Mối quan hệ mẹ chồng nàng dâu hay bố vợ con rể thường được xem là những thách thức không thể tránh khỏi trong cuộc sống gia đình hiện đại. Tuy nhiên, theo các chuyên gia tâm lý, việc biến mối quan hệ căng thẳng thành hòa thuận không nhất thiết phải bằng cách trở mặt hay lấy lòng. Chìa khóa nằm ở việc áp dụng ba chiến lược thông minh, giúp các bên giữ khoảng cách, giảm phụ thuộc và tăng cường bao dung.
Quan hệ mẹ chồng nàng dâu, bố vợ con rể không tốt là chuyện bình thường, nhận định của chuyên gia tâm lý Đồ Lỗi người Trung Quốc đã chỉ ra một thực tế phổ biến. Sự khác biệt về huyết thống, lối sống và việc cùng tranh giành tình cảm của một người thân yêu thường dẫn đến mâu thuẫn. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là không có giải pháp. Các bậc làm con có thể đóng vai trò trung gian, hướng dẫn cha mẹ mình áp dụng ba nguyên tắc sau để hóa giải căng thẳng, giúp gia đình hòa thuận trở lại mà không cần phải "trở mặt" với bất kỳ ai.
1. Hạn chế tiếp xúc, biện pháp không gian hiệu quả
"Không trêu được thì tôi trốn không được sao?", câu nói dân gian này, khi được nhìn dưới góc độ tâm lý học, chính là biện pháp không gian hiệu quả. Dù mâu thuẫn trong gia đình có lớn đến đâu, việc thiết lập một khoảng cách hợp lý có thể giảm thiểu đáng kể những rắc rối.
Đối với những bậc cha mẹ không ưa con dâu hay con rể, việc hạn chế thời gian và tần suất tiếp xúc trực tiếp là một giải pháp thiết thực. Hiện nay, một số cặp vợ chồng trẻ áp dụng lối sống "lễ Tết ai về nhà nấy" vừa đảm bảo tối đa thời gian bên cha mẹ ruột, vừa tránh được những va chạm không cần thiết.
Khái niệm "khoảng cách một bát súp" của Nhật Bản minh họa rõ nét điều này, con cái không sống chung nhưng vẫn luôn sẵn sàng hỗ trợ cha mẹ khi cần, chỉ mất thời gian bằng một bát súp nguội dần. Khoảng cách này không chỉ đảm bảo sự chăm sóc mà còn giúp che giấu những mâu thuẫn tiềm ẩn, khiến các thành viên cảm thấy thoải mái hơn. Gia đình không phải là nơi để tranh cãi đúng sai, mà là nơi của tình cảm và sự thấu hiểu.
2. Giảm phụ thuộc lẫn nhau, nâng cao vị thế và giảm quyền can thiệp
Một trong những nguyên nhân sâu xa của mâu thuẫn gia đình là sự phụ thuộc lẫn nhau quá mức. Quy luật thường thấy là ai càng cho đi nhiều, người đó càng có quyền "chỉ tay năm ngón" vào cuộc sống của người khác. Nếu cha mẹ quá phụ thuộc vào con cái (về cuộc sống, tiền bạc, sức khỏe), con cái sẽ có tiếng nói lớn hơn; ngược lại, nếu con cái quá dựa dẫm vào cha mẹ, thì cha mẹ sẽ có quyền góp ý về bạn đời của con mình.
Để phá vỡ vòng luẩn quẩn này, việc giảm sự phụ thuộc lẫn nhau là cực kỳ quan trọng. Đối với các cặp vợ chồng trẻ, việc tự chủ trong cuộc sống, tài chính và chăm sóc sức khỏe là cách để không tạo kẽ hở cho cha mẹ can thiệp. Khi cha mẹ cảm thấy mình không còn là "chủ nhà" hay "người giám hộ" duy nhất, đặc biệt khi con cái đã có gia đình riêng và người bạn đời mới là người quán xuyến chính, họ sẽ dần thay đổi thái độ. Bởi lẽ, hiếm có cha mẹ nào ghét bỏ con ruột của mình, nên sự khó chịu sẽ có xu hướng chuyển sang người bạn đời của con, người được cho là nguyên nhân chính gây ra sự thay đổi. Cha mẹ cũng cần nhận thức rõ sự thay đổi về vai trò và danh phận của con cái, không còn tìm cách can thiệp vào cuộc sống riêng của chúng.
3. Tăng cường bao dung, nền tảng của gia đình hòa thuận
Trong những trường hợp phẩm chất của cha mẹ vợ/chồng là nguyên nhân sâu xa của mâu thuẫn, việc duy trì hòa khí trở nên đặc biệt khó khăn. Tuy nhiên, ngay cả khi đối mặt với những vấn đề nan giải, sự bao dung vẫn là chìa khóa để duy trì sự gắn kết gia đình.
Học giả thời cổ đại đã từng nói: "Chưa từng có sự hòa khí quy tụ mà gia đình không cát tường. Chưa từng có sự bất hòa kết tụ mà gia đình không suy bại". Điều này nhấn mạnh rằng bầu không khí và cảm xúc trong gia đình là yếu tố tối quan trọng. Muốn có một bầu không khí thoải mái, không thể thiếu sự bao dung lẫn nhau.
Như quan điểm của cổ nhân, việc trút giận lên người thân và tỏ vẻ tốt với người ngoài là điều hoàn toàn sai lầm. Trong thời đại hiện nay, nhiều người trẻ có xu hướng buông bỏ các mâu thuẫn gia đình, mong muốn một cuộc sống hòa thuận thay vì những cuộc đấu đá không hồi kết. Nếu mọi thành viên đều có chung mong muốn này, vai trò của người con (là cầu nối trung gian) trở nên cực kỳ quan trọng. Họ có trách nhiệm thường xuyên điều hòa, hòa giải mâu thuẫn, bởi lẽ hạnh phúc và hòa thuận của cả đại gia đình phần lớn phụ thuộc vào sự nỗ lực và bao dung từ các thành viên.
