Bảo tàng Lịch sử quốc gia nằm tại số 1 phố Tràng Tiền (quận Hoàn Kiếm, Hà Nội), là một công trình kiến trúc tiêu biểu cho phong cách kiến trúc Đông Dương.
Công trình do người Pháp xây dựng từ năm 1926 – 1932.
Đây là một dự án trong hoạt động của Viện Viễn Đông Bác Cổ (École Française d'Extrême-Orient) - một trung tâm nghiên cứu của Pháp về Đông phương học ở Đông Dương, được thành lập từ năm 1900 ở Sài Gòn, tới 1902 chuyển ra Hà Nội.
Bảo tàng Lịch sử quốc gia được thành lập ngày 3/9/1958 trên cơ sở kế thừa Bảo tàng Louis Finot. Nơi đây được coi là một trong những công trình tiêu biểu cho phong cách kiến trúc Đông Dương ở Việt Nam thời thuộc địa.
Công trình có quy mô 3 tầng, với tầng trệt là nhà kho, phòng chuyên môn, hành chính, có vai trò cách ẩm cho hai tầng trên là những không gian trưng bày.
Trải qua 91 năm với rất nhiều lần chỉnh lý, cải tạo và sửa chữa, công trình tòa nhà Bảo tàng Lịch sử quốc gia đến nay vẫn giữ được nguyên vẹn dáng vẻ ban đầu với sự hòa hợp kiến trúc Á - Âu.
Mặt đứng công trình được nhấn mạnh bởi hệ thống mái che khối sảnh hình bát giác nhô cao phía trên công trình. Đây là một hệ ba lớp mái bao gồm mái trên có độ dốc lớn và được ngăn cách với các mái dưới bởi hệ thống cửa lấy sáng và một hệ con sơn liên tục, phía dưới là hai lớp mái có độ dốc nhỏ hơn.
Không gian sảnh chính hình bát giác có kích thước mỗi cạnh lớn lên đến 11m. Không gian trưng bày chính nằm ngay sau đại sảnh có hình chữ nhật kéo dài xuyên phòng, có sự chuyển tiếp được tổ chức khéo léo.
Anh Nguyễn Thành Long (Hoàng Mai, Hà Nội) chia sẻ: "Đây là lần đầu tiên minh tới tham quan Bảo tàng Lịch sử quốc gia. Bên cạnh sự ấn tượng về độ lưu trữ nhiều hiện vật lịch sử, nhiều bảo vật quốc gia mình còn thấy được lối kiến trúc Đông Dương ở đây vô cùng đẹp".
Bảo tàng Lịch sử quốc gia về đêm.
Ban đầu, chức năng chính của bảo tàng dùng để trưng bày những sưu tập hiện vật nghệ thuật châu Á có được qua hoạt động nghiên cứu, sưu tầm, khảo cổ của Viện Viễn Đông Bác cổ. Năm 1958, Chính phủ Việt Nam chính thức tiếp quản công trình này và trưng bày hiện vật về lịch sử Việt Nam.
