Được phát hiện vào năm 1962 tại xã Hương Giang, huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh, ấn đông “ Môn Hạ Sảnh Ấn” là hiện vật lịch sử vô giá của nhà Trần – một triều đại vàng son trong lịch sử Việt Nam.
Chiếc ấn cổ này được đúc vào thời Trần, niên hiệu Long Khánh thứ 5 (1377), cuối triều vua Trần Duệ Tông (1372-1377). Ấn có chiều cao 8,5 cm, dài 7 cm, rộng 7 cm. Mặt ấn có hình vuông, đế tạc ba cấp, núm hình bia đá.
Cạnh phải lưng ấn khắc chữ “Môn Hạ Sảnh Ấn” (ấn của Sảnh Môn Hạ), cạnh trái khắc chữ “Long Khánh ngũ niên nguyệt nhị thập tam nhật tạo” (chế tạo ngày 23/5, niên hiệu Long Khánh 5).
Mặt ấn đúc bốn chữ “Môn Hạ Sảnh Ấn” giống trên lưng ấn, nhưng theo kiểu chữ triện. Ấn được dùng để đóng lên những văn bản hành chính quan trọng của nhà Trần từ kể từ đời vua Trần Phế Đế (1377-1388) trở về sau.
Sảnh Môn Hạ là một cơ quan hành chính trung ương thời Trần, được lập năm 1325, có nhiệm vụ giữ bảo ấn, giấy tờ, truyền lệnh của vua tới các quan, nhận lời tấu lên vua và lo các công việc lễ nghi trong cung.
Cho tới nay, không có nhiều phát hiện về ấn đồng của các triều đại phong kiến Việt Nam. “Môn Hạ Sảnh Ấn” là chiếc ấn hiếm hoi có nội dung rõ ràng, niên đại cụ thể liên quan đến lịch sử hành chính trung ương thời Trần.
Vào năm 2012, “Môn Hạ Sảnh Ấn” đã được công nhận là Bảo vật quốc gia của Việt Nam. Ngày nay, hiện vật được trưng bày tại Bảo tàng Lịch sử Quốc gia ở Hà Nội.
