Năm 2021 đánh dấu 10 năm, kể từ khi lớp xe tăng chiến đấu có năng lực nhất của Quân đội Trung Quốc là Type 99A, lần đầu tiên được đưa vào trang bị năm 2011. Đến nay Type 99A được trang bị cho các đơn vị chiến đấu ở Quân khu Trung tâm và đối diện với Đài Loan.
Mặc dù sự đầu tư cho lực lượng lục quân của Trung Quốc đã giảm đi rất nhiều, so với lực lượng hải quân, không quân, tên lửa chiến lược; tuy nhiên những tiến bộ đạt được, trong việc hiện đại hóa khả năng tác chiến bọc thép của Trung Quốc, đã tăng rất đáng kể trong những năm qua.
Trung Quốc hiện đang sản xuất nhiều loại xe tăng chiến đấu chủ lực hơn bất kỳ quốc gia nào khác, bao gồm VT-4, Type 15, Type 96 và Type 99A. Trong số này, Type 99A nhìn chung là loại có khả năng chiến đấu cao nhất.
Do Trung Quốc tập trung nguồn lực ưu tiên đầu tư cho lực lượng không quân và hải quân, để không bị Quân đội Mỹ bỏ lại quá xa phía sau. Cùng với đó là giá thành của chiếc Type 99A rất đắt, đi ngược lại với truyền thống vũ khí giá rẻ của Trung Quốc; nên loại xe tăng này chỉ được chế tạo với số lượng hạn chế.
Loại xe tăng được Trung Quốc sản xuất nhiều và trang bị rộng ở các đơn vị chiến đấu là loại Type 96. Type 96 do kích thước nhỏ hơn nhiều, nên được sử dụng cho các hoạt động đổ bộ và ở khu vực địa hình đồi núi. Phiên bản VT-4, có thiết kế tương tự như Type 96, nhưng chỉ được sản xuất để xuất khẩu .
Trong phần lớn thời kỳ Chiến tranh Lạnh, Trung Quốc bị tụt hậu về chất lượng của lực lượng tăng thiết giáp; các nước láng giềng như Triều Tiên, Ấn Độ đều tự tin với các loại xe tăng do Liên Xô thiết kế, có tính năng vượt trội như T-62 và Chonma Ho.
Trong khi đó, Trung Quốc chủ yếu trang bị xe tăng Type 59 (bản sao của T-54 Liên Xô) cho đến khi chiến tranh Lạnh kết thúc. Dịp may mắn đến, khi quan hệ Trung – Nga được cải thiện, Trung Quốc đã có cơ hội tiếp cận được với các công nghệ xe tăng tiên tiến nhất của Liên Xô.
Được hưởng lợi từ công cuộc cải cách kinh tế, Trung Quốc đã đầu tư mạnh vào nền công nghiệp quốc phòng, trong đó có việc phát triển các mẫu xe tăng mới, nhằm thu hẹp sự chênh lệch về trang bị xe tăng của Quân đội Trung Quốc với Nga và các quốc gia phương Tây.
Xe tăng Type 96 ra đời từ năm 1997, có tính năng tương đương với xe tăng T-72 và T-80 của Liên Xô, theo nhiều tài liệu là hai thiết kế xe tăng có năng lực nhất trên thế giới vào thời điểm đó.
Các nhà thiết kế xe tăng Trung Quốc, sau khi “nghiên cứu sâu rộng” về xe tăng T-80 và một số T-72, được sản xuất dưới thời Liên Xô (từ các quốc gia độc lập, đặc biệt là Ukraine), đã cho ra đời phiên bản Type 96.
Phiên bản cải tiến của Type 96 là Type 96A, được đưa vào hoạt động từ khoảng năm 2008, với một loạt công nghệ mới bao gồm, hệ thống phòng thủ laser và thiết bị gây nhiễu tên lửa bằng điện, giáp phản ứng nổ FY-4 mới và động cơ nâng cấp. Những chiếc Type 96A đang thay thế dần, những chiếc xe tăng Type 59, ở các đơn vị chiến đấu tuyến trước.
Còn xe tăng chiến đấu chủ lực Type 99, được phát triển sau Type 96, hiện có khoảng 300 chiếc Type 99A được Trung Quốc sản xuất; Type 96A nặng 55 tấn, trọng lượng lớn hơn đáng kể so với Type 96 (43 tấn) và đối thủ cạnh tranh của Nga là T-90 (46 tấn).
Với việc các xe tăng có trọng lượng nặng hơn, thường đòi hỏi nhiều bảo trì hơn và sử dụng tốn kém hơn, điều này có thể góp phần vào quyết định hạn chế số lượng Type 99A, cùng với chi phí sản xuất xe được cho là rất cao.
Về thiết kế của Type 99A, có tương đối ít thông tin về khả năng của loại xe tăng này, một phần do tính bí mật xung quanh chương trình. Type 99A được kế thừa nhiều công nghệ tương tự như Type 96A, nhưng có động cơ 1.500 mã lực, mạnh hơn nhiều và lớp giáp bảo vệ dày hơn.
Type 99A cũng được tranh bị hệ thống bảo dưỡng kỹ thuật số, tương tự như các hệ thống gần đây đã bắt đầu được lắp đặt trên các thế hệ xe tăng mới nhất của phương Tây; đồng thời có tầm hoạt động và hiệu suất nhiên liệu tốt hơn nhiều, so với hầu hết các đối thủ phương Tây hoặc Nga.
Mặc dù Type 99A hiện đang sử dụng pháo chính 125mm, nhưng một số thông tin cho thấy, khả năng sẽ trang bị pháo 140mm hoặc 152mm. Với khung gầm của Type 99A, được coi là đủ lớn để lắp loại pháo lớn như vậy.
Rất có khả năng, số lượng xe tăng Type 99A sẽ chỉ dừng lại ở con số 300 chiếc, chứ không thể có số lượng lớn như xe tăng Type 96A và trong thời gian tới, có tin Trung Quốc đang phát triển một mẫu xe tăng chiến đấu chủ lực mới; loại xe tăng mà cho đến nay, chỉ có Nga, Hàn Quốc và Nhật Bản đã phát triển thành công. Nguồn ảnh: QQ.
