Mụn trứng cá là tên y tế để chỉ các loại mụn thường thấy trên da: mụn đầu đen, mụn đầu trắng và các loại mụn khác. Những chỗ xuất hiện mụn trứng cá phổ biến nhất là mặt, ngực, vai. Mặc dù mụn trứng cá nhẹ có thể tự điều trị, nhưng có những loại mụn nghiêm trọng cần được bác sĩ da liễu khám và cho thuốc.
Mụn trứng cá thông thường (đầu trắng hoặc đầu đen): Một mụn trứng cá thông thường hình thành khi một nang lông bị bít đầy bởi tế bào da chết và dầu. Mụn trứng cá có thể phát triển thành mụn đầu trắng và mụn đầu đen. Lựa chọn những mỹ phẩm ghi trên nhãn là "không gây mụn" (noncomedogenic) làm giảm khả năng làm tắc nghẽn lỗ chân lông và gây nên mụn trứng cá.
Mụn đầu đen: là loại mụn trứng cá mở tại bề mặt của da. Chúng chứa đầy dầu thừa và các tế bào da chết. Màu đen của nó không phải là bụi bẩn mà do phản ứng của dầu và không khí làm cho nó màu đen. Mụn đầu đen có thể điều trị thường xuyên bằng thuốc không kê đơn.
Mụn đầu trắng: là loại mụn trứng cá đóng ở bề mặt của da. Mụn xuất hiện do các tế bào da và dầu bịt kín nang lông. Một số loại thuốc điều trị mụn đầu đen cũng có thể dùng để trị mun đầu trắng.
Sẩn: là mụn trứng cá bị viêm, thành mụn chấm đỏ hoặc hồng trên da. Đây là loại mụn rất nhạy cảm khi chạm vào. Chích hoặc nặn có thể làm viêm nặng hơn và có thể dẫn đến sẹo.
Mụn mủ: là một loại mụn viêm. Chúng trông giống như mụn đầu trắng với một vòng màu đỏ xung quanh các vết sưng. Các vết sưng thường đầy mủ màu trắng hoặc màu vàng. Tránh nặn hoặc chích mủ bởi chúng có thể gây ra những vết sẹo hoặc đốm đen phát triển trên da.
Mụn u: là những mụn viêm lớn, nổi cục, sờ vào thất cứng. Chúng phát triển sâu bên trong da và thường đau đớn. Mụn u khó khỏi nếu chỉ dùng các thuốc trị mụn trứng cá thông thường mà cần được điều trị bởi bác sĩ da liễu với các thuốc kê theo toa.
Mụn nang: là loại mụn viêm lớn, chứa đầy mủ, trông giống như bóng nước. Giống mụn u, mụn nang có thể gây đau và cần được điều trị bởi một bác sĩ da liễu.
Mụn nhẹ: bạn được coi là bị mụn trứng "nhẹ" nếu có ít hơn 20 mụn đầu trắng hay mụn đầu đen, ít hơn 15 vết viêm, hoặc ít hơn 30 tổng số tổn thương. Mụn trứng cá nhẹ thường được điều trị bằng thuốc không cần kê toa bôi ngoài da. Liệu trình điều trị có thể mất đến 8 tuần mới có kết quả đáng kể.
Mụn vừa phải: Nếu bạn có 20-100 mụn đầu trắng hay mụn đầu đen, 15-50 mụn viêm, hoặc 30-125 tổng số tổn thương, mụn trứng cá của bạn được xem là trung bình. Bác sĩ da liễu thường khuyên bạn nên dùng thuốc theo toa để trị mụn nặng hay vừa. Có thể mất vài tuần tình trạng mụn mới được cải thiện, và thường mụn trứng cá có thể xuất hiện dầy hơn, nặng hơn trước khi lành dần.
Mụn bọc nặng: những người bị mụn bọc nghiêm trọng có nhiều mụn u, nang bị viêm. Các mụn trứng cá có thể chuyển màu đỏ đậm hoặc tím. Nó thường để lại sẹo. Điều trị kịp thời bởi một bác sĩ da liễu có thể giảm thiểu sẹo. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể tiêm corticoid trực tiếp vào nốt và u nang để giảm kích thước và tình trạng viêm đớn.
Mụn trứng cá kết tụ: là một trong những hình thức nghiêm trọng nhất của mụn trứng cá. Nó bao gồm nhiều mụn bọc liên kết với nhau dưới da. Nó có thể mọc ở cổ, ngực, cánh tay, và mông, thường để lại sẹo. Loại mụn này phổ biến hơn ở nam giới và nguyên nhân đôi khi là do dùng steroid hoặc testosterone. Nếu bạn bị loại này, cần đến ngay bác sĩ da liễu để khám và điều trị kịp thời.
Mụn trứng cá do cơ học: là loại mụn gây ra do nhiệt, ma sát, và áp lực đối với da, thường là kết quả của việc mặc các đồ thể thao như mũ bảo hiểm hoặc mũ bóng chày. Đôi khi nó được gọi là "mụn trứng cá thể thao" - loại mụn phổ biến trong giới vận động viên. Biện pháp phòng ngừa bao gồm mặc/đội tấm lót dưới đồ thể thao và tắm ngay sau khi vận động.
Điều trị tại chỗ: bằng thuốc trị mụn bôi trực tiếp lên da, như gel hoặc kem. Các dược phẩm bán tự do (không cần theo đơn) có thể giúp trị mụn trứng cá nhẹ. Chúng có thể chứa các thành phần như benzoyl peroxide, resorcinol, salicylic acid, hoặc lưu huỳnh. Sản phẩm theo toa gồm các loại kem kháng sinh hay retinoid có thể điều trị mụn từ nhẹ đến nặng vừa phải (có thể dùng kết hợp).
Điều trị hệ thống: Điều trị toàn thân bằng cách dùng thuốc trị mụn trứng cá qua đường uống. Thuốc kháng sinh như tetracycline, minocycline, doxycycline, hoặc erythromycin có thể điều trị mụn viên từ mức vừa đến nặng nhằm diệt vi khuẩn và giảm viêm. Phương pháp điều trị toàn thân khác bao gồm: thuốc tránh thai, có thể làm giảm mụn trứng cá ở một số phụ nữ; spironolactone, thuốc nội tiết tố kháng androgen; và isotretinoin (liều cao vitamin toa A). Isotretinoin chỉ được sử dụng trong một số trường hợp nghiêm trọng, cần được theo dõi thường xuyên bởi bác sĩ da liễu.
