Truyền thuyết kể lại rằng vào thế kỷ 13, người dân trên hòn đảo phải chạy trốn để tránh sự tàn sát của quân Mông Cổ. Sau khi trở lại hòn đảo, họ nhận thấy sự thay đổi kỳ lạ và cuối cùng rời đi, để hòn đảo trở thành nơi bị bỏ hoang.
Tên đảo trong tiếng Kazakh là Barsa-Kelmes, có nghĩa đen là "vùng đất không có lối quay lại". Nguồn gốc của nó là từ những câu chuyện cổ kể về những kẻ trốn thoát đã sống ở đây và không về nhà nữa.
Có nhiều hiện tượng không thể giải thích xảy ra tại hòn đảo Barsa-Kelmes.
Người dân địa phương cho rằng họ đã thấy các sinh vật không giống những gì từng tồn tại trên Trái Đất, bao gồm những con chim khổng lồ bay quanh đảo, rắn biển lớn và những "thủy quái" khổng lồ trong màn sương dày đặc.
Những người thám hiểm hoặc xâm nhập vào hòn đảo đều biến mất một cách bí ẩn và không bao giờ trở lại. Khi tiếp cận hòn đảo, các thiết bị điện tử như đồng hồ, la bàn, kim la bàn bị vô hiệu hóa, và người ta cảm thấy thời gian trôi chậm hoặc nhanh đôi khi.
Một sự kiện đáng chú ý xảy ra năm 1959 khi chính phủ Liên Xô điều động máy bay và xe tăng đến giải mã những bí ẩn tại Barsa-Kelmes. Tuy nhiên, cả máy bay và xe tăng đều bị tác động bởi lớp sương mù mật độ cao và biến mất một cách kỳ lạ.
Ngày nay, Barsa-Kelmes không còn là hòn đảo mà đã biến thành sa mạc khô cằn. Mặc dù đã trải qua sự biến đổi mạnh mẽ, hòn đảo vẫn là một nơi có ý nghĩa đặc biệt trong ý thức địa phương, và các hiện tượng kỳ lạ tại đây vẫn chưa có lời giải thích thỏa đáng.
Nhiều người gọi Barsa-Kelmes là "Tam giác quỷ Bermuda" của Trung Á vì những sự kiện bí ẩn và không thể giải thích đã xảy ra tại đây.
