Vì sao triển lãm cơ thể người bị phản đối?

Dự định kéo dài từ 21/6 đến 31/12, triển lãm "Sự bí ẩn đặc biệt của cơ thể người" tại Nhà văn hóa Thanh Niên, TPHCM nhận được sự chú ý đặc biệt của dư luận. Bên cạnh những ý kiến tò mò về triển lãm, nhiều người không đồng tình cho rằng, việc mang xác người nhựa hóa ra trưng bày với mục đích thương mại rất phản cảm, phi nhân tính.

Được biết, triển lãm "Sự bí ẩn đặc biệt của cơ thể người" gồm 137 mẫu vật cơ thể người thật (gồm 11 bộ mẫu vật toàn thân và 126 bộ mẫu vật là các bộ phận trên cơ thể người), đã được nhựa hóa (plastic hóa) bởi công nghệ Plastination trong bảo tồn xác người.

Triển lãm giới thiệu 8 chủ đề về: hệ cơ, hệ xương, hệ hô hấp, hệ tiêu hóa, hệ tuần hoàn, hệ thần kinh, hệ sinh sản, hệ tuần hoàn sơ sinh.

Công ty Mega Vina - đơn vị tổ chức sự kiện cho biết, toàn bộ các mẫu vật là cơ thể người thật với đầu, tay chân, nội tạng... thuộc quyền sở hữu của Bảo tàng Mom (Hàn Quốc), được chuyển về Việt Nam và trưng bày công khai cho công chúng xem.

Tuy nhiên, những hình ảnh trưng bày trong bảo tàng khiến người xem không khỏi ám ảnh, nhất là những hình hài cơ thể phôi thai, thai nhi, xác người bị mổ sẻ làm đôi…

Bên cạnh đó, cuộc triển lãm xác người nhựa hóa mang tính thương mại khi đơn vị tổ chức thu tiền vé tham quan. Chính việc mang xác người đi khai thác kinh doanh đã gây bức xúc, bị lên án là phản cảm, phi văn hóa. Nhiều người cũng đặt nghi vấn các mẫu nội tạng, xác người có nguồn gốc từ đâu?có hợp pháp?

Luật sư Trương Anh Tú trả lời báo Lao Động cho rằng, việc triển lãm cơ thể người đã có dấu hiệu vi phạm pháp luật, vi phạm nghiêm trọng đạo đức xã hội. Theo Luật sư Tú, ở góc độ pháp luật, việc hiến bộ phận cơ thể, hiến xác được quy định tại Điều 35 của Bộ luật Dân sự. Theo đó, cá nhân có quyền hiến mô, bộ phận cơ thể của mình khi còn sống hoặc hiến mô, bộ phận cơ thể, hiến xác của mình sau khi chết vì những mục đích sau: Chữa bệnh cho người khác; nghiên cứu y học, dược học và các nghiên cứu khoa học khác.

Do đó, việc sử dụng những bộ phận cơ thể người, xác người vào mục đích triển lãm là không phù hợp với quy định của pháp luật.

Ở góc độ đạo đức xã hội, việc đem những bộ phận cơ thể, xác người đã chết vào một cuộc triển lãm, bán vé thu tiền,  là hành vi trái luân thường, đạo lý.

"Dừng và phải đặt đúng chỗ"

Trên các diễn đàn, nhiều ý kiến bày tỏ sự ủng hộ dừng triển lãm cơ thể người nhựa hóa. Độc giả Danh Pham chia sẻ: "Nếu không chứng minh được nguồn gốc của các thi thể được hiến tặng hợp pháp thì phải dừng ngay việc triển lãm lại. Việc người chết hiến tặng cơ thể để nghiên cứu y khoa và khoa học khác hẳn với việc hiến tặng cơ thể để trưng bày kinh doanh, thu lợi nhuận".

Độc giả Hoàng Hào cũng cho rằng nên dừng triển lãm và việc trưng bày xác người phải được đặt đúng chỗ: "Làm vậy thì còn ai dám hiến tạng sau khi qua đời. Muốn tìm hiểu về giải phẫu học thì có nhiều cách tiếp cận khác chứ không nên như vậy. Nên dừng và đặt đúng chỗ hơn”.

Thành viên Tai Nguyen cũng phản ứng gay gắt việc triển lãm xác người nhựa hóa nhằm mục đích thương mại: "Đây là kinh doanh trên xác người chết và dùng danh khoa học để che giấu mục đích? Nghiên cứu thì cũng nên đúng chỗ? Đây là vấn đề tâm linh, đạo đức và thuộc về văn hoá truyền thống. Tôi tin rằng người lớn tuổi không ai chấp nhận việc này”.

Trước những ý kiến tranh cãi trái chiều về triển lãm, Cục trưởng Cục Mỹ thuật, nhiếp ảnh và triển lãm đã có văn bản yêu cầu Sở Văn hóa, Thể thao TPHCM báo cáo sự việc.

Mới nhất, Sở Văn hóa, Thể thao TPHCM cho biết, Sở đã ra văn bản tạm ngừng hoạt động trưng bày mô hình cấu trúc cơ thể người tại triển lãm “Sự bí ẩn đặc biệt của cơ thể người” từ ngày 7/7/2018, trong khi chờ đơn vị tổ chức triển lãm này làm rõ một số thông tin.

Văn bản nêu rõ, chi nhánh Công ty cổ phần Dịch vụ thương mại Khai Thiên - Big Bang (đơn vị đề nghị xin tổ chức trưng bày) đã có sai phạm do không thực hiện đúng nội dung đã xin phép.

Cụ thể, thời gian mở cửa hoạt động triển lãm theo công bố là từ ngày 21/6 đến ngày 31/12 không đúng theo văn bản chấp thuận của Sở VH-TT TPHCM là từ 1/11/2017 đến ngày 1/9/2018; các mẫu vật xin phép sở trưng bày ghi là bằng nhựa, nhưng thực tế các mẫu vật trưng bày là cơ thể người thật sau khi chết, hiến tạng cho khoa học và được nhựa hóa.

Trước đó, đơn vị tổ chức triển lãm có đến Cục Mỹ thuật, nhiếp ảnh và triển lãm để xin tổ chức tại Hà Nội nhưng Cục đã từ chối cấp phép.