Lời kêu gọi của Malaysia được đưa ra trong bối cảnh Bắc Kinh bị nghi ngờ là đang trì hoãn việc thương thuyết, chờ hoàn tất các công trình bồi đắp đảo nhân tạo tại những nơi mà Trung Quốc chiếm đóng tại Biển Đông.

Trong bài phỏng vấn được nhật báo Malaysia The Star công bố hôm 23/4, Ngoại trưởng Anifah Aman xác nhận là Malaysia dự định sử dụng vai trò Chủ tịch ASEAN của mình trong năm nay để thúc đẩy việc xây dựng và ký kết một Bộ Quy tắc Ứng xử trên biển (COC) nhằm ngăn ngừa các hành động khiêu khích.

"Malaysia hy vọng Trung Quốc sẽ làm việc cùng với các thành viên ASEAN để đẩy nhanh quá trình và đưa ra kết quả cuối cùng trong các cuộc đàm phán về bộ quy tắc ứng xử", ông Anifah cho biết.

Ngoại trưởng Malaysia đồng thời cũng nhắc đến các hoạt động bồi đắp, xây dựng mà Trung Quốc đang thực hiện trên các rạn san hô ở quần đảo Trường Sa (thuộc chủ quyền của Việt Nam) gây căng thẳng.

Từ hơn 10 năm nay, ASEAN luôn luôn thúc đẩy Trung Quốc đàm phán về một bộ Quy tắc Ứng xử trên Biển Đông, mang tính chất ràng buộc hơn về mặt pháp lý, trên cơ sơ bản Tuyên bố về Ứng xử (DOC), không mang tính ràng buộc, đã được hai bên ký kết vào năm 2002.

Tuy nhiên, Bắc Kinh luôn cố tình trì hoãn việc đàm phán, vì muốn thực hiện âm mưu độc chiếm Biển Đông.

Trong những tuần lễ gần đây, Bắc Kinh bị hàng loạt chỉ trích là muốn thay đổi hiện trạng Biển Đông bằng các công trình bồi đắp đảo nhân tạo tại Trường Sa của Việt Nam, và xây dựng trên đó những cơ sở có khả năng được dùng vào mục tiêu quân sự để khống chế Biển Đông bằng vũ lực.

Hôm 16/4, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Hải Bình tiếp tục khẳng định Việt Nam có đầy đủ căn cứ pháp lý cùng bằng chứng lịch sử để khẳng định chủ quyền tại hai quần đảo Hoàng Sa cũng như Trường Sa.

"Mọi hoạt động xây dựng, mở rộng của nước ngoài trên hai quần đảo này mà không có sự cho phép của Việt Nam là hoàn toàn phi pháp và vô giá trị", ông Bình tuyên bố.

Chính quyền Philippines đã xác nhận rằng họ sẽ nêu vấn đề này ra trước Hội nghị Thượng đỉnh ASEAN vào ngày 27/4 tới đây.