Các tài khoản mạng xã hội không định danh sẽ bị xử lý thế nào?

Ý kiến này được Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Thanh Lâm nêu ra tại phiên giải trình của Ủy ban Tư pháp của Quốc hội về việc chấp hành pháp luật về phòng, chống mua bán người diễn ra mới đây.

Phát biểu tại phiên giải trình, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Lâm cho biết, với nạn buôn bán người, Bộ Thông tin và Truyền thông cùng Bộ Công an đã có cơ chế phối hợp cụ thể trong việc xác thực các tài khoản trên mạng xã hội.

Theo ông Lâm, khi cơ quan điều tra ở địa phương làm văn bản gửi Bộ Thông tin Truyền thông đề nghị xác thực các tài khoản trên mạng có dấu hiệu vi phạm pháp luật sẽ có cơ chế phối hợp với Cục An toàn Thông tin, Trung tâm Internet Việt Nam, Cục Phát thanh Truyền hình và Thông tin điện tử xác thực xem chủ tài khoản đó là ai. Trong đó, có trường hợp xác định được, có trường hợp còn gặp khó khăn do một số đối tượng phạm tội sử dụng tin nhắn bằng ứng dụng OTT xuyên biên giới.

Đối với vấn đề này, theo ông Lâm, tới đây sẽ được giải quyết bằng khuôn khổ pháp lý cụ thể, khi Quốc hội xem xét, cho ý kiến đối với dự án Luật Viễn thông sửa đổi. Trong đó, quy định mới sẽ quản lý các ứng dụng OTT nước ngoài như là các nền tảng trong nước, nếu như không đáp ứng yêu cầu quản lý sẽ ngăn chặn.

Cùng với đó, ông Lâm cũng chỉ rõ, hiện nay, nghị định thay thế cho các nghị định về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng đang được sửa đổi và sẽ ban hành trong năm 2023. Cụ thể, nghị định có thay đổi rất quan trọng là yêu cầu tất cả chủ tài khoản mạng xã hội, cho dù là cá nhân hay tổ chức phải thực hiện việc định danh. Việc này áp dụng cho cả mạng xã hội nước ngoài như Facebook, YouTube, TikTok… Với các tài khoản mạng xã hội không định danh sẽ bị đấu tranh, ngăn chặn, xử lý với các mức độ khác nhau.

Lãnh đạo Bộ Thông tin và Truyền thông khẳng định, hoàn toàn thực hiện được việc ngăn chặn, xóa bỏ các tài khoản mạng xã hội vi phạm cho dù là của ứng dụng nước ngoài. Tuy nhiên, khi ngăn chặn, xóa bỏ sẽ làm mất đi dấu vết, chứng cứ, gây khó khăn cho việc củng cố chứng cứ, đấu tranh của các lực lượng khác. Do đó, vấn đề này cần bàn bạc để có cơ chế phối hợp tốt hơn.

Đề cập vấn đề định danh điện tử, Trung tướng Nguyễn Duy Ngọc, Thứ trưởng Bộ Công an, đồng tình thực trạng phạm tội trên không gian mạng và mạng viễn thông còn phức tạp. Về giải pháp, ông Ngọc cho biết Bộ Thông tin và Truyền thông sẽ thực hiện quyết liệt việc cắt liên lạc hai chiều với 1,2 triệu thuê bao chưa chuẩn hóa và "không ít trong số đó tiềm ẩn việc tội phạm sử dụng để thực hiện hành vi phạm tội".

Ông Ngọc cũng thông tin, sắp tới, Bộ Công an sẽ phối hợp với phía ngân hàng tiến hành xác thực tài khoản thanh toán. Như vậy, sẽ hạn chế được vấn đề tội phạm lừa đảo, phạm tội trên không gian mạng, lợi dụng công nghệ cao dưới hình thức sim điện thoại hay thanh toán tài khoản, thanh toán tiền.

Ở diễn biến liên quan, tại cuộc họp báo thường kỳ của Bộ Thông tin và Truyền thông ngày 5/5 vừa qua, ông Lê Quang Tự Do, Cục trưởng Cục Phát thanh Truyền hình và Thông tin điện tử cho biết, Bộ Thông tin và Truyền thông đã công bố kế hoạch triển khai kiểm tra toàn diện TikTok tại Việt Nam trong tháng 5 này. Theo kế hoạch, việc kiểm tra hoạt động của TikTok sẽ bắt đầu vào ngày 15/5 và kéo dài đến hết tháng.

Trước đó, trong cuộc họp đầu tháng 4, Bộ Thông tin và Truyền thông đánh giá tình trạng video có nội dung độc hại xuất hiện nhiều trên TikTok, nhưng nền tảng không chủ động ngăn chặn và xử lý.

Ra mắt thị trường trong nước từ tháng 4/2019, số người sử dụng TikTok tại Việt Nam nhanh chóng bùng nổ trong 3 năm đại dịch Covid-19 và hiện đạt gần 50 triệu, đứng thứ 6 trên toàn cầu và đứng thứ nhất tại Đông Nam Á, theo thống kê của Data Reportal tính đến tháng 2/2023. Tuy nhiên, theo đánh giá của Bộ Thông tin và Truyền thông, hoạt động của nền tảng tồn tại nhiều vấn đề, như chưa có biện pháp kiểm soát nội dung vi phạm liên quan đến chính trị, chống phá Đảng, Nhà nước; tin giả; nội dung nhảm nhí, độc hại, gây nguy hiểm với trẻ em.

Ngoài ra, nền tảng dùng thuật toán phân phối tự động nhằm tạo xu hướng, dẫn đến tình trạng phát tán nội dung câu view, bất chấp sự phản cảm, gây ảnh hưởng xấu đến cộng đồng và giới trẻ. TikTok cũng không có biện pháp ngăn chặn hiệu quả hoạt động thương mại, kinh doanh, buôn bán, quảng cáo hàng giả, hàng nhái...