Ngày 27/8/2025, tại TP Hồ Chí Minh, Sở Văn hóa và Thể thao đã tổ chức Lễ Công bố Quyết định xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa cấp Thành phố. Sự kiện này diễn ra trong không khí cả thành phố đang thi đua lập thành tích chào mừng 80 năm Cách mạng tháng Tám (19/8/1945 - 19/8/2025) và Quốc khánh (2/9/1945 - 2/9/2025).
Buổi lễ là cột mốc quan trọng, đánh dấu việc bổ sung 7 công trình, địa điểm vào danh mục di tích của Thành phố. Trong số đó, có 2 di tích kiến trúc nghệ thuật là Đền thờ họ Trương và Khu mộ ông bà Trương Minh Thành và Công viên Khu mộ cổ Gò Quéo, cùng với 5 di tích lịch sử bao gồm Đình Tân Phước, Đình Thần Phú An, Căn cứ của Tỉnh ủy Chợ Lớn, Thành ủy Sài Gòn - Chợ Lớn tại Vườn Thơm, Khu tưởng niệm Vườn Cau Đỏ và Trường THPT Ten Lơ Man.
Việc công nhận thêm 7 di tích mới đã góp phần làm phong phú hơn danh sách di tích của Thành phố. Sau đợt công nhận này, TPHCM có tổng cộng 321 di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh. Trong đó, bao gồm 4 di tích quốc gia đặc biệt, 99 di tích và danh lam thắng cảnh cấp quốc gia, cùng với 218 di tích và danh lam thắng cảnh cấp thành phố.
Việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa là một vấn đề cấp thiết, đặc biệt trong bối cảnh TPHCM đang bước vào giai đoạn phát triển mới. Việc xếp hạng di tích là bước đi quan trọng nhằm bảo tồn các công trình, địa điểm gắn liền với quá trình hình thành vùng đất và cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc của nhân dân Sài Gòn - Chợ Lớn - Gia Định.
Trong thời gian tới, các đơn vị quản lý di tích và chính quyền địa phương sẽ sớm xây dựng đề án bảo tồn, đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền cho người dân và học sinh về ý nghĩa của việc xếp hạng. Mục tiêu là xây dựng kế hoạch bảo tồn, quảng bá để công chúng có thể tham quan, tìm hiểu và trân trọng những giá trị lịch sử - văn hóa, qua đó bồi dưỡng lòng yêu quê hương, đất nước và lòng tự hào dân tộc.
Cùng với đó, Trung tâm Bảo tồn và Phát huy giá trị di tích lịch sử - văn hóa Thành phố cũng sẽ tiếp tục nghiên cứu, lập hồ sơ xếp hạng các di tích khác, đặc biệt là các công trình đình làng và những địa điểm gắn với quá trình đấu tranh giải phóng dân tộc.
Việc bảo tồn và phát huy các di sản văn hóa cần sự chung tay của cả cộng đồng. Đây không chỉ là trách nhiệm của riêng ngành văn hóa, mà còn là nhiệm vụ của toàn xã hội, nhằm đảm bảo các giá trị truyền thống được gìn giữ và phát huy một cách bền vững.
Đền thờ họ Trương và khu mộ ông bà Trương Minh Thành (82/5 Lý Thường Kiệt và ở hẻm 102 Lý Thường Kiệt, P.Hạnh Thông) mang các đặc điểm điển hình của lăng mộ dành cho các vị quan đại thần thời Nguyễn, vào giai đoạn nửa đầu thế kỷ 19. Hiện nơi đây còn lưu giữ nhiều hiện vật có giá trị như bài vị, liễn đối, hoành phi, bao lam, chân đèn.
Công viên khu mộ cổ Gò Quéo (đường Võ Chí Công, P.Bình Trưng) là khu nghĩa trang có từ thời nhà Nguyễn, gắn liền với quá trình xây dựng và phát triển vùng đất Nam bộ, trong đó có mộ Tả tham tri Phạm Quang Triệt và mộ Tổng đốc Ninh Thái Phạm Duy Trinh.
Đình Tân Phước (tại số 254/4 Âu Cơ, P.Tân Hòa) được xây dựng vào khoảng cuối thế kỷ 19, lưu dấu nhiều sự kiện lịch sử trong giai đoạn kháng chiến 1940 - 1950 của quân và dân ấp Tân Phước, xã Phú Thọ Hòa, tỉnh Gia Định nói riêng và quân dân Sài Gòn - Chợ Lớn - Gia Định nói chung.
Đình thần Phú An (hẻm 108 Võ Duy Ninh, P.Thạnh Mỹ Tây) mang đậm nét kiến trúc truyền thống của đình làng Nam bộ, thờ các vị thần gắn liền với tín ngưỡng dân gian đời sống tinh thần của người Việt.
Căn cứ của Tỉnh ủy Chợ Lớn, Thành ủy Sài Gòn - Chợ Lớn tại Vườn Thơm (đường Trương Văn Đa, xã Bình Lợi) là nơi đã diễn ra nhiều cuộc hội họp, đưa ra những quyết sách quan trọng trong lãnh đạo kháng chiến của Tỉnh ủy Chợ Lớn, Thành ủy Sài Gòn - Chợ Lớn.
Khu tưởng niệm Vườn Cau Đỏ (KP 29, P.Thới An) là căn cứ địa đầu tiên của tỉnh Gia Định trong kháng chiến chống Pháp, cũng là nơi khởi đầu cho sự hình thành căn cứ kháng chiến An Phú Đông.
Trường THPT Ten Lơ Man (8 Trần Hưng Đạo, P.Bến Thành), ngôi trường là nơi xuất phát điểm của cuộc mít tinh, biểu tình phản đối can thiệp của Mỹ vào Việt Nam và Đông Dương.
