Bộ Tài chính vừa có văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ về việc tháo gỡ khó khăn cho hai dự án BT (xây dựng - chuyển giao) tại TP HCM. Trong đó tập trung vào vướng mắc liên quan đến pháp lý về đất đai và cơ chế thanh toán cho dự án chống ngập 10.000 tỷ đồng.

Trước đó, Bộ Tài chính được Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc giao phối hợp với UBND TP HCM và Bộ Nông nghiệp và Môi trường để làm rõ các nội dung về: nguyên tắc ngang giá, yêu cầu đấu giá đất, thời điểm giao đất và thời điểm tính giá đất trong trường hợp sử dụng quỹ đất để thanh toán cho các dự án BT.

Hiện nay, chỉ có một trong hai dự án BT được UBND TP HCM đề nghị xem xét là dự án “Giải quyết ngập do triều khu vực TP HCM có xét đến yếu tố biến đổi khí hậu – giai đoạn 1” (gọi tắt là dự án chống ngập 10.000 tỷ đồng). Dự án này đã được ký hợp đồng BT từ năm 2016 - trước thời điểm Luật PPP (Đầu tư theo phương thức đối tác công tư) có hiệu lực.

Bộ Tài chính cho biết, theo quy định hiện hành, việc thanh toán cho nhà đầu tư bằng quỹ đất phải đảm bảo nguyên tắc ngang giá – tức giá trị quỹ đất thanh toán phải tương đương giá trị dự án BT và được xác định theo giá thị trường tại thời điểm thanh toán.

Tuy nhiên, hợp đồng BT của dự án lại được ký kết trước khi có quy định mới, dẫn đến thiếu sót trong quy định về phương án thanh toán và thẩm quyền quyết định sử dụng vốn nhà nước.

Để khắc phục, UBND TP HCM đã nhiều lần kiến nghị Chính phủ cho phép điều chỉnh phương án thanh toán. Bộ Tài chính đồng thuận với đề xuất của TP HCM, kiến nghị thực hiện thanh toán bằng quỹ đất theo nguyên tắc ngang giá, nếu còn chênh lệch sẽ thanh toán phần còn lại bằng tiền từ nguồn đầu tư công của TP.

Bộ Tài chính cho biết UBND TP HCM sẽ phải chịu trách nhiệm trong việc xác định cụ thể giá đất để tính tiền sử dụng đất và tiền thuê đất tại các khu đất dự kiến thanh toán, đảm bảo đúng quy định pháp luật về đất đai. Đồng thời, kiến nghị Kiểm toán Nhà nước thực hiện kiểm toán dự án làm cơ sở thanh quyết toán vốn đầu tư.

Việc xử lý các tồn tại về pháp lý của dự án BT này được đánh giá là cần thiết để sớm tháo gỡ nút thắt, hoàn tất thanh toán cho nhà đầu tư, góp phần thúc đẩy tiến độ dự án hạ tầng trọng điểm.