Ủy ban Nobel Na Uy thông báo việc trao giải Nobel Hòa bình cho Tổ chức Cấm vũ khí hóa học (OPCW) không chỉ vì sự đóng góp to lớn của tổ chức này ở Syria mà còn vì đóng góp lâu dài của OPCW.

Trong tuyên bố của Ủy ban Nobel Na Uy nêu rõ rằng, kể từ khi Công ước cấm vũ khí hóa học năm 1997 bắt đầu có hiệu lực, OPCW “đã thực thi công ước này thông qua việc kiểm tra, giám sát, tiêu hủy…bằng nhiều phương cách khác nhau”.

Nhận thức rõ mức độ nguy hiểm mà các chuyên gia OPCW và LHQ phải đối mặt, Tổng thư ký LHQ Ban Ki-moon nói đây là “công việc chưa từng có”.

Một nhóm chuyên gia của OPCW và Liên Hợp Quốc (LHQ) đã đến Syria kể từ ngày 1/10 và giám sát việc đợt phá hủy vũ khí hóa học và các loại thiết bị có liên quan. Hôm 6/10, họ đã giám sát các nhân viên người Syria “tiêu hủy hoặc vô hiệu hóa hàng loạt “tên lửa, bom, thiết bị pha trộn và đóng gói chất độc hóa học.

Các chuyên gia OPCW-LHQ có nhiệm vụ loại bỏ tất cả vũ khí hóa học của Syria từ nay đến giữa năm 2014. Ngoài các chuyên gia hóa học, đoàn thanh tra OPCW-LHQ đến Syria cũng bao gồm các chuyên gia vũ khí để xử lý các vật liệu nổ. Những mảnh vỡ còn sót lại của bom đạn thường chứa dấu vết của dư lượng hóa chất mà các thanh tra OPCW-LHQ đang tìm kiếm.

Có rất nhiều địa điểm phải thanh sát và các chuyên gia OPCW phải đối mặt với nguy hiểm tính mạng hàng ngày, khi làm việc ở đất nước Syria vẫn còn nội chiến kéo dài.

Các diễn biến ở Libya cho thấy sự cần thiết của việc thủ tiêu vũ khí hóa học. Nhà độc tài Muammar Gadhafi đã cố gắng nhiều năm để phá hủy vũ khí hóa học theo một thỏa thuận quốc tế, nhưng sau khi ông này bị lật đổ năm 2011, vũ khí hóa học Libya vẫn phân tán khắp Trung Đông và Bắc Phi.

Đôi nét về Tổ chức Cấm vũ khí hóa học

Tổ chức Cấm vũ khí hóa học (OPCW) - có trụ sở tại The Hague, Hà Lan - là cơ quan thực thi Công ước vũ khí hóa học, một hiệp ước kiểm soát vũ khí quốc tế .

Công ước vũ khí hóa học có hiệu lực vào tháng 4/1997. Khi đó, công ước này được 87 quốc gia trên thế giới phê chuẩn và công việc thực thi của OPCW cũng bắt đầu vào thời điểm đó.

Mười sáu năm sau, hơn 100 quốc gia nữa đã phê chuẩn Công ước vũ khí hóa học. Hồi tháng 9/2013, Syria trở thành quốc gia mới nhất xin tham gia công ước này và sẽ trở thành quốc gia thành viên 190 kể từ ngày 14/10/2013.

Ngoài công việc giải trừ, OPCW còn ngăn chặn việc phổ biến vũ khí hóa học thông qua việc kiểm tra các cơ sở sản xuất hóa chất và giám sát các quá trình chuyển giao hóa chất độc hại và tiền thân của chúng.

Các chuyên gia của OPCW đã theo dõi việc phá hủy vũ khí hóa học ở nhiều nước khác nhau: từ Mỹ, Nga đến Libya. Họ cũng đã làm việc ở Iraq và đó là lần đầu tiên các thanh tra của OPCW được đưa vào một đất nước đang có chiến tranh.