Một chuyến bay đưa công dân Việt Nam từ Mỹ về sân bay quốc tế Nội Bài. Ảnh: Bộ Ngoại giao
Ngày 4.4, Cơ quan an ninh điều tra Bộ Công an đã ban hành kết luận điều tra vụ án "chuyến bay giải cứu".
Vụ án với các tội danh "Đưa hối lộ, Nhận hối lộ, Lừa đảo chiếm đoạt tài sản, Môi giới hối lộ..." xảy ra tại Bộ Ngoại giao, Bộ Công an, Bộ Y tế, Bộ Giao thông vận tải, Văn phòng Chính phủ và các đơn vị liên quan.
Hai cựu thứ trưởng Bộ Ngoại giao Tô Anh Dũng và Vũ Hồng Nam cùng bị đề nghị truy tố về tội "Nhận hối lộ". Hai ông là hai quan chức cao nhất bị bắt trong vụ án "chuyến bay giải cứu" tính đến thời điểm này.
Tại thời điểm thực hiện hành vi nhận hối lộ, ông Vũ Hồng Nam còn kiêm nhiệm chức Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Việt Nam tại Nhật Bản.
Theo kết luận, với vai trò là Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, ông Tô Anh Dũng có nhiệm vụ duyệt kế hoạch tổ chức chuyến bay trên cơ sở đề xuất của Cục Lãnh sự để gửi các thành viên trong Tổ công tác 5 Bộ xin ý kiến.
Trong quá trình thực hiện công vụ, ông Tô Anh Dũng đã chỉ đạo cấp dưới đưa doanh nghiệp thân quen, liên hệ nhờ vào danh sách kế hoạch thực hiện chuyến bay combo.
Kết quả điều tra xác định, bị can Tô Anh Dũng đã nhận hối lộ 21,5 tỉ đồng của đại diện các doanh nghiệp khi hỗ trợ, tạo điều kiện cho họ cấp phép thực hiện chuyến bay combo.
Theo kết luận, quá trình điều tra, bị can Tô Anh Dũng đã nhận thức được hành vi phạm tội của bản thân, gia đình đã tự nguyện nộp lại 2 tỉ đồng.
Bị can Tô Anh Dũng thành khẩn khai báo, ăn năn, hối cải; tích cực hợp tác với Cơ quan điều tra để làm rõ hành vi phạm tội của bản thân và những người có liên quan; gia đình có công với cách mạng.
Bị can Vũ Hồng Nam với vai trò là Đại sứ Việt Nam tại Nhật Bản, đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn, nhiệm vụ được giao nhận hối lộ 60.000 USD và 450 triệu, tổng cộng hơn 1,8 tỉ đồng của bị can Lê Văn Nghĩa trong việc giúp Công ty Nhật Minh được tham gia bán vé máy bay và khách sạn lưu trú cho 6 chuyến bay đưa công dân từ Nhật bản về nước theo yêu cầu của Lê Văn Nghĩa.
Cũng theo kết luận, quá trình điều tra, bị can Nam nhận thức được hành vi phạm tội, tự nguyện nộp lại toàn bộ số tiền nhận hối lộ; thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải.
Bị can Nguyễn Thị Hương Lan - với vai trò là Cục trưởng Cục Lãnh sự, đã lợi dụng chủ trương chính sách của Đảng, Nhà nước và chức năng, nhiệm vụ của Cục Lãnh sự đã tham mưu Bộ Ngoại giao đề xuất Chính phủ giao cho Cục Lãnh sự - Bộ Ngoại giao là đơn vị chủ trì phối hợp với Bộ Giao thông vận tải, Bộ Y tế, Bộ Quốc phòng, Cục Quản lý xuất nhập cảnh Bộ Công an xét duyệt, cấp phép thực hiện chuyến bay cho doanh nghiệp.
Tuy nhiên, Nguyễn Thị Hương Lan không tham mưu cho Chính phủ ban hành quy chế, tiêu chí, điều kiện doanh nghiệp tham gia chuyến bay, quản lí giá; không yêu cầu Đại sứ quán Việt Nam ở nước ngoài thực hiện đúng chức năng “bảo hộ công dân của mình" về việc hướng dẫn công dân liên hệ với doanh nghiệp được cấp phép thực hiện chuyến bay;
Để tự người dân liên hệ với đại lí của doanh nghiệp dẫn đến chi phí tăng cao; Khi thẩm định hồ sơ, không yêu cầu doanh nghiệp báo giá; không công bố công khai danh sách những doanh nghiệp được thực hiện chuyến bay combo để công dân lựa chọn.
Quá trình thực thi công vụ, bà Lan hướng dẫn doanh nghiệp “thân cận” mượn nhiều pháp nhân khác nhau để xin chuyến bay; chỉ đạo cấp dưới lựa chọn doanh nghiệp “thân cận” đưa vào kế hoạch bay.
Sau khi được Tổ công tác 5 Bộ đồng ý, bà Lan chỉ đạo cấp dưới tạo điều kiện, thực hiện theo đề xuất của những doanh nghiệp “thân cận" được thực hiện chuyến bay trước, theo đúng kế hoạch họ đã đề xuất.
Đối với các doanh nghiệp khác, bị can Lan chỉ đạo cấp dưới sát ngày bay mới thông báo, thay đổi kế hoạch bay, số lượng công dân trên chuyến bay mà doanh nghiệp đã đề xuất dẫn đến doanh nghiệp bị động, buộc tách chuyến, “chạy” xin thêm công dân để đủ số ghế trên chuyến bay...
Bà Lan bị cáo buộc chỉ tiếp xúc với những doanh nghiệp lớn, “thân cận” hoặc những doanh nghiệp có mối quan hệ với lãnh đạo các cấp; không tiếp xúc, gặp gỡ với doanh nghiệp nhỏ hoặc không thân quen. Trong vụ án, bà Lan đã được "lại quả" hơn 25 tỉ đồng.
Cơ quan An ninh điều tra đánh giá, bà Lan không nhận thức được hành vi phạm tội, không ăn năn, hối cải; không hợp tác với cơ quan điều tra, cần phải xử lý nghiêm trước pháp luật.