Đoàn công tác số 2 của Đoàn Đại biểu Quốc hội TPHCM, do ông Phạm Trọng Nhân, Phó Chủ tịch Liên đoàn Lao động TP HCM dẫn đầu, vừa có buổi làm việc với các sở, ban ngành về tiến độ xây dựng Khu Thương mại tự do (FTZ) gắn với cảng biển tại khu vực Cái Mép Hạ.

Theo đề án, FTZ Cái Mép Hạ sẽ gồm 3 khu chức năng, với 8 phân khu liền kề: Khu đầu mối giao thông vận tải (1.735 ha), khu kho bãi logistics và công nghiệp (1.178 ha), cùng khu công nghiệp công nghệ cao – đô thị – dịch vụ.

Điểm nhấn đặc biệt là 36 cơ chế, chính sách ưu đãi, trong đó 19 chính sách mới mang tính đột phá như: Cho phép sử dụng tiếng Anh làm ngôn ngữ giao dịch chính; Thế chấp quyền sử dụng đất tại ngân hàng nước ngoài; Tự do hóa lãi suất, ưu đãi thuế vượt trội; Thu hút nhân lực quốc tế chất lượng cao; Phát triển “cảng xanh” và logistics thông minh…

Nếu được phê duyệt, FTZ Cái Mép Hạ sẽ kết nối trực tiếp cảng Cái Mép – Thị Vải với sân bay Long Thành và hành lang kinh tế xuyên Á, mở ra cơ hội hội nhập sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu, đồng thời tạo cú hích lớn cho kinh tế biển và ngành logistics TP HCM.

Hiện đề án đã được UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu (cũ) trình Thủ tướng từ ngày 21/5/2025 và nhận được góp ý từ Bộ Tài chính, Bộ Công Thương. Nhiều nhà đầu tư lớn đã bày tỏ sự quan tâm. Tuy nhiên, khung pháp lý cho mô hình FTZ tại Việt Nam hiện chưa hoàn thiện, thiếu các chính sách đặc thù, nhất là về miễn giảm thuế và ưu đãi đầu tư.

Tại buổi làm việc, Sở Công Thương TP HCM kiến nghị Đoàn Đại biểu Quốc hội quan tâm thúc đẩy để đề án sớm được phê duyệt; đồng thời đề xuất xây dựng chiến lược phát triển FTZ giai đoạn 2021 - 2030 như một công cụ chính sách quan trọng. UBND TP HCM cũng được đề nghị chỉ đạo các sở, ngành phối hợp nghiên cứu và bổ sung cơ chế đặc thù vào Nghị quyết 98 sửa đổi, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho thu hút đầu tư và vận hành hiệu quả FTZ.

Bà Nguyễn Thị Yến - nguyên Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Bà Rịa - Vũng Tàu (cũ), nhấn mạnh sự cần thiết phải khẩn trương hoàn thiện hồ sơ để kịp trình cấp thẩm quyền.

Bà Yến cũng lưu ý, khi xây dựng cơ chế đặc thù, cần chỉ rõ các mô hình tham chiếu trong và ngoài nước để có cơ sở so sánh, tránh quy định chung chung. Về ngôn ngữ giao dịch, bà đề nghị giữ tiếng Việt làm ngôn ngữ chính thức, trong khi tiếng Anh đóng vai trò hỗ trợ. Ngoài ra, các chính sách nổi bật cần tập trung vào những nội dung mà luật hiện hành chưa quy định, nhằm tạo điểm nhấn khác biệt cho địa phương.

Kết thúc buổi làm việc, ông Phạm Trọng Nhân, Phó Chủ tịch Liên đoàn Lao động TP HCM khẳng định, toàn bộ ý kiến đóng góp sẽ được rà soát, tổng hợp và báo cáo Đoàn Đại biểu Quốc hội TP HCM.

Trên cơ sở đó, Đoàn sẽ phân tích, đối chiếu với các quy định hiện hành, đồng thời kiến nghị lên các cấp có thẩm quyền để tháo gỡ vướng mắc, thúc đẩy nhanh quá trình hình thành FTZ Cái Mép Hạ, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc tế của Việt Nam và hội nhập sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu.