Bộ Nông nghiệp và Môi trường vừa ban hành kế hoạch thí điểm truy xuất nguồn gốc (TXNG) quả sầu riêng, trong đó nghiên cứu ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và các công nghệ số nhằm nâng cao hiệu quả quản lý chuỗi cung ứng và đáp ứng yêu cầu thị trường xuất khẩu.

Theo kế hoạch, chương trình thí điểm hướng tới hoàn thiện hệ thống và quy trình TXNG đối với các sản phẩm nông, lâm, thủy sản chủ lực, trước mắt là quả sầu riêng.

Việc triển khai nhằm phục vụ nhu cầu người tiêu dùng trong việc kiểm tra nguồn gốc, chất lượng sản phẩm; hỗ trợ các tổ chức, cá nhân sản xuất – kinh doanh sầu riêng (nông hộ, hợp tác xã, doanh nghiệp) quản lý chuỗi cung ứng, nâng cao giá trị thương mại; đồng thời giúp cơ quan quản lý nhà nước tăng cường giám sát chất lượng, truy vết từ vùng trồng đến cơ sở đóng gói, bảo đảm yêu cầu xuất khẩu và minh bạch thị trường.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường xác định nhiều nhiệm vụ trọng tâm, trong đó có việc rà soát, hoàn thiện hệ thống pháp lý, quy trình và tài liệu hướng dẫn về truy xuất nguồn gốc; bổ sung, thống nhất các văn bản quy phạm pháp luật và chỉ đạo điều hành liên quan đến TXNG.

Cùng với đó, Bộ sẽ nghiên cứu tiêu chuẩn, quy định của các tổ chức quốc tế để xây dựng và hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về truy xuất nguồn gốc nông sản.

Một nội dung quan trọng khác là ban hành tài liệu hướng dẫn áp dụng hệ thống TXNG gắn với quy định của các nước nhập khẩu; quy định việc sử dụng mã số vùng trồng, mã số cơ sở đóng gói; thống nhất và chuẩn hóa hình thức thẻ, tem, nhãn hoặc định dạng phù hợp để truy xuất nguồn gốc. Hệ thống thông tin TXNG sẽ bao gồm dữ liệu về vùng sản xuất, cơ sở sản xuất – chế biến, nguồn gốc nguyên vật liệu, các chỉ tiêu an toàn, vệ sinh và chất lượng, cùng trách nhiệm của các chủ thể tham gia.

Trong quá trình triển khai thí điểm, Bộ sẽ rà soát, thống nhất dữ liệu và quy trình nghiệp vụ; đồng thời nghiên cứu, ứng dụng các công nghệ mới như AI, Blockchain, IoT, Big Data nhằm nâng cao hiệu quả hệ thống TXNG. Các đề tài, dự án khoa học – công nghệ liên quan cũng sẽ được triển khai để phát triển giải pháp công nghệ phục vụ truy xuất nguồn gốc, phù hợp xu hướng quốc tế.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường giao Vụ Khoa học và Công nghệ làm đầu mối về giải pháp công nghệ, phối hợp với NETACOM và Trung tâm Doanh nghiệp Hội nhập và Phát triển trong việc phát triển, nâng cấp và hoàn thiện hệ thống truy xuất nguồn gốc phục vụ kế hoạch thí điểm.

Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật chủ trì, chịu trách nhiệm về nghiệp vụ từ khâu trồng, chăm sóc, thu hoạch đến đóng gói; đồng thời lựa chọn, đề xuất và đôn đốc các đơn vị tham gia thí điểm hệ thống TXNG quả sầu riêng.