Trong những năm gần đây, các công ty đông trùng hạ thảo ở Thanh Hải đã trả cho người dân địa phương hàng triệu nhân dân tệ để có quyền phong tỏa toàn bộ ngọn núi mỗi mùa. Mỗi mẩu nấm được bán với giá ít nhất 20 nhân dân tệ cho những người mua đến từ Tây Ninh, thủ phủ của Thanh Hải. Giá của nấm sẽ tăng lên gấp nhiều lần khi mua tại cửa hàng ở Quảng Đông.
Đối với Ma Junxiao (trong ảnh), một nông dân người Hồi từ miền Tây xa xôi của Trung Quốc, việc leo lên những sườn núi tuyệt đẹp hàng ngày để tìm kiếm loại nấm nhỏ có ý nghĩa quan trọng đối với gia đình ông.
Mỗi mùa xuân, Ma di chuyển hơn 600 km bằng đường bộ từ ngôi làng nghèo khó của mình ở Cam Túc tới đỉnh núi không tên ở tỉnh Thanh Hải. Ở đó, ông gia nhập đội quân khoảng 80 người được một công ty địa phương thuê để tìm và chọn đông trùng hạ thảo, loại nấm được cho là có khả năng kích thích tình dục và chữa bệnh.
Vụ thu hoạch đông trùng hạ thảo đã suy yếu ở Thanh Hải, khu vực sản xuất lớn nhất ở Trung Quốc. Trong hai năm qua, thu nhập đông trùng hạ thảo của Ma đã giảm hơn một nửa xuống còn 7.000-8.000 nhân dân tệ (1.018-1.164 USD) mỗi mùa khi nấm ngày càng khan hiếm.
Nhiệt độ cao hơn, tuyết rơi theo mùa ít hơn, các dòng sông băng rút đi dẫn đến những ngọn núi ấm hơn, khiến nấm ít phát triển. Đông trùng hạ thảo phát triển mạnh trong đất lạnh nhưng không bị đóng băng, khoảng 5 độ C. "Các dòng sông băng đã biến mất và các loại đông trùng hạ thảo cũng vậy", Ma, 49 tuổi, người thu lượm đông trùng hạ thảo ở Thanh Hải trong 14 năm qua, nói với Reuters.
Những người hái nấm nghỉ ngơi trong lều. Các dòng sông băng trên cao nguyên Thanh Hải - Tây Tạng đã giảm 15% trong nửa thế kỷ qua khi nhiệt độ ở đây tăng với tốc độ gấp ba trung bình toàn cầu. Trong khi đó, nhu cầu về đông trùng hạ thảo tăng mạnh trong thập kỷ qua khi tầng lớp trung lưu mới nổi của Trung Quốc tìm cách chữa trị mọi thứ từ rối loạn thận đến bất lực, mặc dù thiếu bằng chứng khoa học.
Được tìm thấy ở vùng đồng cỏ cao nguyên của dãy Himalaya, Tây Tạng và Thanh Hải, nấm đông trùng hạ thảo trở thành nguồn thu nhập quan trọng nhất cho cộng đồng địa phương, cung cấp hàng trăm việc làm thời vụ cho người nghèo và con đường làm giàu cho những người thu hoạch.
Vào lúc cao điểm thị trường năm 2010, giá của đông trùng hạ thảo là hơn 100.000 USD mỗi kg, tạo ra cơn sốt và lôi kéo những người chăn gia súc và nông dân như Ma đổ xô lên núi. Một số chuyên gia nói rằng cơn sốt này đã dẫn đến việc thu hoạch quá mức trên đỉnh núi trong bối cảnh biến đổi khí hậu.
Năm nay, với các loại đông trùng hạ thảo khó tìm hơn, Ma đã phải leo cao tới 4.500 m để tìm loại nấm mà ông được trả 6 nhân dân tệ mỗi mảnh. Sâu bướm sống trong cỏ cung cấp nấm khi chúng ký sinh, sau đó nấm nằm im trong vật chủ của nó qua những tháng mùa đông lạnh giá. Khi mùa xuân đến, thời tiết ấm hơn đánh thức nấm, giết chết sâu bướm. Sau đó, nó phát triển một thân nhỏ màu nâu, thò ra khỏi mặt đất và cuối cùng giải phóng các bào tử mà sâu bướm ăn, khởi động lại quá trình ký sinh.
Đông trùng hạ thảo được bày ra để sấy khô. Bất chấp kinh tế giảm tốc và giá mềm hơn, một số loại đông trùng hạ thảo chất lượng cao ở Thâm Quyến vẫn được bán lẻ với giá khoảng 72 USD mỗi gram, tương đương 2.016 USD mỗi ounce, vượt qua giá vàng ở khoảng 1.340 USD mỗi ounce.
Những người hái đông trùng hạ thảo hút thuốc trước khu trại. Đối với những người thu thập nấm như Zhi Bula, 51 tuổi, mỗi mẩu nấm được tìm thấy đều vô cùng đáng giá. Zhi có thể kiếm tới 20.000 nhân dân tệ (gần 3.000 USD) mỗi mùa, trong khi thu nhập trang trại hàng năm của gia đình ông chỉ là 10.000 nhân dân tệ. *) Title do Kiến Thức biên tập lại
