Tháng 9/1995, nhà leo núi Peru Miguel Zárate cùng nhà khảo cổ Mỹ Johan Reinhard tiến hành leo núi Ampato sau khi núi lửa Sabancaya gần đó phun trào. Trong quá trình đó, họ bất ngờ tìm thấy một xác ướp trinh nữ nguyên vẹn.
Cụ thể, các chuyên gia cho hay núi lửa Sabancaya phun trào dữ dội đã làm tan tuyết trên đỉnh Ampato và làm lộ xác ướp của một thiếu nữ bị đóng băng.
Các chuyên gia đặt tên cho xác ướp là Juanita - The Ice Maiden (Thiếu nữ băng giá Juanita). Theo họ, xác ướp nguyên vẹn tới mức nhóm nghiên cứu có thể nhìn rõ mái tóc đen dày, làn da trên đôi bàn tay lộ ra từng sợi lông tơ bằng mắt thường.
Không khí loãng và thời tiết lạnh giá trên đỉnh núi Ampato được các chuyên gia nhận định chính là nguyên nhân giúp xác ướp Juanita nguyên vẹn theo thời gian.
Các kết quả kiểm tra cho thấy xác ướp Juanita thuộc về một thiếu nữ người Inca qua đời cách đây khoảng 500 năm. Vào thời điểm tử vong, thiếu nữ khoảng 12 - 14 tuổi.
Juanita qua đời trong một lễ hiến tế của đế chế Inca thời xưa. Đây là điều khá phổ biến đối với nền văn minh này. Họ thường thực hiện các lễ hiến tế trẻ em để cầu xin thần linh che chở, bảo vệ và có mùa màng bội thu.
Để giải mã chế độ ăn uống của Juanita trước khi qua đời, các chuyên gia tiến hành xét nghiệm, phân tích ADN từ tóc của thiếu nữ Juanita. Kết quả cho thấy Juanita thay đổi chế độ ăn uống từ khoảng 1 năm trước khi qua đời. Đây được cho có khả năng là thời điểm cô được chọn làm người hy sinh trong lễ hiến tế.
Do vậy, chế độ ăn uống của Juanita chuyển từ chế độ ăn chủ yếu là khoai tây và rau quả sang những thực phẩm cao cấp hơn như protein động vật, một lượng lớn lá coca và rượu.
Theo các chuyên gia, người xưa cho những người hy sinh trong lễ hiến tế dùng lá coca và rượu để họ không còn sợ hãi và giảm bớt đau đớn khi chết.
Tuy nhiên, Juanita có cái chết đầy đau đớn khi bị đánh một cú mạnh vào đầu và tử vong. Đây chính là lý do khiến hộp sọ của thiếu nữ này bị tụ máu và bộ não lệch sang một bên.
