Vụ việc Nhà máy nước sông Đuống thuộc Tập đoàn AquaOne bị Cục Giám định “tuýt còi” do chưa đủ điều kiện nghiệm thu nhưng đưa vào sử dụng, bán nước cho nhiều khu dân cư đang khiến dư luận đặc biệt quan tâm. Dư luận đặt câu hỏi, vì sao Nhà máy nước sông Đuống chưa đủ điều kiện nghiệm thu mà đã được bán nước? Vì sao UBND TP Hà Nội vẫn quyết dung dù theo quy định khi cơ quan quản lý chưa có kết quả nghiệm thu, chưa có ý kiến cuối cùng thì chủ đầu tư không được phép đưa vào sử dụng.

Trao đổi với PV Kiến Thức, luật sư Nguyễn Thế Truyền, Giám đốc Công ty Luật Hợp Danh - Thiên Thanh cho rằng, cần phải tạm dừng ngay việc cung cấp nước sạch cho người dân. Nhà máy nước sông Đuống chưa đủ điều kiện nghiệm thu, việc chạy hay dừng là quyền của nhà máy nhưng cung cấp bán nước cho dân là không được.

Luật sư Nguyễn Thế Truyền cho biết, tại điều 123 Luật Xây dựng quy định việc nghiệm thu công trình xây dựng gồm: Nghiệm thu công việc xây dựng trong quá trình thi công và nghiệm thu các giai đoạn chuyển bước thi công khi cần thiết. Nghiệm thu hoàn thành hạng mục công trình, hoàn thành công trình xây dựng để đưa vào khai thác, sử dụng.

“Hạng mục công trình, công trình xây dựng hoàn thành chỉ được phép đưa vào khai thác, sử dụng sau khi được nghiệm thu bảo đảm yêu cầu của thiết kế xây dựng, tiêu chuẩn áp dụng, quy chuẩn kỹ thuật cho công trình, quy định về quản lý sử dụng vật liệu xây dựng và được nghiệm thu theo quy định của Luật này”, quy định nêu rõ.

Chủ đầu tư có trách nhiệm tổ chức nghiệm thu công trình xây dựng. Tổ chức, cá nhân tham gia nghiệm thu chịu trách nhiệm về sản phẩm do mình xác nhận khi nghiệm thu công trình xây dựng.

Luật sư Nguyễn Thế Truyền cho biết, đối với công trình quan trọng quốc gia, công trình có quy mô lớn, kỹ thuật phức tạp, công trình có ảnh hưởng lớn đến an toàn cộng đồng và môi trường, công trình sử dụng vốn nhà nước phải được kiểm tra công tác nghiệm thu trong quá trình thi công và khi hoàn thành thi công xây dựng công trình.

Từ đó, theo Luật sư Truyền, đối với công trình Nhà máy nước mặt sông Đuống là do Bộ Xây dựng và cụ thể là Cục Giám định Nhà nước về chất lượng công trình xây dựng cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền về chất lượng công trình kiểm tra về công tác nghiệm thu của chủ đầu tư và đánh giá kết quả nghiệm thu. Luật quy định công trình chỉ được phép đưa vào khai thác, sử dụng sau khi được nghiệm thu. Nhưng chủ đầu tư vẫn đưa nhà máy vào khai thác, sử dụng, bán nước cho dân thì rõ ràng là vi phạm quy định, coi thường pháp luật.

Đồng thời, luật sư Nguyễn Thế Truyền cho rằng, việc khai thác, kinh doanh nước sạch phải tuân theo các quy định về Luật tài nguyên nước, các Nghị định số 117 năm 2007 của Chính phủ về sản xuất, cung cấp và tiêu thụ nước sạch; Nghị định số 124 năm 2011 của Chính phủ về việc sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị định số 117 năm 2007 của Chính phủ về sản xuất, cung cấp và tiêu thụ nước sạch, Thông tư số: 41 năm 2018 của Bộ y tế về quy chuẩn kỹ thuật quốc gia và quy định kiểm tra, giám sát chất lượng nước sạch sử dụng cho mục đích sinh hoạt.

“Từ quy trình nghiệm thu để đưa công trình vào khai thác sử dụng, đến việc kiểm tra, giám sát chất lượng nước sạch phục vụ người dân đều được quy định, điều kiện rất cụ thể. Nhà máy nước sông Đuống đã phát nước phục vụ người dân Thủ đô từ tháng 10/2018 nhưng đến nay Cục Giám định vẫn chưa có văn bản cuối cùng chấp thuận kết quả nghiệm thu của chủ đầu tư. Tại sao Hà Nội vẫn quyết dùng nước từ nhà máy chưa đủ điều kiện nghiệm thu?”, luật sư Nguyễn Thế Truyền nêu ý kiến.

Trước đó, ngày 5/9, Tập đoàn AquaOne khánh thành Nhà máy nước mặt sông Đuống - Dự án cung cấp nước sạch sinh hoạt có quy mô lớn nhất miền Bắc (300.000 m3 ngày/đêm) phân kỳ 2 của giai đoạn I. Đáng chú ý, đến 13/10, ông Nguyễn Đức Chung - Chủ tịch UBND TP Hà Nội đã nhấn nút phát nước giai đoạn 1 của dự án Nhà máy nước mặt sông Đuống và phát động khởi công xây dựng giai đoạn 2 của nhà máy này.

Trước khi buổi lễ khánh thành nhà máy trên diễn ra, ngày 30/8/2019, Cục Giám định nhà nước về chất lượng công trình xây dựng (Cục Giám định) – Bộ Xây dựng đã có văn bản gửi UBND TP Hà Nội về việc cân nhắc việc tổ chức khánh thành công trình nhà máy nước mặt sông Đuống – giai đoạn 1, do chưa đủ điều kiện nghiệm thu đưa vào khai thác, sử dụng.

Mới đây, lên tiếng về việc này, Cục Giám định Nhà nước về chất lượng công trình xây dựng cho biết, theo quy định của Luật Xây dựng, Nghị định số 46/2015/NĐ-CP và các pháp luật có liên quan thì Chủ đầu tư chịu trách nhiệm về việc tổ chức thi công xây dựng công trình, tổ chức quản lý chất lượng công trình và nghiệm thu hoàn thành thi công xây dựng công trình. Cơ quan chuyên môn về xây dựng (trong trường hợp này là Cục Giám định Nhà nước về chất lượng công trình xây dựng) thực hiện việc kiểm tra công tác nghiệm thu của chủ đầu tư.

Đối với công trình này, Cục Giám định Nhà nước về chất lượng công trình xây dựng đã tiến hành một số lần kiểm tra công tác quản lý chất lượng và kiểm tra công tác nghiệm thu công trình Nhà máy nước mặt sông Đuống - giai đoạn I (bao gồm IA và IB) và đã thông báo kết quả kiểm tra gửi Chủ đầu tư. Hiện tại, công trình đang được vận hành bình thường.

Tuy nhiên, qua một số lần kiểm tra chủ đầu tư chưa cung cấp đầy đủ các số liệu liên quan đến việc đảm bảo an toàn đường ống qua đường, chỉ tiêu cơ lý của đường ống cấp nước, thử áp tuyên ống,... Chủ đầu tư đang tập hợp, hoàn thiện hồ sơ có liên quan, do vậy Cục chưa có văn bản cuối cùng chấp thuận kết quả nghiệm thu của chủ đầu tư.

Về việc lựa chọn vật liệu ống cho công trình, đối với dự án này, có 03 loại ống cấp nước là ống gang dẻo, ống thép và ống HDPE. Việc lựa chọn cấu kiện, sản phẩm, vật liệu xây dựng, cụ thể trong trường hợp này là vật liệu ống cấp nước thuộc trách nhiệm của chủ đầu tư và các nhà thầu có liên quan. Các cấu kiện, sản phẩm, vật liệu xây dựng đưa vào sử dụng trong công trình phải đảm bảo các các yêu cầu kỹ thuật theo các quy chuẩn, tiêu chuẩn áp dụng, hồ sơ thiết kế đã được thẩm định, phê duyệt và các quy định pháp luật có liên quan. Do chủ đầu tư đang hoàn thiện hồ sơ quản lý chất lượng như đã nêu trên, trong đó có các tài liệu liên quan tới đường ống cấp nước (gang dẻo), nên Cục Giám định Nhà nước về chất lượng công trình xây dựng sẽ có ý kiến sau khi nhận được đầy đủ các hồ sơ của Chủ đầu tư.

Sau khi Chủ đầu tư hoàn thành đầy đủ hồ sơ quản lý chất lượng gửi về Bộ phận một cửa của Bộ Xây dựng, Cục Giám định sẽ xem xét các hồ sơ, tài liệu giải trình và sẽ có văn bản về việc chấp thuận kết quả nghiệm thu của Chủ đầu tư theo quy định.