Có niên đại cách ngày nay 2.500 năm, mộ thuyền Việt Khê được đánh giá là ngôi mộ cổ nhất và đẹp nhất của nền văn hóa Đông Sơn. Ngôi mộ hiện được lưu giữ tại Bảo tàng Lịch sử Quốc gia tại Hà Nội.
Mộ thuyền Việt Khê được tìm thấy trong một nhóm mộ táng gồm 5 mộ
tại công trường đào đất ở thôn Việt Khê, xã Phù Ninh, huyện Thủy Nguyên, thành phố Hải Phòng năm 1961.
tại công trường đào đất ở thôn Việt Khê, xã Phù Ninh, huyện Thủy Nguyên, thành phố Hải Phòng năm 1961.
Mộ làm bằng thân cây khoét rỗng, có chiều dài 476 cm, rộng 77 cm, dày 6 cm, sâu 39 cm, cao cả nắp 60 cm. Đây là ngôi có kích thước lớn và nguyên vẹn nhất trong số những mộ thuyền Đông Sơn đã phát hiện ở Việt Nam.
Hai đầu mộ được bịt kín bằng hai mảnh ván hình bán nguyệt. Ở mỗi đầu to mảnh ván này lắp vào đầu quan tài bằng cách buộc dây hoặc tra chốt vào lỗ mộng. Ở đầu nhỏ cũng được lắp tương tự, nhưng được đục một rãnh sâu để kìm mảnh ván cho chắc hơn.
Điều đặc biệt của mộ thuyền Việt Khê là bên trong mộ chứa 107 đồ tùy táng gồm chủ yếu là đồ đồng, một số là đồ gỗ và đồ da có sơn. Đây là kỷ lục về số lượng đồ tùy táng trong một ngôi mộ Đông Sơn, thể hiện đây là ngôi mộ của một nhân vật có thế lực trong xã hội lúc đó.
Đồ tùy táng trong mộ gồm có công cụ lao động và vũ khí chiến đấu như rìu, giáo, lao, dao găm, kiếm, dùi, đục, giũa... Đồ dùng sinh hoạt có: thố, thạp, âu, đỉnh, bình, ấm, muôi… Nhạc khí có: chuông đồng, trống đồng, nhạc đồng…
Hiện vật tinh xảo nhất trong mộ là một chiếc thố bằng đồng được trang trí nhiều hoa văn trên thân, phần đáy được tạo tác tinh tế.
Trong các khu mộ thuyền Đông Sơn từng được phát hiện, chỉ duy nhất mộ Việt Khê có phát hiện trống Đông Sơn. Trống Việt Khê đã bị vỡ chỉ còn lại một phần tang và mặt trống, dù vẫn có nhiều giá trị nghiên cứu được.
Các chuyên gia trong và ngoài nước đánh giá, mộ thuyền Việt Khê là một phát hiện khảo cổ học đặc biệt về nền văn hóa Đông Sơn.
Ngôi mộ này là một minh chứng điển hình cho táng thức và táng tục của cư dân Đông Sơn giai đoạn sớm cách ngày nay khoảng 2.500 năm.
Độ phong phú của các đồ tùy táng được đánh giá là "vô cùng quý giá", bởi nó đưa đến hình dung trực quan, sinh động nhất về đời sống văn hóa và tinh thần của người Việt cổ thời Đông Sơn.
Các hiện vật này này là nguồn tư liệu vô cùng quan trọng cho việc nghiên cứu các ngành nghề thủ công truyền thống cũng như lịch sử hình thành giai cấp trong xã hội Đông Sơn.
Với những giá trị lịch sử đặc biệt, mộ thuyền Việt Khê đã được công nhận là bảo vật quốc gia của Việt Nam.
