Vườn Quốc gia Vũ Quang thành lập vào ngày 30/7/2002, được công nhận là "Vườn Di sản ASEAN” năm 2018, nằm trên địa bàn các huyện miền núi Vũ Quang, Hương Khê và Hương Sơn, với tổng diện tích là 57.029,84ha.
Đây là những khu rừng nguyên sinh, có nhiều hệ động thực vật phong phú, đa dạng, có vai trò cực kỳ quan trọng trong việc bảo tồn đa dạng sinh học cho cả khu vực.
Vườn Quốc gia Vũ Quang có rất nhiều tiềm năng để thúc đẩy phát triển hoạt động du lịch sinh thái, du lịch khám phá, du lịch mạo hiểm với cảnh quan hoang sơ, kỳ thú mà thiên nhiên đã ban tặng như: thác Thang Đày, thác Cổng Trời, thác Nam Châm, suối Rào Rồng, suối Trắng, hồ Ngàn Trươi…
Với hệ sinh thái vô cùng đa dạng, phong phú, Vườn Quốc gia Vũ Quang là môi trường lý tưởng phục vụ cho các chuyên gia, nhà khoa học trong nước và thế giới đến điều tra, nghiên cứu khoa học, chia sẻ kinh nghiệm, khám phá thiên nhiên, hệ thực vật, động vật hoang dã quý hiếm.
Đây là một trong những trung tâm đa dạng sinh học bậc nhất Việt Nam, nơi lưu giữ nhiều nguồn gen rất có giá trị cho công tác bảo tồn và còn nhiều bí ẩn cần được khám phá. Trong đó, có nhiều loài động vật, thực vật nguy cấp, quý hiếm và đặc hữu, có tên trong danh mục Sách đỏ IUCN và Sách đỏ Việt Nam, cần được ưu tiên bảo tồn, bảo vệ nghiêm ngặt.
Các nhà nghiên cứu trong nước và thế giới cũng đã phát hiện, công bố hàng loạt loài thực vật mới có giá trị cao cho thế giới, như: chà ran tuyến, trà mi Vũ Quang, trà mi Hà Tĩnh, dẻ Vũ Quang, gừng Vũ Quang, tân bời lời Vũ Quang, xú hương Vũ Quang, xú hương Hà Tĩnh, mộc hương Vũ Quang...
Ngoài ra, nơi đây cũng đã phát hiện, bảo tồn, phát triển quần thể cây pơ mu cổ thụ, quý hiếm có niên đại khoảng từ 800 năm đến 1.000 năm, nằm ở độ cao khoảng 1.445m so với mặt nước biển. Trong đó, có cây lớn với đường kính phần gốc hơn 2,2m, chiều cao khoảng 30m, tán rộng, sum suê. Ngoài ra, còn có vô số loài lâm sản cổ thụ, quý hiếm hàng trăm năm tuổi khác.
Mới đây, thông qua 85 điểm đặt bẫy ảnh giám sát đa dạng sinh học tại Vườn Quốc gia Vũ Quang cũng đã ghi nhận được 58 loài động vật hoang dã, quý hiếm, trong đó có 9 loài đặc hữu của dãy Trường Sơn, gồm: Mang lớn, mang Trường Sơn, thỏ vằn Trường Sơn, cầy vằn Bắc, voi châu Á…
Không chỉ có tài nguyên thiên nhiên, hệ động thực vật đa dạng, phong phú, Vườn Quốc gia Vũ Quang còn là nơi ghi dấu chứng tích những chiến công oanh liệt của nhà yêu nước Phan Đình Phùng và nghĩa quân trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp thời kỳ phong trào Cần Vương những năm cuối thế kỷ 19.
Một thác nước đẹp như tranh vẽ ở Vườn Quốc gia Vũ Quang.
