Ngày 7/11, dưới sự chỉ đạo của Đảng ủy Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương, Liên hiệp các Hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) tổ chức Hội thảo Góp ý dự thảo các Văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng.

VUSTA là kênh phản biện xã hội tin cậy, giúp Đảng và Nhà nước hoàn thiện thể chế, chính sách

Phát biểu khai mạc hội thảo, TSKH Phan Xuân Dũng - Chủ tịch VUSTA cho biết, VUSTA xác định Hội thảo Góp ý Dự thảo các Văn kiện trình Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng là một trong những sự kiện có ý nghĩa đặc biệt quan trọng của đảng viên, hội viên, trí thức. Đây cũng là dịp thể hiện tình cảm, gửi gắm niềm tin của đảng viên, trí thức VUSTA và các Hội thành viên vào Đại hội XIV của Đảng, mở ra một kỷ nguyên phát triển mới, thịnh vượng của đất nước.

Do vậy, VUSTA và các hội thành viên nỗ lực phát huy trí tuệ của đội ngũ trí thức, hội viên tham gia đóng góp ý kiến đối với dự thảo các Văn kiện; Nâng cao nhận thức và trách nhiệm của mỗi cá nhân đảng viên, hội viên, trí thức trong việc tham gia đóng góp ý kiến, góp phần hoàn thiện dự thảo các Văn kiện; Coi đây thực sự là nội dung sinh hoạt chính trị quan trọng. Thông qua việc đóng góp ý kiến dự thảo các Văn kiện, tạo sự đồng thuận, thống nhất của đảng viên, hội viên, trí thức trong hệ thống VUSTA tham gia ý kiến trong quá trình xây dựng đường lối, chủ trương, chính sách phát triển đất nước, phát triển ngành, lĩnh vực và địa phương.

Trao đổi tại hội thảo, ông Huỳnh Thành Đạt - Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương cho biết, trong nhiệm kỳ Đại hội XIII, Đảng ta đã ban hành nhiều chủ trương quan trọng nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo, phát triển khoa học - công nghệ, chuyển đổi số, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Những định hướng này đang trở thành nền tảng vững chắc để đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới - giai đoạn hiện thực hóa khát vọng đến năm 2045, Việt Nam trở thành nước phát triển, thu nhập cao.

Trong tiến trình đó, đội ngũ trí thức Việt Nam - mà nòng cốt là VUSTA - luôn giữ vai trò đặc biệt quan trọng. Trong những năm qua, VUSTA đã thực sự khẳng định vai trò là cầu nối giữa Đảng, Nhà nước với đội ngũ trí thức; góp phần đưa chủ trương, đường lối của Đảng vào cuộc sống; đồng thời là kênh phản biện xã hội tin cậy, giúp Đảng và Nhà nước hoàn thiện thể chế, chính sách phát triển đất nước trong bối cảnh mới. Phát huy những thành tích và truyền thống đó, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương mong rằng đội ngũ trí thức, các nhà khoa học của VUSTA sẽ tiếp tục nêu cao tinh thần trách nhiệm, tâm huyết và sáng tạo; có nhiều đóng góp sâu sắc, xác đáng, góp phần hoàn thiện Dự thảo các Văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng - làm phong phú thêm cơ sở lý luận và thực tiễn cho việc hoạch định đường lối phát triển đất nước trong thời kỳ mới.

Phát biểu định hướng thảo luận, ông Nguyễn Thái Học, Phó Bí thư Đảng ủy Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương bày tỏ mong được nghe các nhà khoa học nhìn nhận, phân tích, đánh giá sâu sắc hơn về quá trình đổi mới tư duy của Đảng, nhất là từ góc độ khoa học và công nghệ.

Ông Nguyễn Thái Học cũng đề nghị các đại biểu cho ý kiến về cách Dự thảo Văn kiện nhìn nhận vị thế, vai trò của khoa học - công nghệ, của VUSTA, cũng như đội ngũ trí thức khoa học kỹ thuật trong giai đoạn vừa qua và định hướng đến năm 2045; đồng thời gợi ý thảo luận sâu về nội dung mới quan trọng là xác định “khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số” là động lực chính của phát triển, đặt vấn đề liệu cách thể hiện trong Dự thảo Văn kiện đã đủ rõ, đủ sâu, đủ tầm hay chưa, và còn những nội dung nào cần góp ý, bổ sung, điều chỉnh để làm rõ hơn tầm quan trọng của các trụ cột này.

Cần có các chính sách đầu tư thích đáng và phù hợp cho phát triển khoa học công nghệ

Tại hội thảo nhiều chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý đã có những góp ý kiến vào Dự thảo các Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng. PGS.TS Đặng Văn Thanh - nguyên Chủ tịch Hiệp Hội Kế toán và Kiểm toán Việt Nam cho rằng, báo cáo cũng nhấn mạnh 3 đột phá chiến lược gồm thể chế, hạ tầng và nguồn nhân lực.

Cần xác định các động lực tăng trưởng mới và lấy khoa học công nghệ là trọng tâm để làm mới các động lực tăng trưởng. Trong việc sắp xếp các cực tăng trưởng mạnh, các vùng kinh tế trọng điểm, các đô thị, các đặc khu kinh tế thế hệ mới ngang tầm khu vực và toàn cầu. Muốn vậy phải có các chính sách đầu tư thích đáng và phù hợp cho phát triển khoa học công nghệ và tạo lập, phát triển thị trường công nghệ.

Một trong những yếu tố tác động đến phát triển kinh tế nhanh, bền vững, có hiệu quả là phải quan tâm nguồn nhân lực chất lượng cao. Dự thảo Báo cáo Chính trị nhấn mạnh đột phá về nhân lực cho xây dựng đất nước và phát triển kinh tế. Đây là bước tiến lớn về tư duy. Báo cáo cho rằng, cần tập trung chuyển đổi cơ cấu và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, trình độ cao; đẩy mạnh thu hút và trọng dụng nhân tài;

Trong khi đó, PGS.TS. Bùi Thị An, Viện trưởng Viện Tài nguyên Môi trường & Phát triển cộng đồng, đề nghị, Văn kiện xác định rõ hơn việc xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia, lấy doanh nghiệp làm trung tâm, Nhà nước tạo khung thể chế thuận lợi, viện - trường là lực lượng nghiên cứu nền tảng, và xã hội là môi trường khuyến khích sáng tạo. Cần mạnh dạn trao quyền tự chủ cao hơn cho các tổ chức nghiên cứu công lập, đồng thời hình thành các quỹ đầu tư mạo hiểm nhà nước - tư nhân hỗ trợ đổi mới sáng tạo.

Đề nghị, Văn kiện dành một mục riêng hoặc nội dung nổi bật hơn về phát triển nhân lực khoa học - công nghệ chất lượng cao, gắn với cơ chế trọng dụng nhân tài. Đây là khâu đột phá của mọi đột phá. Cần có chính sách dài hạn, thực chất để thu hút và giữ chân các nhà khoa học giỏi (kể cả người Việt Nam ở nước ngoài, hay các chuyên gia người nước ngoài), đặc biệt là thế hệ trẻ và đội ngũ trí thức nữ - những người vừa có năng lực chuyên môn, vừa có trách nhiệm xã hội và tầm nhìn nhân văn trong phát triển bền vững; Chống “ Bình quân chủ nghĩa” trong đánh giá nhân lực khoa học.

PGS.TS. Bùi Thị An mong Văn kiện Đại hội XIV sẽ thể hiện tinh thần dấn thân đổi mới và khát vọng cống hiến của đội ngũ trí thức khoa học Việt Nam nói chung và đặc biệt là nữ trí thức những người luôn âm thầm nhưng bền bỉ đóng góp cho sự phát triển của đất nước. Việc lồng ghép giới trong chính sách khoa học - công nghệ sẽ không chỉ thể hiện cam kết về công bằng mà còn bảo đảm sự phát triển hài hòa, nhân văn và bền vững - đúng như tinh thần “không ai bị bỏ lại phía sau" mà Đảng ta luôn hướng tới.