Lan một lá (Nervilia) là một chi gồm các loài thực vật độc đáo thuộc họ Lan, có đặc điểm chung là chỉ có một chiếc lá duy nhất trong vòng đời của mình.
Đây là các loài cây thân thảo lâu năm, có củ hình tròn hoặc hình bầu dục, lá hình trái tim với các đường gân tỏa như rẻ quạt, mọc ra từ một chiếc cuống nối với củ rễ.
Lan một lá có một hoặc hai hoa mọc ra từ một thân thẳng. Khi ra hoa, cây không có lá. Chỉ sau khi hoa nở hết, chiếc lá mới bắt đầu phát triển.
Hiện nay, khoảng 80 loài lan một lá đã được phát hiện, phân bố rộng rãi ở lục địa châu Phi, châu Á và các các đảo khác nhau của Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương.
Tại Việt Nam, có 5 loài lan một lá đã được ghi nhận, gồm Nervilia aragoana, Nervilia crispata, Nervilia fordii, Nervilia plicata và Nervilia prainiana.
Các loài cây này sống chủ yếu dưới tán rừng có độ ẩm cao của các tỉnh miền núi phía Bắc và Tây Nguyên.
Trong dân gian, từ lâu nay, lan một lá đã được coi là cây thuốc quý. Tất cả các bộ phận của cây một lá đều có thể làm thuốc, dùng tươi hoặc phơi khô.
Lá và củ của cây được dùng làm thuốc giải độc, làm mát phổi, chữa ho lâu ngày, ho lao, viêm phế quản, nhai củ tươi có thể làm giảm khát nước, bồi dưỡng cơ thể.
Bên cạnh giá trị dược liệu, cây một lá còn được những người chơi cây cảnh trên thế giới ưa chuộng trên thế giới như một loại cây độc đáo, hiếm gặp.
Do bị khai thác nhiều, trữ lượng lan một lá trong tự nhiên ở Việt Nam ngày càng suy giảm. Việc tiến hành nghiên cứu để nhân giống loài cây quý này đã được thực hiện ở nước ta những năm gần đây.
