"Hòn đảo ma" xuất hiện và biến mất nhanh chóng ở Biển Caspi đã được ghi nhận qua hình ảnh vệ tinh. "Hòn đảo" này xuất hiện sau khi một ngọn núi lửa bùn dưới nước phun trào. Ảnh: NASA/USGS/Landsat/Wanmei Liang.
Khối đất liền thoáng qua này xuất hiện vào cuối tháng 1/2023 phía trên Kumani Bank, một ngọn núi lửa ngầm cách bờ biển phía Đông Azerbaijan khoảng 24 km. Theo Đài quan sát Trái đất của NASA, vào thời điểm hình thành hoàn chỉnh, ngày 4/2/2023, hòn đảo có đường kính khoảng 400m. Ảnh: NASA/USGS/Landsat/Wanmei Liang.
Tuy nhiên, hòn đảo này không ổn định và vào thời điểm bức ảnh cuối cùng được chụp vào tháng 12/2024, nó đã "gần như bị xói mòn, biến mất khỏi tầm nhìn như một bóng ma". Đến nay, hòn đảo có thể đã biến mất. Ảnh: NASA Earth Observatory images by Wanmei Liang, using Landsat data from the US Geological Survey.
Núi lửa Kumani Bank đã phun trào 8 lần kể từ khi được phát hiện lần đầu tiên vào năm 1861. Mỗi lần núi lửa này phun trào chỉ kéo dài vài ngày nhưng tất cả những sự kiện này đều dẫn đến ít nhất một dạng đảo tạm thời nào đó. Trong đó, vụ phun trào núi lửa Kumani Bank mạnh nhất được ghi nhận xảy ra vào năm 1950 đã tạo ra một khối đất rộng 700m và cao 6m so với mực nước biển. Ảnh: NASA Earth Observatory images by Wanmei Liang, using Landsat data from the US Geological Survey.
Kumani Bank là một ngọn núi lửa bùn, có nghĩa là nó phun ra bùn và nước siêu nóng thay vì dung nham và tro. Ảnh: Landsat/NASA EO / SWNS.
Azerbaijan là một trong những quốc gia có mật độ núi lửa bùn cao nhất trên Trái đất, với hơn 300 miệng núi lửa bùn trên đất liền hoặc ngoài khơi. Đây là do vị trí của Azerbaijan nằm trên "vùng hội tụ", nơi các mảng kiến tạo Ả Rập và Á-Âu va chạm, dẫn đến hoạt động địa nhiệt gia tăng. Ảnh: NASA.
Núi lửa bùn không dữ dội hay tàn phá như các loại núi lửa khác. Tuy nhiên, chúng chứa hàm lượng khí thiên nhiên nén cao. Khí này có thể bắt lửa bởi tia lửa từ đá va chạm, dẫn đến những vụ phun trào dữ dội không thường xuyên. Ảnh: NASA.
Người ta tin rằng, một ngọn núi lửa bùn dưới nước gần Kumani Bank đã gây ra một vụ phun trào khổng lồ, cao hàng trăm mét trên Biển Caspi vào năm 2021. Ảnh: NASA.
