1. Nằm ở số 1 phố Tràng Tiền, Bảo tàng Lịch sử Quốc gia là bảo tàng lâu đời nhất Hà Nội, đồng thời là bảo tàng có quy mô trưng bày lớn nhất Việt Nam. Cơ sở này có tiền thân là Bảo tàng Louis Finot - Viện bảo tàng của trường Viễn Đông Bác cổ - do người Pháp xây dựng từ năm 1926-1932.
Theo thống kê, Bảo tàng Lịch sử quốc gia đang lưu giữ và bảo quản khoảng 200.000 hiện vật, tư liệu lịch sử. Bốn trọng tâm trưng bày ở nơi đây là Thời tiền sử; Từ thời dựng nước đầu tiên đến triều Trần; Từ triều Hồ đến Cách mạng tháng Tám năm 1945; Sưu tập điêu khắc đá Chăm Pa.
Nhiều hiện vật của Bảo tàng phản ánh những giai đoạn lịch sử vàng son của Việt Nam, như lẫy nỏ và tên đồng thời Đông Sơn, cọc gỗ trong trận Bạch Đằng, mô hình kiến trúc thời Lý, đồ gốm hoa nâu thời Trần...
Đặc biệt, nơi đây sở hữu bộ sưu tập Bảo vật quốc gia lớn nhất Việt Nam, với hàng chục Bảo vật thuộc các thời kỳ khác nhau, như trồng đồng Ngọc Lũ I thời Đông Sơn, Bình gốm hoa lam vẽ thiên nga thời Lê Sơ, ấn vàng Đại Việt quốc Nguyễn chúa vĩnh trấn chi bảo thời Nguyễn...
2. Nằm trong Thảo Cầm Viên Sài Gòn, Bảo tàng Lịch sử TP HCM có lịch sử hình thành bắt đầu vào năm 1927, với đề xuất xây dựng từ Hội Nghiên cứu Đông Dương. Bảo tàng khánh thành ngày 1/1/1929 với tên gọi Bảo tàng Pacha Da Lagos.
Buổi đầu, Bảo tàng Pacha Da Lagos chỉ có 2.893 cổ vật, chủ yếu là bộ sưu tập của Holbé. Ngày nay, Bảo tàng Lịch sử TP. HCM sở hữu trên 30.000 hiện vật, về quy mô chỉ đứng sau Bảo tàng Lịch sử Quốc gia ở Hà Nội.
Bảo tàng có 18 không gian trưng bày, gồm 10 không gian trưng bày lịch sử theo thời gian, 6 không gian trưng bày chuyên đề trong nhà, 1 không gian trưng bày chuyên đề ngoài trời và 1 không gian trưng bày ngắn hạn, với các hiện vật trải dài qua hàng nghìn năm lịch sử.
Điểm nhấn của Bảo tàng là bộ sưu tập các hiện vật quý giá thuộc nền văn hóa Chăm và Óc Eo, với trên 10 hiện vật đã được công nhận là Bảo vật quốc gia của Việt Nam.
3. Nằm trong khu Thành Nội, phía Đông Nam Hoàng thành Huế, Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế có lịch sử hình thành từ năm 1923 với tên gọi ban đầu là Bảo tàng Khải Định, là bảo tàng lâu đời nhất Cố đô Huế.
Hiện tại, không gian cổ xưa của Bảo tàng là nơi khoảng 700 hiện vật được trưng bày thường xuyên. Ngoài ra còn hàng nghìn hiện vật khác nằm trong kho lưu trữ. Đây là bộ sưu tập cổ vật nhà Nguyễn có quy mô lớn bậc nhất Việt Nam.
Các hiện vật của Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế phản ánh đời sống vật chất, lễ nghi chính trị và tư tưởng của tầng lớp quý tộc, vua quan nhà Nguyễn, thể hiện qua các trang phục cung đình, đồ sứ ngự dụng, đồ tự khí, đồ gỗ trang trí nội thất, các vật dụng dùng trong sinh hoạt và nghi lễ.
Phần lớn các hiện vật trong Bảo tàng đã được hội Đô Thành Hiếu Cổ sưu tập và tàng trữ từ năm 1913. Một số trong đó từng được các vị vua triều Nguyễn sử dụng, mang giá trị đặc biệt về lịch sử và văn hóa.
