Lưỡng quốc tướng quân Nguyễn Sơn (1908 -1956) thuộc thế hệ những chiến sĩ cộng sản đầu tiên của cách mạng Việt Nam.
Khi đang học Trường Sư phạm nội trú Hà Nội, tướng Nguyễn Sơn tham gia cách mạng và được kết nạp tổ chức Thanh niên Cách mạng đồng chí hội. Năm 1925, ông sang Quảng Châu dự lớp học chính trị đặc biệt.
Từ năm 1927 – 1945, tướng Nguyễn Sơn tham gia cách mạng Trung Quốc lập nhiều thành tích xuất sắc, được bổ nhiệm nhiều chức vụ như chủ nhiệm chính trị Sư đoàn 34, Quân đoàn 12 Hồng quân lúc mới 24 tuổi.
Tại Đại hội Đại biểu toàn quốc lần II nước Cộng hòa Xô viết Trung Hoa (1934), ông được bầu làm Ủy viên Trung ương.
Năm 1945, Pháp mở rộng chiến tranh hòng đánh chiếm nước ta lần nữa, với lòng yêu nước, yêu quê hương, Nguyễn Sơn trở về Việt Nam tiếp tục chiến đấu.
Khi quân Pháp theo chân quân Anh vào Sài Gòn để giải giáp quân Nhật, đánh chiếm Sài Gòn và miền Nam nước ta, Chủ tịch Hồ Chí Minh cử tướng Nguyễn Sơn làm Chủ tịch Ủy ban kháng chiến Nam Bộ.
Sau này ông lại được cử làm Chủ tịch Ủy ban kháng chiến Nam Trung Bộ để ông vừa chỉ huy tác chiến, vừa nghĩ kế lâu dài là đào tạo cán bộ cho quân đội.
Năm 1948, ông được chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hoà phong quân hàm Thiếu tướng trong đợt thụ phong quân hàm cấp tướng đầu tiên của Việt Nam.
Năm 1950, Nguyễn Sơn quay lại Trung Quốc. Ông đảm nhiệm các chức vụ Phó Cục trưởng Cục Điều lệnh Bộ Tổng giám huấn luyện của Quân giải phóng nhân dân Trung Quốc, Tổng Biên tập "Tạp chí huấn luyện chiến đấu" của Quận ủy Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc.
Chính phủ Trung Quốc đã phong cho ông quân hàm Thiếu tướng, người nước ngoài duy nhất được phong hàm tướng của Trung Quốc.
Mùa hè năm 1956, tướng Nguyễn Sơn bị bệnh ung thư. Vì nhớ Tổ quốc, quê hương, ông đã đề đạt nguyện vọng trở về Việt Nam và tạ thế tại Hà Nội ngày 21/10/1956.
Nguyễn Sơn được mệnh danh là “Lưỡng quốc tướng quân” bởi được phong quân hàm tướng của hai quốc gia.
Ông được đánh giá là người văn võ toàn tài. Ông có tài chỉ huy chiến đấu và có tài về huấn luyện quân sự, có tài về công tác chính trị.
Ông còn được biết đến bởi có tài diễn thuyết. Bài diễn thuyết của ông bao giờ cũng thấm vào lòng người. Hễ tướng Nguyễn Sơn nói chuyện là mọi người hào hứng, im lặng để nghe...
Đặc biệt, tướng Nguyễn Sơn là người ủng hộ việc gìn giữ sân khấu cổ truyền. Ông chi tiền để nhân dân Thanh Hóa dựng lại Hội Múa dân gian cổ truyền. Ông mời Đinh Ngọc Liên - Quản Liên vốn chỉ huy đội kèn Bảo an của Bảo Đại trao nhiệm vụ khôi phục lại đội kèn, bây giờ là đoàn quân nhạc của quân đội ta.
