Nhiều người tin rằng ngáp ngủ là hình thức cơ thể tự lấy thêm oxy vào trong và thải bớt khí CO2 ra ngoài. Đây là lý do tại sao chúng ta thường ngáp trong đám đông. Nhưng tại sao khi tập thể dục nơi đông người thì chúng ta lại không ngáp? Như vậy rõ ràng ngáp có liên quan đến tâm lý.
Một giả thuyết khác là hành động ngáp được di truyền từ tổ tiên loài người, khi đó họ thường ngáp để khoe răng và dọa dẫm người khác. Nhưng cũng có người cho rằng ngáp là tín hiệu để chuyển sang làm việc khác.
Có giả thuyết cho rằng chúng ta ngáp khi buồn chán. Ở rất nhiều nền văn hóa, ngáp được hiểu là dấu hiệu buồn ngủ và buồn chán. Vì vậy nó truyền tải thông điệp là người ngáp đang không mấy dễ chịu. Nhưng điều này có vẻ cũng không đúng lắm vì thậm chí những nhà vô địch Olympic còn ngáp trước khi bước vào thi đấu.
Mới đây, các nhà nghiên cứu đã đưa ra một giả thuyết khác rằng chúng ta ngáp nhiều hơn trong những tình huống khiến nhiệt độ não cao hơn. Để kiểm định giả thuyết này, các nhà nghiên cứu đã yêu cầu các đối tượng nghiên cứu thở bằng mũi hoặc chườm túi nóng rồi túi lạnh lên trán để làm mát bộ não. Kết quả cho thấy khi não mát hơn thì suy nghĩ mạch lạc hơn.
Có thể lý giải điều này như sau: Khi ngáp, cơ hàm mở rộng hết cỡ để tăng lượng máu lưu thông đến mặt, cổ và đầu. Lượng khí được lấy vào khi ngáp sẽ khiến chất dịch từ cột sống và máu từ não chảy xuôi xuống và khí mát hít vào sẽ làm mát những chất lỏng này.
Có thể thấy ngáp cũng là một phản ứng “lây”, tức có thể tạo phản ứng dây chuyền từ một người đến người đối diện và xung quanh. Ở động vật, ngáp dây chuyền thể hiện sự thấu cảm. Còn ở người, người này ngáp khiến người kia ngáp theo là để thể hiện khả năng hiểu và cảm nhận được cảm giác của người khác. Đó là một sản phẩm phụ khi não và cơ thể hoạt động.
