Chiều 10/3, tại Phiên họp 43, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi).

Nêu ý kiến, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh một lần nữa đề cập vấn đề đã được Đại biểu Quốc hội nêu, tại hội trường Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc khi đó là Bộ trưởng Bộ Tài chính cũng 2 lần nói tiếp thu nhưng đến nay chưa thấy tiếp thu, đó là về giảm thuế thu nhập doanh nghiệp đối với cơ quan báo chí.

Cơ quan soạn thảo đề xuất áp dụng mức thuế từ 20% xuống 10% với báo in, còn các loại hình báo chí khác từ 20% xuống 15%. Ý kiến nhiều Đại biểu Quốc hội đề nghị nên áp dụng mức thuế giống nhau giữa các cơ quan báo chí là 10%.

“Báo in, báo hình, báo nói hay báo điện tử cũng là cơ quan báo chí thôi. Mình đặt ra hai mức thuế thế này và nói để cân bằng thì tôi cảm thấy cách đặt vấn đề chưa thỏa đáng”, ông Nguyễn Đắc Vinh nói.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội dẫn VTV, lâu nay vận hành theo cơ chế tự chủ, không dùng ngân sách Nhà nước, họ tự kiếm nguồn thu và thực hiện các nhiệm vụ nhưng đến mức thuế này cũng không cho họ công bằng như báo in.

“Ví dụ họ thực thi chính sách của ta thôi, như phim Việt Nam phải có trên sóng của đài truyền hình quốc gia, báo cáo là họ phải tự lo hết. Có 5% vậy thôi mà các đồng chí cứ băn khoăn mãi. Thực ra tôi nghĩ phần này đưa về một mức để các cơ quan báo chí thấy công bằng”, ông Nguyễn Đắc Vinh nhấn mạnh.

Liên quan vấn đề này, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, nhiều đại biểu Quốc hội đã nêu, bản thân ông Nguyễn Đắc Vinh cũng nhiều lần đề cập trong Ủy ban Thường vụ Quốc hội và đại diện cơ quan soạn thảo cũng từng nói tiếp thu.

Báo cáo tại phiên họp về vấn đề trên, Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn cho biết, trước đây Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc có hứa tại Quốc hội, sau đó chỉ đạo nghiên cứu rà soát.

“Lần này các báo cũng đang thực hiện rà soát sắp xếp, nên chúng tôi nghĩ đưa về một mức 10% là phù hợp. Cơ quan soạn thảo sẽ cùng Ủy ban Kinh tế và Tài chính tiếp thu”, ông Cao Anh Tuấn nói.

Trước đó, tại Kỳ họp thứ 8, thảo luận ở hội trường về dự án Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi), nhiều đại biểu Quốc hội nhấn mạnh, báo chí đang hết sức khó khăn, đời sống, thu nhập của cán bộ, phóng viên giảm sút rất nhiều và hoạt động của các cơ quan với nhiều bài toán phải giải quyết.

Nguồn thu giảm trong khi nhiệm vụ nhiều hơn và đặc biệt là cạnh tranh thông tin trên mạng xã hội đòi hỏi chất lượng thông tin báo chí phải tốt hơn, đầu tư công sức nhiều hơn.

Cho rằng việc giảm thuế chính là cơ hội, điều kiện để hỗ trợ cơ quan báo chí làm tốt hơn nhiệm vụ và cần có chính sách mạnh mẽ hơn, một số đại biểu Quốc hội đề nghị giảm thuế xuống 10% với tất cả các loại hình báo chí.

Trình bày báo cáo về một số nội dung cơ bản trong giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật, ông Phan Văn Mãi – Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho biết, về nội dung sửa đổi cho phép các doanh nghiệp kinh doanh bất động sản (BĐS) được bù trừ lãi từ hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng BĐS (bao gồm cả chuyển nhượng dự án) với lỗ từ các hoạt động kinh doanh khác, Thường trực Ủy ban KTTC lo ngại rằng quy định này sẽ tạo cơ chế cho các doanh nghiệp tận dụng làm giảm nghĩa vụ thuế từ hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng BĐS, chuyển nhượng dự án đầu tư thông qua việc bù trừ với lỗ của các hoạt động kinh doanh khác, trong đó không loại trừ trường hợp các hoạt động kinh doanh khác chỉ được đăng ký và hoạt động mang tính ngắn hạn, hạch toán lỗ có chủ đích.

Điều này sẽ tác động trực tiếp đến số thuế TNDN thực nộp vào NSNN của các doanh nghiệp kinh doanh BĐS trong thời gian tới. Các yếu tố rủi ro này chưa được cơ quan soạn thảo tính đến khi đánh giá tác động. Đối tượng thụ hưởng của chính sách này là các doanh nghiệp vừa kinh doanh BĐS đồng thời có các hoạt động kinh doanh đa ngành khác.

“Thường trực Uỷ ban KTTC đề nghị cân nhắc thận trọng vấn đề này và nên giữ như quy định hiện hành để phòng tránh việc lợi dụng chính sách”, theo ông Phan Văn Mãi.

Về ưu đãi thuế TNDN để khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực KHCN, góp phần thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển KHCN, Nghị quyết số 193/2025/QH15 vừa qua trên thực tế chưa có quy định ưu đãi thuế TNDN có tác động thực chất hơn so với hiện hành để khuyến khích doanh nghiệp đầu tư phát triển KHCN.

Trên cơ sở nội dung ưu đãi thuế TNDN dựa trên chi phí đã được quy định tại Nghị quyết về cơ chế đặc thù của Khánh Hoà và TP HCM cũng như kinh nghiệm các nước (cho phép tính vào chi phí được trừ một khoản chi bổ sung cao hơn số chi thực tế của doanh nghiệp về nghiên cứu và phát triển), cơ quan thẩm tra đề nghị bổ sung vào dự thảo luật nội dung giao Chính phủ quy định chi tiết về nội dung này (bao gồm mức chi được trừ bổ sung, thời gian và phạm vi áp dụng cho nghiên cứu phát triển, đổi mới sáng tạo,…) để tạo cơ sở pháp lý và linh hoạt cho Chính phủ trong nghiên cứu xây dựng chính sách và tổ chức thực hiện một cách phù hợp.