Như Báo Tri thức và Cuộc sống đã phản ánh ở kỳ 1, Công ty Cổ phần Thương mại Dịch vụ Sản xuất Đại Hiệp Phát (Đại Hiệp Phát) vừa trúng gói thầu 5,7 tỷ đồng tại Trường ĐH SPKT TP.HCM. Tuy nhiên, khi lật lại hồ sơ hoạt động của nhà thầu này, chúng tôi phát hiện ra một bức tranh còn đáng chú ý hơn rất nhiều.

"Bảng vàng" thành tích và những con số biết nói

Theo dữ liệu công khai, toàn bộ lịch sử tham gia đấu thầu của Đại Hiệp Phát từ trước đến nay đều gắn liền với một bên mời thầu duy nhất: Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh (ĐH SPKT TP.HCM).

Cụ thể, nhà thầu này đã tham gia tổng cộng 9 gói thầu. Kết quả: trúng 8 gói, 1 gói bị hủy, và không trượt bất kỳ gói nào. Tỷ lệ trúng thầu đối với các gói có kết quả là tuyệt đối 100%.

Tổng giá trị của 8 gói thầu mà Đại Hiệp Phát đã trúng (bao gồm cả vai trò độc lập và liên danh) lên đến 19.236.348.107 đồng. Trong đó, tổng giá trị trúng thầu với vai trò độc lập là 12.202.607.615 đồng.

Một số gói thầu tiêu biểu bao gồm: gói thi công xây dựng 7 tỷ đồng (trúng thầu tháng 1/2025, vai trò liên danh phụ), gói thi công và lắp đặt thiết bị gần 3 tỷ đồng (trúng thầu tháng 4/2024), gói thi công và lắp đặt thiết bị hơn 1,5 tỷ đồng (trúng thầu tháng 8/2024)...

"Nhà thầu sân nhà" và câu hỏi về tính cạnh tranh

Sự tập trung tuyệt đối vào một chủ đầu tư duy nhất đã biến Đại Hiệp Phát thành một "nhà thầu sân nhà" điển hình tại Trường ĐH SPKT TP.HCM. Hơn nữa, tỷ lệ tiết kiệm trung bình qua các gói thầu của nhà thầu này chỉ đạt khoảng 2,2%, một con số khá khiêm tốn.

Chuyên gia đấu thầu Lê Văn Hân phân tích: "Hiện tượng 'nhà thầu sân nhà' không phải là hiếm. Nó cho thấy nhà thầu có sự am hiểu về chủ đầu tư, nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro làm giảm tính cạnh tranh. Khi một nhà thầu quen mặt liên tục trúng thầu, các nhà thầu mới, dù có năng lực, cũng có thể e ngại khi tham gia vì cho rằng cuộc chơi đã được định sẵn. Điều này vô hình trung làm thu hẹp sự lựa chọn của chủ đầu tư và có thể không đạt được hiệu quả kinh tế tối ưu".

Về mặt pháp lý, Luật sư Nguyễn Văn Lập cho rằng: "Điều 6 Luật Đấu thầu 2023 quy định rất rõ về việc phải 'Bảo đảm cạnh tranh'. Việc một nhà thầu trúng thầu liên tiếp không phải là hành vi vi phạm pháp luật. Tuy nhiên, nếu quá trình này lặp đi lặp lại với các dấu hiệu bất thường như tỷ lệ tiết kiệm thấp, đối thủ cạnh tranh yếu hoặc thường xuyên bị loại vì lý do phi kỹ thuật, thì các cơ quan quản lý và chủ đầu tư cần có sự rà soát tổng thể để đảm bảo tính công bằng và minh bạch đã được thực thi một cách thực chất, chứ không chỉ trên giấy tờ".

Rõ ràng, "bảng vàng" thành tích của Đại Hiệp Phát tại Trường ĐH SPKT TP.HCM là một hiện tượng đặc biệt. Nhưng trong "sân nhà" đó, còn có những "người chơi" nào khác? Mối quan hệ giữa họ ra sao?

Kỳ 3 của vệt bài sẽ bóc tách "hệ sinh thái" các nhà thầu tại đây.