Việc Nga gần đây nộp báo cáo kỹ thuật cho Hindustan Aeronautics Limited (HAL) đã đánh dấu một bước tiến quan trọng trong quá trình Ấn Độ tham gia sản xuất máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm.

Tài liệu do một phái đoàn từ Cục Thiết kế Sukhoi và các đơn vị quốc phòng khác của Nga soạn thảo kết luận rằng HAL hiện đã sở hữu gần 50% năng lực sản xuất cần thiết để sản xuất nội địa máy bay chiến đấu tàng hình Su-57E. Báo cáo đã được chuyển cho HAL vào tháng 10, trước chuyến thăm Ấn Độ dự kiến ​​của Tổng thống Nga Vladimir Putin vào đầu tháng 12.

Công ty Hàng không vũ trụ thuộc Bộ quốc phòng Ấn Độ được cho là sở hữu 50% năng lực sản xuất Su-57E của Nga.

Các chuyên gia Nga đã đến thăm các cơ sở trọng điểm của HAL vào tháng 9 để đánh giá năng lực sản xuất, mức độ sẵn sàng về công nghệ và nguồn nhân lực lành nghề. Họ đã tiến hành đánh giá chi tiết về cơ sở hạ tầng hiện có của HAL, được phát triển trong hơn hai thập kỷ sản xuất theo giấy phép Su-30MKI.

Phân xưởng Nashik, đóng vai trò là dây chuyền lắp ráp cuối cùng cho Su-30MKI, đã thể hiện kinh nghiệm tích hợp và sản xuất cao cấp, trong khi phân xưởng Koraput chứng minh năng lực sản xuất và đại tu động cơ tuốc bin phản lực cánh quạt AL-31FP. Những năng lực này đã trở thành nền tảng cho hệ sinh thái sản xuất máy bay chiến đấu hiện đại của Ấn Độ.

Đoàn cũng đã đến thăm Nhà máy Điện tử Chiến lược của HAL tại Kasaragod, Kerala. Cơ sở này chịu trách nhiệm sản xuất các linh kiện điện tử hàng không như máy tính nhiệm vụ, bộ xử lý hiển thị và các thiết bị điện tử hàng không khác quan trọng đối với nền tảng máy bay hiện đại.

Nga từng ngỏ ý chuyển giao toàn bộ công nghệ sản xuất Su-57E trong hợp tác với Ấn Độ.

Nhóm nghiên cứu Nga được cho là đã lưu ý đến sự tinh vi về mặt công nghệ của các cơ sở này và khả năng thích ứng tiềm tàng của chúng đối với hoạt động sản xuất liên quan đến Su-57 với các nâng cấp cần thiết và công cụ mới.

Dựa trên những phát hiện này, HAL đã bắt đầu soạn thảo báo cáo nội bộ riêng để đánh giá các yêu cầu nhằm đạt được năng lực sản xuất Su-57E quy mô lớn tại Ấn Độ. Báo cáo này sẽ bao gồm ước tính các khoản đầu tư cần thiết cho việc nâng cấp cơ sở hạ tầng, mua sắm máy móc chuyên dụng, nghiên cứu và phát triển, đào tạo nhân lực và thiết lập chuỗi cung ứng tại địa phương.

Đánh giá cuối cùng dự kiến ​​sẽ được trình lên Bộ Quốc phòng vào cuối tháng 11 để xem xét thêm ở cấp chính sách.

Diễn biến này diễn ra vào thời điểm quan trọng về mặt chiến lược, khi Tổng thống Putin dự kiến ​​sẽ đến New Delhi vào ngày 5-6 tháng 12 để tham dự Hội nghị thượng đỉnh Ấn Độ-Nga thường niên lần thứ 23. Các cuộc thảo luận dự kiến ​​sẽ đề cập đến nhiều chủ đề hợp tác quốc phòng, bao gồm đề xuất Su-57E, hợp tác radar tiên tiến và các công nghệ hướng đến tương lai như hệ thống chống máy bay không người lái và vũ khí tấn công chính xác.

Các quan chức Ấn Độ tham quan Su-57 tại triển lãm Aero India 2025.

Hội nghị thượng đỉnh sắp tới được xem là nền tảng tiềm năng cho các thỏa thuận mới có thể định hình lại quỹ đạo quan hệ đối tác quốc phòng Ấn Độ-Nga.

Su-57, được chế tạo bởi Nhà máy Hàng không Komsomolsk-on-Amur ở Viễn Đông Nga, vẫn là máy bay chiến đấu đa năng thế hệ thứ năm chủ lực của Nga. Biến thể hướng đến xuất khẩu của nó, Su-57E, đã được trưng bày nổi bật tại Triển lãm Hàng không Ấn Độ 2025 ở Bangalore đầu năm nay, nơi nó đã ra mắt trước các quan chức quốc phòng và chuyên gia trong ngành của Ấn Độ.

Sự xuất hiện của máy bay chiến đấu này trùng với sự tham gia của F-35 của Mỹ tại cùng một cuộc không chiến, làm nổi bật vị thế độc đáo của Ấn Độ giữa các lời đề nghị cạnh tranh từ các cường quốc toàn cầu trong lĩnh vực máy bay chiến đấu tàng hình.

Tại sự kiện, đại diện Nga đã nhấn mạnh sự sẵn sàng tích hợp hoạt động sản xuất nội địa Su-57E vào hệ sinh thái công nghiệp đang nổi lên của Ấn Độ. Họ lập luận rằng sự hợp tác này sẽ bổ sung cho chương trình Máy bay Chiến đấu Hạng trung Tiên tiến (AMCA) nội địa của Ấn Độ thay vì cạnh tranh với chương trình này, bằng cách cung cấp chuyển giao công nghệ, kinh nghiệm ban đầu trong sản xuất tàng hình và tiếp cận các hệ thống điện tử hàng không thế hệ tiếp theo.

Đại sứ Nga Denis Alipov sau đó đã củng cố lập trường này tại một buổi gặp mặt công khai vào ngày 16 tháng 10, khẳng định rằng đề xuất của Moscow thể hiện sự mở rộng tự nhiên của mô hình hợp tác quốc phòng lâu đời giữa Ấn Độ và Nga.

Liệu sẽ xuất hiện các chiến đấu cơ tàng hình Su-57 "Made in Indian"?

Phát biểu của Đại sứ nhấn mạnh sự phát triển của quan hệ song phương từ các thỏa thuận mua-bán truyền thống sang khuôn khổ hợp tác phát triển và sản xuất chung. Ông cho biết Nga coi dự án Su-57E là cơ hội để cả hai nước cùng nhau phát triển công nghệ máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm. Đồng thời, việc Moscow sẵn sàng hợp tác với các sáng kiến ​​"Sản xuất tại Ấn Độ" và "Atmanirbhar Bharat" của Ấn Độ càng làm tăng thêm sức nặng chiến lược cho đề xuất này.

Trong cơ quan quốc phòng Ấn Độ, các đánh giá vẫn đang được tiến hành về tính phù hợp hoạt động của Su-57E và khả năng chồng chéo với AMCA.

Các nguồn tin cho biết sự tham gia của Ấn Độ ban đầu có thể tập trung vào một thỏa thuận hợp tác sản xuất hạn chế, có thể là một vài đơn vị máy bay để trình diễn công nghệ cho các kỹ thuật lắp ráp tàng hình và ứng dụng vật liệu hấp thụ radar. Song song với đó, các cuộc thảo luận cũng có thể mở rộng sang nghiên cứu chung về cảm biến, hệ thống hợp nhất dữ liệu và bộ thiết bị tác chiến điện tử liên quan đến cả nền tảng Su-57E và AMCA.

Nếu dự án được chính phủ phê duyệt, HAL có thể nổi lên như một trung tâm khu vực về chế tạo kết cấu composite tiên tiến và tích hợp vật liệu tàng hình dưới sự giám sát kỹ thuật của Nga.

Sự hợp tác này không chỉ củng cố nền tảng công nghiệp hàng không vũ trụ của Ấn Độ mà còn giảm sự phụ thuộc vào nguồn cung bên ngoài đối với các linh kiện nhạy cảm về lâu dài. Đối với Nga, việc tạo điều kiện sản xuất một phần tại Ấn Độ có thể giúp bù đắp những hạn chế về sản xuất quốc tế và củng cố dấu ấn xuất khẩu dài hạn của nước này tại châu Á.

Các chuyên gia tin rằng đánh giá tích cực của báo cáo Nga nhằm thể hiện sự tin tưởng vào sự trưởng thành về công nghiệp và khả năng sẵn sàng của Ấn Độ trong việc xử lý các hệ thống thế hệ thứ năm tinh vi. Những tháng tới có thể sẽ quyết định liệu đề xuất này có được chuyển thành một khuôn khổ song phương cụ thể hay không.

Thời điểm diễn ra trước chuyến thăm của Tổng thống Putin cho thấy nỗ lực ngoại giao và công nghiệp phối hợp nhằm khôi phục động lực hợp tác sâu sắc trong lĩnh vực quốc phòng.