Siculus, người đã viết vào thế kỷ thứ nhất trước Công nguyên rằng, người Celt thích chặt đầu kẻ thù rồi treo chúng lên cổ của con ngựa. Ảnh: bailieborough.com.
Tuy nhiên, ý nghĩa của đầu đá Corleck đến nay vẫn chưa được làm rõ. Vào năm 2023, nhà sử học Jonathan Smyth đã đưa ra một số ý nghĩa có thể là mục đích người Celt tạo ra tác phẩm điêu khắc bí ẩn này. Ảnh: instagram.
Theo ông Jonathan, hiện vật này có thể khắc họa hình ảnh vị thần Lugh của người Celt, được trưng bày trên một cây cột như một biểu tượng của sự sinh sôi. Lugh là một bậc thầy thủ công với 3 khuôn mặt có thể đại diện cho các nghề khác nhau. Ảnh: a-n.co.uk.
Nhà sử học Jonathan suy đoán đầu Corleck có thể đã được sử dụng trong Lughnasa - lễ hội thu hoạch của người Celt hoặc báo hiệu "sự hủy diệt". Ảnh: irisharchaeology.ie/Facebook.
Hiện vật được tìm thấy ở Drumeague (trong tiếng Ireland có nghĩa là "Đồi Tử thần") và thi thể của một người đàn ông thời Đồ sắt bị hiến tế đã được khai quật gần đó. Vì vậy, hiện vật này có thể liên quan đến nghi lễ hiến tế người. Ảnh: National Museum of Ireland/X.
Thậm chí, một số nhà khảo cổ cho rằng, đầu Corleck có thể được người Ireland thời Trung cổ tin rằng tác phẩm điêu khắc này bị nguyền rủa nên đã chôn nó vào khoảng thế kỷ 10 - 13. Ảnh: National Museum of Ireland/X.
