Theo tìm hiểu của Báo Tri thức và Cuộc sống, Công ty Nhiệt điện Duyên Hải (Chi nhánh Tổng công ty Phát điện 1) là một trong những đơn vị có hoạt động đấu thầu mua sắm vật tư, thiết bị phục vụ sản xuất kinh doanh điện rất sôi động. Trong năm 2025, đơn vị này đã tổ chức lựa chọn nhà thầu cho hàng loạt gói thầu lớn. Qua phân tích dữ liệu đấu thầu công khai, Công ty TNHH Thương mại Vật tư Phúc Khang (gọi tắt là Công ty Phúc Khang) nổi lên là một đối tác thường xuyên trúng thầu tại đơn vị này.

"Gương mặt thân quen" tại Nhiệt điện Duyên Hải

Dữ liệu từ Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia cho thấy, chỉ tính riêng trong những tháng cuối năm 2025, Công ty Phúc Khang đã liên tiếp được Công ty Nhiệt điện Duyên Hải phê duyệt trúng thầu nhiều gói mua sắm quan trọng.

Cụ thể, ngày 27/11/2025, ông Ngô Văn Sỹ, Giám đốc Công ty Nhiệt điện Duyên Hải đã ký Quyết định số 1962/QĐ-NĐDH phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu gói thầu "09MSHH-ĐTPT-2025: Cung cấp công cụ, dụng cụ phục vụ công tác sửa chữa phần cơ của Công ty Nhiệt điện Duyên Hải".

Tại gói thầu này, Công ty Phúc Khang là đơn vị trúng thầu với giá 2.636.690.940 đồng. Gói thầu này được thực hiện trong 210 ngày, loại hợp đồng trọn gói. Đáng chú ý, để giành được gói thầu này, Phúc Khang đã vượt qua hai đối thủ là Tổng công ty Bảo dưỡng - Sửa chữa công trình Dầu khí và Liên danh 3T-Daha (cả hai đều bị loại ở bước đánh giá hồ sơ).

Trước đó không lâu, vào ngày 30/10/2025 (Quyết định số 1727/QĐ-NĐDH), Công ty Phúc Khang cũng được xướng tên trúng gói thầu "37MSHH-SXKD-2025: Cung cấp vật tư tiêu hao cơ phục vụ công tác sửa chữa bảo dưỡng tại Nhà máy Nhiệt điện Duyên Hải 1, Duyên Hải 3 và Duyên Hải 3 Mở rộng". Giá trúng thầu là 4.553.791.554 đồng. Tại gói thầu này, Phúc Khang tham gia với tư cách nhà thầu độc lập và không có đối thủ cạnh tranh (duy nhất 1 nhà thầu tham dự).

Chưa dừng lại ở đó, vào tháng 8/2025, tại Quyết định số 1328/QĐ-NĐDH, Công ty Phúc Khang tiếp tục trúng gói thầu "33MSHH-SXKD-2025: Cung cấp máy lạnh và phụ tùng thay thế phục vụ công tác sửa chữa máy lạnh cho Nhà máy Nhiệt điện Duyên Hải 1, Duyên Hải 3". Giá trị gói thầu này lên tới hơn 5,2 tỷ đồng.

Việc một nhà thầu liên tiếp trúng các gói thầu lớn tại cùng một chủ đầu tư trong thời gian ngắn là điều bình thường nếu nhà thầu chứng minh được năng lực vượt trội. Tuy nhiên, tần suất dày đặc này cũng đặt ra yêu cầu cần giám sát chặt chẽ việc thực hiện hợp đồng để đảm bảo tiến độ và chất lượng, tránh tình trạng nhà thầu bị quá tải (dàn trải nhân sự, thiết bị) dẫn đến chậm trễ hoặc vi phạm hợp đồng.

Những gói thầu giảm giá "sốc" và dấu hỏi về công tác lập dự toán

Phân tích sâu hơn vào hồ sơ các gói thầu mà Công ty Phúc Khang đã trúng tại Nhiệt điện Duyên Hải, có thể thấy một hiện tượng đáng chú ý: Tỷ lệ tiết kiệm (chênh lệch giữa giá trúng thầu và giá dự toán) có sự biến động rất lớn.

Ở gói thầu 09MSHH-ĐTPT-2025 vừa được phê duyệt tháng 11, với giá dự toán là 2.782.754.000 đồng và giá trúng thầu 2.636.690.940 đồng, tỷ lệ tiết kiệm đạt khoảng 5,2%. Đây là mức tiết kiệm ở mức trung bình khá trong đấu thầu.

Tuy nhiên, tại gói thầu 37MSHH-SXKD-2025 (cung cấp vật tư tiêu hao cơ), giá dự toán được phê duyệt lên tới 5.922.112.819 đồng, nhưng giá trúng thầu của Phúc Khang chỉ là 4.553.791.554 đồng. Như vậy, qua đấu thầu, giá gói thầu đã giảm tới gần 1,4 tỷ đồng, tương ứng tỷ lệ tiết kiệm khoảng 23%.

Tương tự, tại gói thầu 33MSHH-SXKD-2025 (cung cấp máy lạnh và phụ tùng), giá dự toán là 6.572.720.000 đồng, trong khi giá trúng thầu của Phúc Khang là 5.214.669.680 đồng. Mức giảm giá lên tới hơn 1,3 tỷ đồng, tương ứng tỷ lệ tiết kiệm khoảng 20,6%.

Theo các chuyên gia về đấu thầu, tỷ lệ tiết kiệm cao là tín hiệu tốt cho ngân sách nhà nước và nguồn vốn của doanh nghiệp nhà nước. Tuy nhiên, nếu tỷ lệ tiết kiệm quá cao (trên 15-20%) diễn ra thường xuyên, cần xem xét lại chất lượng của công tác lập giá dự toán. Liệu công tác khảo sát giá, lập dự toán ban đầu của chủ đầu tư đã thực sự sát với giá thị trường hay chưa? Hay do các nhà thầu chấp nhận giảm biên lợi nhuận sâu để cạnh tranh?

Trong bối cảnh Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 và các văn bản hướng dẫn thi hành năm 2025 (như Nghị định 214/2025/NĐ-CP) đều nhấn mạnh đến tính hiệu quả và chính xác trong lập kế hoạch lựa chọn nhà thầu, việc chênh lệch lớn giữa giá dự toán và giá trúng thầu là vấn đề cần được các cơ quan thanh tra, kiểm toán lưu tâm.

Dấu ấn Phúc Khang trên bản đồ đấu thầu ngành điện

Theo dữ liệu được cập nhật mới nhất, Công ty TNHH Thương mại Vật tư Phúc Khang được thành lập từ năm 2015, có trụ sở chính tại tỉnh Quảng Ninh. Người đại diện pháp luật là ông Ngô Văn Lập.

Không chỉ "bén duyên" với Nhiệt điện Duyên Hải, Phúc Khang còn là cái tên quen thuộc tại nhiều đơn vị khác trong ngành điện, đặc biệt là các đơn vị thuộc Tổng công ty Phát điện 3 (EVNGENCO3).

Thống kê sơ bộ cho thấy, nhà thầu này đã tham gia hơn 1.000 gói thầu trên cả nước, trong đó trúng khoảng 300 gói. Địa bàn hoạt động mạnh nhất của Phúc Khang là Quảng Ninh (nơi đặt trụ sở chính) và các tỉnh có nhà máy nhiệt điện lớn như Bình Thuận (Nhiệt điện Vĩnh Tân), Trà Vinh (Nhiệt điện Duyên Hải).

Ngoài các gói thầu tại Duyên Hải, trong tháng 10 và 11/2025, Phúc Khang cũng ghi nhận kết quả trúng thầu tại Công ty Nhiệt điện Cần Thơ, Công ty Điện lực Dầu khí Cà Mau, và Công ty Nhiệt điện Mông Dương. Điều này cho thấy quy mô hoạt động và năng lực cung ứng của nhà thầu này là khá lớn.

Góc nhìn từ chuyên gia và pháp lý

Trao đổi về vấn đề này, Luật sư Nguyễn Văn Lập (Đoàn Luật sư TP HCM) cho biết: "Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 và Nghị định 214/2025/NĐ-CP ngày 04/8/2025 của Chính phủ quy định rất rõ về trách nhiệm của chủ đầu tư trong việc đảm bảo tính công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế. Đối với hiện tượng một nhà thầu trúng nhiều gói thầu liên tiếp, pháp luật không cấm, miễn là nhà thầu đáp ứng đủ năng lực, kinh nghiệm và không vi phạm các hành vi bị cấm".

Tuy nhiên, Luật sư Lập cũng nhấn mạnh: "Về vấn đề giá dự toán và giá trúng thầu chênh lệch lớn, cần phải rà soát lại quy trình thẩm định giá. Nếu giá dự toán được lập quá cao so với giá thị trường, dù đấu thầu có giảm giá sâu thì vẫn tiềm ẩn nguy cơ thất thoát hoặc lãng phí nguồn lực trong khâu lập kế hoạch".

Đồng quan điểm, Chuyên gia đấu thầu Đỗ Phạm Giang nhận định: "Việc các nhà thầu giảm giá sâu có thể do họ tối ưu hóa được chi phí đầu vào hoặc chấp nhận biên lợi nhuận thấp để duy trì việc làm. Tuy nhiên, chủ đầu tư cần đặc biệt chú trọng khâu giám sát thực hiện hợp đồng. Tránh tình trạng nhà thầu bỏ giá thấp rồi cung cấp hàng hóa không đúng chủng loại, xuất xứ hoặc chậm tiến độ, gây ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của nhà máy điện".