Nằm ngoài khơi bờ biển nam Phi, gần thành phố Cape Town, đảo Robben ở châu Phi (tiếng Hà Lan có nghĩa là "đảo ngăn cách") có diện tích khoảng 5 km², là một di tích lịch sử đặc biệt của châu Phi.
Trên hòn đảo này, một nhà tù quân sự và một bệnh viện đã được xây dựng vào năm 1658, được sử dụng cho đến thế kỷ 20.
Đầu thế kỷ 20, một nhà tù được xây dựng trên đảo làm nơi giam giữ những tù nhân chính trị của Nam Phi.
Trong số các tù nhân từng bị giam cầm trên đảo Robben, người nổi tiếng nhất là lãnh tụ của dân tộc Nam Phi Nelson Mandela.
Nhà tù Robben được coi là một địa điểm mang tính biểu tượng của chế độ phân biệt chủng tộc Apartheid tại Nam Phi.
Đây cũng là nơi chứng kiến cuộc đấu tranh kiên cường của các tù nhân cùng những chiến thắng của xu thế dân chủ, tự do trước nạn áp bức và phân biệt chủng tộc.
Ngày nay, hệ thống nhà tù với các phòng giam riêng biệt, các tháp canh, sân đập đá, hệ thống tường rào... của nhà tù trên đảo Robben vẫn được bảo tồn nguyên vẹn.
Bên cạnh khu nhà tù, trên đảo còn nhiều công trình cổ có gí trị như nhà thờ, bệnh viện cho những bệnh nhân phong, ngôi mộ của Hadije Kramat, ngọn hải đăng trên đảo và hệ thống công sự bến cảng được sử dụng trong chiến tranh thế giới thứ 2.
Hiện nay, đảo Robben là một đài tưởng niệm, bảo tàng quốc gia và là một địa điểm du lịch rất nổi tiếng ở Nam Phi.
Năm 1999, UNESCO đã công nhận đảo Robben là Di sản văn hóa thế giới.
