Nhà tù liên minh mà Mỹ và Liên Xô từng thay nhau điều hành

Trong 40 năm, các quốc gia chiến thắng trong Thế chiến II đã cùng nhau điều hành Nhà tù Spandau ở Berlin, nơi giam giữ các tội phạm chiến tranh của Đức Quốc xã.

Ngay cả khi thế giới đứng trước bờ vực xung đột hạt nhân, mối quan hệ giữa các đồng minh thời xưa vẫn luôn nồng ấm và thân mật.
Nhà tù Spandau ở phía tây Berlin (Đức) từng là một nơi mà Mỹ và Liên Xô từng thay nhau điều hành. Nó là một tòa nhà bốn tầng hình chữ thập bằng gạch đỏ, được bao quanh bởi một bức tường đá cao sáu mét và hai hàng rào dây thép gai.
Vào những năm 1930, nó có thể chứa tới 800 tù nhân. Trong nửa sau của thế kỷ 20, chỉ có 7 tù nhân thụ án ở đó.
Vào năm 1945, những phạm nhân ở Nhà tù Spandau bị một nửa thế giới ghét bỏ. Họ chính là các nhà lãnh đạo cấp cao của Đệ tam Quốc xã bị Tòa án Quân sự Quốc tế kết án. Họ mang trong mình vô số tội ác chiến tranh và tội ác chống lại hòa bình và nhân loại.
Nha tu lien minh ma My va Lien Xo tung thay nhau dieu hanh
Ảnh: RBTH. 
Vào ngày 18/6/1947, tất cả bảy người bị kết án đã thoát án tử hình đều được đưa tới nhà tù Spandau. Họ từng là thủ lĩnh của Đoàn thanh niên Hitler và Gauleiter (lãnh đạo khu vực) của Vienna Baldur von Schirach; cựu Bộ trưởng Ngoại giao Đức và Người bảo vệ Reich của Bohemia và Moravia Konstantin von Neurath; Bộ trưởng Bộ Vũ khí và Sản xuất Chiến tranh Đế chế Albert Speer; Bộ trưởng Kinh tế Reich Walther Funk; cựu Phó Quốc trưởng Đảng Quốc xã Rudolf Hess; và các đô đốc Karl Dönitz và Erich Raeder.
Một số người trong số họ phải ngồi tù 10 năm, một số thì lĩnh án chung thân. Trong suốt thời gian đó, các tù nhân phải sống dưới sự giám sát của đại diện của bốn cường quốc chiến thắng trong Thế chiến II: Liên Xô, Mỹ, Anh và Pháp.
Nhà tù độc đáo
Nha tu lien minh ma My va Lien Xo tung thay nhau dieu hanh-Hinh-2
Nhà tù Spandau ở Berlin. Ảnh: RBTH. 
Spandau được trao tình trạng nhà tù liên minh mặc dù thực tế là nó nằm trong Khu vực chiếm đóng của Anh. Ban quản lý nhà tù bao gồm một đại diện từ mỗi quốc gia. Họ đóng quân vĩnh viễn tại nhà tù, luân phiên nhau hàng tháng với tư cách là quản đốc chủ trì. Tuy nhiên, tất cả các quyết định phải được đưa ra một cách nhất trí.
Nhân viên dân sự tại nhà tù (ngoại trừ nhân viên y tế) không được phép giao tiếp với các tù nhân. Ngoài công dân Pháp, Nga, Mỹ và Anh, công dân của các bang khác cũng được tuyển dụng ở đó. Chỉ người Đức bị từ chối truy cập vào nhà tù Spandau, mặc dù tiếng Đức là ngôn ngữ giao tiếp chính thức của chính quyền.
Những người bảo vệ vành đai của nhà tù thay đổi hàng tháng. Việc thay đổi người bảo vệ từ quốc gia này sang quốc gia khác là cả một nghi lễ, kèm theo nghi lễ diễu hành của binh lính và báo cáo từ các chỉ huy bảo vệ.
Nikolai Sysoyev, một quân nhân thuộc Tiểu đoàn súng trường cơ giới độc lập số 133, nhớ lại: “Chúng tôi không thể để mất mặt và phải thể hiện tất cả những gì mà những người lính của một quốc gia chiến thắng có thể làm được. "Chúng tôi bước vào cổng nhà tù với một bước nghi lễ hoàn hảo, đập đế giày mạ thép của chúng tôi vào những viên đá lát đường với sự nhiệt tình đặc biệt và tạo ra một tiếng ồn khủng khiếp dưới mái vòm của cổng tò vò".
Thói quen hàng ngày khắc nghiệt
Nha tu lien minh ma My va Lien Xo tung thay nhau dieu hanh-Hinh-3
 
Cuộc sống của các phạm nhân nhà tù Spandau rất khắc nghiệt. Họ bị giam trong các phòng giam riêng lẻ và ngay cả khi đi dạo, đi lễ nhà thờ hay tại nơi làm việc (làm phong bì), họ không có quyền liên kết với nhau.
"Mỗi tháng một lần, chúng tôi được phép viết một bức thư ngắn, bức thư này phải qua kiểm duyệt; chúng tôi cũng có thể nhận được một bức thư ngắn và bức thư đó cũng phải qua kiểm duyệt", Raeder nhớ lại . "Khá thường xuyên, những lá thư gửi đến hoàn toàn không được chuyển cho chúng tôi hoặc được gửi đi đã bị cắt xén bởi cơ quan kiểm duyệt - những phần lớn sẽ bị cắt ra... Cứ hai tháng một lần, chúng tôi được phép gặp một thành viên trong gia đình đến thăm nhưng cuộc gặp có thể kéo dài không quá 15 phút".
Nha tu lien minh ma My va Lien Xo tung thay nhau dieu hanh-Hinh-4
Đổi gác tại nhà tù Spandau. Ảnh: RBTH. 
Chính quyền Liên Xô có đường lối nghiêm khắc hơn nhiều đối với các tù nhân Spandau so với các đối tác phương Tây của họ. Ví dụ, những người lính canh đến làm nhiệm vụ tại các tháp canh vào ban đêm sẽ cố gắng đóng sầm các cửa bẫy vào một cách ồn ào. Người Anh và người Mỹ đã bật đèn trong phòng giam nhiều lần trong đêm để ngăn chặn các vụ tự tử, trong khi các nhân viên Liên Xô có thể thực hiện việc kiểm tra này cứ sau 15 phút.
Người tù cuối cùng
Nha tu lien minh ma My va Lien Xo tung thay nhau dieu hanh-Hinh-5
Rudolf Hess - Tù nhân cuối cùng của nhà tù Spandau. 
Các tù nhân của Spandau lần lượt được trả tự do: sau khi mãn hạn tù hoặc vì lý do sức khỏe. Đến năm 1966, chỉ còn một tù nhân trong tù: Rudolf Hess.
Theo thỏa thuận giữa các đồng minh, sau cái chết của tù nhân cuối cùng vào năm 1987 (Hess đã tự sát), Nhà tù Spandau đã bị phá hủy hoàn toàn. Một trung tâm mua sắm lớn với một bãi đậu xe đã được xây dựng tại nền cũ của nhà tù này.

Bên trong nhà tù từng giam giữ băng đảng khét tiếng nhất nước Mỹ

Nhà tù Eastern State Penitentiary (ESP) ở Philadelphia, hiện đã bị đóng cửa, từng là nơi giam giữ một số băng đảng khét tiếng nhất nước Mỹ.

Ben trong nha tu tung giam giu bang dang khet tieng nhat nuoc My

Trong lần ghé thăm thành phố Philadelphia vào năm 2019, nhiếp ảnh gia Frank Olito đã chụp lại những bức ảnh bên trong nhà tù Eastern State Penitentiary.

Ben trong nha tu tung giam giu bang dang khet tieng nhat nuoc My-Hinh-2
Từng là nhà tù giam giữ các băng đảng khét tiếng nhất nước Mỹ, Eastern State Penitentiary hiện giờ bị bỏ hoang. Tuy nhiên, du khách có thể tham quan nhà tù này với “giá vé” 16 USD.
Ben trong nha tu tung giam giu bang dang khet tieng nhat nuoc My-Hinh-3
Nhà tù ESP được xây dựng vào năm 1829 ở ngoại ô Philadelphia. Sau đó, nhà tù được mở rộng.Nhà tù được xây dựng giống như một pháo đài. Các cửa sổ chỉ là “ngụy trang” và những tòa tháp không có lối vào.
Ben trong nha tu tung giam giu bang dang khet tieng nhat nuoc My-Hinh-4
“Khi tôi bước qua sảnh chính, tôi được phát cho một tấm bản đồ nói về cách bố trí phức tạp bên trong nhà tù”, Frank Olito cho biết.
Ben trong nha tu tung giam giu bang dang khet tieng nhat nuoc My-Hinh-5
Các tù nhân đi vào nhà tù qua lối hành lang này. Tại đây, họ được ghi lại những đặc điểm nhận dạng. Sau khi mãn hạn tù, họ đi qua hành lang này lần thứ hai để trở về thế giới bên ngoài. 
Ben trong nha tu tung giam giu bang dang khet tieng nhat nuoc My-Hinh-6
Cuối hành lang là một căn phòng với trần hình vòm.
Ben trong nha tu tung giam giu bang dang khet tieng nhat nuoc My-Hinh-7
Trung tâm của nhà tù ESP là căn phòng này, được thiết kể để lính gác có thể nhìn xuống từng dãy phòng giam khi đứng ở đây. Ngày nay, căn phòng này đã được sửa sang lại để phục vụ khách tham quan.
Ben trong nha tu tung giam giu bang dang khet tieng nhat nuoc My-Hinh-8
“Bước vào dãy phòng giam 1, tôi cảm thấy như trở lại những năm 1800″, Frank kể lại.
Ben trong nha tu tung giam giu bang dang khet tieng nhat nuoc My-Hinh-9
Những cánh cửa phòng giam sau này mới được lắp đặt. Khi nhà tù mới mở, những cánh cửa này thực chất chỉ là khe hở nhỏ đủ để đưa thức ăn vào cho tù nhân. Các tù nhân sẽ cảm nhận sự cô độc trong đó. Họ ăn, ngủ và đi vệ sinh ngay trong phòng giam của họ.
Ben trong nha tu tung giam giu bang dang khet tieng nhat nuoc My-Hinh-10
Ánh sáng duy nhất tù nhân nhìn thấy khi nó chiếu qua một cửa sổ nhỏ trên trần nhà.
Ben trong nha tu tung giam giu bang dang khet tieng nhat nuoc My-Hinh-11
Trong một giờ mỗi ngày, tù nhân có thể đi bộ qua cửa ở phía sau phòng giam của họ vào một không gian kín có ánh sáng. Dù vậy, họ cũng không được tiếp xúc với nhau.
Ben trong nha tu tung giam giu bang dang khet tieng nhat nuoc My-Hinh-12
Bên trong một phòng giam của nhà tù ESP. Hầu hết các khu vực bên trong nhà tù ESP đều đã xuống cấp trầm trọng. Nguồn ảnh: Insider. 

Bất ngờ những điều ít biết về nhà tù nhỏ nhất thế giới

Nhà tù nhỏ nhất thế giới, được thiết kế dành cho hai tù nhân, nằm trên đảo Sark ở hạt Guernsey, Anh. Nơi giam giữ phạm nhân này hoạt động từ năm 1856 cho đến nay.

Bat ngo nhung dieu it biet ve nha tu nho nhat the gioi

Được xây dựng vào năm 1856, nhà tù nhỏ nhất thế giới nằm trên đảo Sark ở hạt Guernsey, Anh.

Bat ngo nhung dieu it biet ve nha tu nho nhat the gioi-Hinh-2
Sở dĩ nhà tù trên đảo Sark là nơi giam giữ phạm nhân nhỏ bé nhất bởi nó chỉ có 2 phòng giam. Nhà tù kích thước nhỏ như vậy được cho là vì dân số tại đây chỉ khoảng 500 người.
Bat ngo nhung dieu it biet ve nha tu nho nhat the gioi-Hinh-3
Mỗi phòng giam có kích thước 1,8 x 1,8 m và không có bất cứ cửa sổ nào.
Bat ngo nhung dieu it biet ve nha tu nho nhat the gioi-Hinh-4
Bên trong phòng giam nhỏ bé chỉ có một chiếc giường có đệm mỏng.
Bat ngo nhung dieu it biet ve nha tu nho nhat the gioi-Hinh-5
Các phạm nhân bị giam giữ tối đa trong 2 ngày tại nhà tù nhỏ nhất thế giới này thường là những người phạm tội nhẹ.
Bat ngo nhung dieu it biet ve nha tu nho nhat the gioi-Hinh-6
Đối với những tội phạm nghiêm trọng áp dụng hình phạt nặng hơn thì sẽ được chuyển đến đảo Guernsey gần đó.
Bat ngo nhung dieu it biet ve nha tu nho nhat the gioi-Hinh-7
Một trong những tù nhân đầu tiên bị giam giữ tại nhà tù nhỏ nhất hành tinh nằm trên đảo Sark là một cô gái trẻ bị bắt vì tội lấy trộm khăn tay của người tình. 
Bat ngo nhung dieu it biet ve nha tu nho nhat the gioi-Hinh-8
Một tù nhân nổi tiếng khác là nhà vật lý Andre Gardes. Năm 1990, Andre Gardes lên đường đến hòn đảo và bị cảnh sát bắt giữ cùng ngày. Anh ta bị tạm giam trong một tuần. Kể từ đó, không có ai chính thức bị giam ở đây nữa.
Bat ngo nhung dieu it biet ve nha tu nho nhat the gioi-Hinh-9
Ngày nay, nhà tù chủ yếu được làm chỗ dừng chân cho những người “quá chén”, bất kể là ai, người dân địa phương cũng như khách du lịch. Họ được cho ở đó trong vài giờ và thời gian còn lại nhà tù vẫn là một điểm thu hút khách du lịch.
Bat ngo nhung dieu it biet ve nha tu nho nhat the gioi-Hinh-10
 Nhiều du khách khi đến đảo Sark ngoài ghé thăm nhà tù nhỏ nhất thế giới còn có thể thăm thú phong cảnh tuyệt đẹp trên hòn đảo. Ảnh: DM.