Cây mã tiền là thực vật thân nhỏ, vỏ xám, mọc thẳng đứng, cây non thường có gai nhưng rụng đi khi phát triển, có tên khoa học là Strychnos nux - vomica L.
Lá hình bầu dục, hai đầu hơi nhọn, mọc đối xứng, gân lá hình lông chim. Hoa mọc thành cụm, nhỏ, màu hồng/ vàng.
Quả mã tiền có hình dáng giống quả cam, có ở hầu khắp các tỉnh vùng núi nước ta như Cao Bằng, Lạng Sơn, Tuyên Quang.
Quả mã tiền hình cầu, vỏ nhẵn bóng. Khi chín, vỏ của nó có màu vàng cam, chứa 1 – 5 hạt hình đĩa dẹt như chiếc khuy áo. Loại quả này có từ tháng 5 đến tháng 8 hàng năm.
Hoa mã tiền nhỏ, lưỡng tính, tràng và đài có 5 cánh. Hạt hình đĩa dẹt, hơi dày lên ở mép. Một số hạt hơi méo mó, cong không đều, đường kính 1,2 – 2,5 cm, dày 0,4 – 0,6 cm.
Mặt hạt phủ một lớp lông tơ bóng mượt mọc ngả theo chiều từ tâm hạt tỏa ra xung quanh. Rốn hạt là một lỗ chồi nhỏ ở giữa một mặt hạt.
Hạt có nội nhũ sừng màu vàng nhạt hay hơi xám, rất cứng. Cây mầm nhỏ nằm trong khoảng giữa nội nhũ phía lỗ noãn. Hạt không mùi, vị rất đắng.
Tuy nhiên, hãy cẩn trọng với loại quả này vì chứa độc tố cực mạnh, có thể gây tê liệt hô hấp và tử vong nếu ăn nhầm. Quả mã tiền thường được dùng để diệt chuột.
Hạt mã tiền rất độc, nếu dùng theo đường uống phải qua chế biến và bào chế. Sau khi uống phải tránh gió. Nếu thấy có dấu hiệu bị ngộ độc, có thể lấy nhục quế 8g sắc uống để giải độc.
Sau khi được xử lý, cây mã tiền là vị thuốc được dùng phổ biến trong đông y và tây y có tác dụng chữa trị nhiều căn bệnh mang lại hiệu quả cao.
Mã tiền chưa chế biến thường chỉ dùng ngoài làm thuốc xoa bóp chữa nhức mỏi chân tay do thấp khớp, đau dây thần kinh, dùng dạng cồn thuốc, dùng riêng hoặc chế với ô đầu, phụ tử.
Mã tiền đã chế biến theo y học cổ truyền được dùng để chữa tiêu hóa kém, nhức mỏi tay chân, đau dây thần kinh.
