Phát biểu tại Hội thảo, TSKH Phan Xuân Dũng, Chủ tịch VUSTA cho biết, kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV dự kiến được khai mạc vào ngày 5/5/2025 sớm hơn so với thông lệ. Do đây là một kỳ họp với khối lượng lớn công việc trình Quốc hội ưu tiên xem xét, quyết định các nội dung cấp thiết phục vụ công tác sắp xếp tổ chức bộ máy, tổ chức chính quyền; xem xét, quyết định sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013; xem xét sửa đổi 13 dự án luật để tiếp tục phục vụ công tác sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị theo tinh thần Nghị Quyết số 18 của Ban Chấp hành TW; xem xét, thông qua 11 dự án, dự thảo và nội dung quan trọng khác, trong đó có việc sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh.

Chủ tịch VUSTA khẳng định, với trí tuệ, sức sáng tạo và tinh thần xây dựng, đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ của VUSTA thấy được trách nhiệm của mình đóng góp ý kiến đối với những vấn đề quan trọng của đất nước. Việc báo cáo phản ánh, kiến nghị của Nhân dân gửi tới các kỳ họp của Quốc hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam là một trong những kênh quan trọng để đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ phát huy vai trò, trách nhiệm tham gia cung cấp thêm cơ sở, luận cứ, góp phần hoàn thiện thể chế, tăng cường giám sát, nâng cao tính hiệu lực, hiệu quả trong thực thi pháp luật, để chính sách, pháp luật đi vào cuộc sống, thúc đẩy sự phát triển chung của đất nước.

Sau kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV tới nay, nhiều sự kiện chính trị - xã hội mà cử tri toàn quốc cũng như trí thức khoa học và công nghệ quan tâm, nổi lên đó là việc thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; các chính sách, chế độ đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị; việc triển khai thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; việc cắt giảm thủ tục hành chính, cải thiện môi trường kinh doanh… Gần đây nhất là việc áp thuế đối ứng lên tới 46% của Mỹ đối với hàng hóa của Việt Nam và những hành động rất nhanh của lãnh đạo Đảng và Nhà nước ta.

Với lực lượng 2,2 triệu trí thức, VUSTA tin tưởng sẽ thực hiện tốt việc lấy ý kiến, phản ánh, kiến nghị của trí thức khoa học và công nghệ đối với những vấn đề quan trọng nêu trên nhằm góp phần nâng cao chất lượng Báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và Nhân dân gửi tới kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

Đóng góp ý kiến tại Hội thảo, GS.TS Lê Vân Trình - Chủ tịch Hội Khoa học kỹ thuật An toàn vệ sinh lao động Việt Nam khẳng định, việc ra đời Nghị quyết 57-NQ/TW thể hiện cam kết của Đảng và Nhà nước trong việc tạo điều kiện thuận lợi cho việc triển khai khoa học và công nghệ nhằm hỗ trợ sản xuất và nghiên cứu, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. An toàn và vệ sinh lao động đóng vai trò quan trọng trong phát triển bền vững. Việc áp dụng khoa học công nghệ không chỉ giúp giảm thiểu rủi ro tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp mà còn nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, từ đó thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội. Chính vì vậy, cần có chính sách phát triển khoa học và công nghệ bảo đảm an toàn, sức khỏe cho người lao động trên tinh thần Nghị quyết 57-NQ/TW.

Theo GS.TS Lê Vân Trình, để có được chính sách trên, cần hoàn thiện khung pháp lý về an toàn vệ sinh lao động, chăm sóc sức khỏe người lao động; tăng cường giám sát và nâng cao chế tài xử phạt như áp dụng các biện pháp xử phạt nghiêm minh đối với doanh nghiệp vi phạm quy định về an toàn vệ sinh lao động. Song song với đó, cần có chính sách ưu đãi thuế, hỗ trợ tài chính cho doanh nghiệp ứng dụng công nghệ hiện đại trong sản xuất nói chung và an toàn vệ sinh lao động nói riêng; hỗ trợ người lao động tiếp cận các khóa học trực tuyến về sức khỏe nghề nghiệp và công nghệ mới.

TS Nguyễn Minh Phong - nguyên Trưởng phòng Nghiên cứu kinh tế, Viện nghiên cứu phát triển kinh tế - Hà Nội cho rằng, việc Mỹ áp chính sách thuế đối ứng 46% với Việt Nam sẽ tác động trực tiếp đến xuất khẩu và mục tiêu tăng trưởng kinh tế, có thể làm sụt giảm từ 30–40 tỷ USD đối với 16 nhóm mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam (chiếm khoảng 91–92%) tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam vào Hoa Kỳ và khiến sức cạnh tranh của các doanh nghiệp FDI tại Việt Nam giảm sút. Bên cạnh đó, các vấn đề điều hành chính sách tiền tệ, tỷ giá sẽ trở nên gay gắt và phức tạp hơn.

Việc Chính phủ ban hành nghị định 73/CP ngày 31/3/2025 về việc giảm thuế nhập khẩu một số mặt hàng, trong đó đưa thuế nhập khẩu tất cả các sản phẩm gỗ từ Mỹ về bằng 0% (mức thuế quan trung bình Việt Nam áp dụng với hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ hiện là 9,5% trong khi Mỹ chỉ áp dụng với Việt Nam là 3,3%), được kỳ vọng sẽ góp phần giúp cho quan hệ thương mại Việt Nam - Mỹ phát triển bền vững và ngành gỗ tránh bị áp thuế hơn.

Đề cập về một số ý kiến về vấn đề lao động, việc làm và  an sinh xã hội, ông Đặng Đình Luyến – đại biểu Quốc hội khóa XIII, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp Luật của Quốc hội tán thành cao với các chủ trương của Đảng về đổi mới tổ chức Bộ máy nhà nước nhằm tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, cần bố trí, sắp xếp ngay những cán bộ, công chức, viên chức có phẩm chất đạo đức tốt, có  trình độ chuyên môn, có năng lực công tác tốt vào các vị trí việc làm phù hợp.  Đối với các cán bộ, công chức, viên chức và người lao động khác không được bố trí, sắp xếp vào các vị trí việc làm trong bộ máy nhà nước thì cần có chính  sách giải quyết hợp lý theo hướng: Giải quyết chế độ chính sách thỏa đáng cho các cán bộ, công chức, viên  chức và người lao động khác mất việc làm để họ được nghỉ hưu sớm hoặc tự tìm  công việc phù với bản thân. 

Bên cạnh đó, cần có chính sách hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi (về giảm giá thuê  đất, ưu đãi nguồn vốn vay, đơn giản thủ tục hành chính, miễn giảm thuế…..) cho các tổ chức, cá nhân thành lập doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh để tạo thêm việc làm nhằm thu hút những người mất việc làm do đổi mới tổ  chức bộ máy Nhà nước. 

Trong khuôn khổ Hội thảo, các chuyên gia, nhà khoa học còn đóng góp ý kiến vào các nội dung: Giải pháp nâng cao quản lý để bảo vệ môi trường, phòng chống thiên tai; đẩy mạnh chất lượng giáo dục đào tạo; quy hoạch sử dụng đất quốc gia; sắp xếp, tinh gọn bộ máy và quản trị ở địa phương... Phát biểu kết luận Hội thảo, Chủ tịch Phan Xuân Dũng ghi nhận những ý kiến đóng góp của các chuyên gia, nhà khoa học vào nhiều vấn đề qua trọng của đất nước. Những ý kiến, đề xuất đều rất tâm huyết trên tinh thần trách nhiệm cao sẽ được VUSTA tổng hợp, gửi tới Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xem xét trước khi trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 9 tới.