Ukraine tập kích bất ngờ, Nga mất thêm tàu ngầm?

Ngày 15/12/2025, Cơ quan An ninh Ukraine (SBU) bất ngờ tuyên bố tuyên bố đã thực hiện cuộc tấn công bằng tàu không người lái dưới nước nhằm vào một tàu ngầm Nga, mở ra bước leo thang mới đầy nguy hiểm trên Biển Đen. Mục tiêu được xác định là tàu ngầm lớp Kilo cải tiến Project 636.3 đang neo đậu tại cảng quân sự Novorossiysk, căn cứ hải quân được xem là bất khả xâm phạm của Nga.

SBU cho biết, cuộc tấn công được thực hiện bằng hệ thống không người lái dưới nước mang tên “Sub Sea Baby”, phối hợp với Hải quân Ukraine. Cơ quan này tuyên bố thêm, tàu ngầm Nga bị hư hại nghiêm trọng và mất khả năng hoạt động, song thông tin hiện chưa thể được xác minh độc lập hoặc xác nhận từ phía Nga.

Nếu thông tin này được xác thực, đây sẽ là lần đầu tiên trong cuộc xung đột Nga - Ukraine một tàu ngầm bị tấn công thành công bằng phương tiện không người lái dưới nước ngay trong cảng, mang ý nghĩa chiến thuật lớn bởi tàu ngầm vốn là một trong những tài sản quân sự khó bị vô hiệu hóa nhất khi được bảo vệ nhiều lớp.

Cảng Novorossiysk từ lâu đã trở thành căn cứ chủ chốt của Hải quân Nga trên Biển Đen, sau khi Sevastopol liên tục bị tấn công. Nga đã triển khai tại đây nhiều lớp phòng thủ, từ rào chắn, tàu tuần tra đến hệ thống giám sát và biện pháp chống phá hoại, nhằm ngăn chặn tàu không người lái và thợ lặn tiếp cận mục tiêu.

Bên cạnh đó, thông cáo của SBU cũng nhấn mạnh sự khác biệt giữa các UAV mặt nước “Sea Baby” đã được Ukraine sử dụng rộng rãi từ năm 2023 và biến thể mới “Sub Sea Baby”. Sea Baby đã phát triển từ phương tiện cảm tử thành nền tảng mô-đun có tầm hoạt động xa, tải trọng lớn và khả năng mang vũ khí điều khiển từ xa.

Một số phiên bản Sea Baby có tầm hoạt động hơn 1.500 km, tải trọng tới 2.000 kg, được trang bị dẫn đường hỗ trợ trí tuệ nhân tạo, trạm vũ khí ổn định và cơ chế tự hủy nhiều lớp. Tuy nhiên, SBU không tiết lộ thông số kỹ thuật của Sub Sea Baby, khiến năng lực thực tế của hệ thống này vẫn chưa rõ ràng.

Ngoài ra, việc chuyển sang tấn công dưới nước cho phép Ukraine khai thác các “điểm mù” trong hệ thống phòng thủ cảng, vốn chủ yếu tập trung vào các mối đe dọa trên mặt nước. Một UAV dưới nước được điều hướng chính xác có thể tiếp cận thân tàu tại các khu vực dễ tổn thương, nơi chỉ cần một vụ nổ đủ mạnh cũng có thể gây hư hại nghiêm trọng.

Mục tiêu được SBU nêu đích danh là tàu ngầm Project 636.3 Varshavyanka, phiên bản cải tiến của lớp Kilo, nổi tiếng với độ ồn thấp và hiệu quả tác chiến ven bờ. Tàu dài khoảng 74 mét, lượng giãn nước khi lặn gần 4.000 tấn, sử dụng động cơ diesel - điện và có biên chế khoảng 50 thủy thủ.

Về hỏa lực, tàu ngầm Project được trang bị sáu ống phóng ngư lôi 533 mm, có khả năng phóng ngư lôi hạng nặng, rải thủy lôi và phóng tên lửa hành trình Kalibr từ trạng thái lặn. Theo SBU, chiếc tàu bị tấn công mang theo bốn bệ phóng Kalibr, gắn trực tiếp với các đòn tập kích tầm xa của Nga nhằm vào Ukraine.

Với tầm bắn ước tính từ 1.500 đến 2.500 km tùy biến thể, Kalibr khiến mỗi tàu ngầm mang tên lửa trở thành một tài sản chiến lược. Ngay cả khi không bị đánh chìm, thiệt hại nghiêm trọng cũng có thể buộc tàu phải ngừng hoạt động nhiều tháng, nhất là trong bối cảnh Nga gặp khó khăn về phụ tùng và năng lực sửa chữa do các lệnh trừng phạt quốc tế.

Đối với Ukraine, nếu tuyên bố được xác thực, sự kiện này củng cố nhận định rằng các hệ thống không người lái chi phí thấp có thể làm suy yếu những nền tảng hải quân đắt tiền. Đồng thời, nó đặt ra thách thức lớn hơn cho Hải quân Nga trong việc bảo vệ căn cứ trước các mối đe dọa dưới nước ngày càng tinh vi.

Trong bối cảnh đó, xung đột trên Biển Đen có thể đang bước sang giai đoạn mới, nơi ranh giới giữa tiền tuyến và hậu phương ngày càng bị xóa nhòa. Việc UAV dưới nước có thể đe dọa tàu ngầm ngay tại cảng cho thấy cán cân đang dịch chuyển từ các nền tảng truyền thống sang những công nghệ nhỏ gọn, rẻ và linh hoạt hơn.