1. Kiệt tác ẩn giấu dưới nhà thờ Chúa Giáng sinh: Các nhà sử học nghệ thuật gần đây đã phát hiện ra một tượng đài chưa từng thấy trước đây nằm sâu trong hầm mộ Loreto, Prague, bên dưới nhà thờ Chúa Giáng sinh.
Các bức tường của ngôi mộ được bao phủ với những mô tả phức tạp về cái chết, sự phục sinh và những câu chuyện ngụ ngôn về thời gian.
Có niên đại từ năm 1664, những mô tả tuyệt vời về Ars moriendi (tiếng La tinh – nghệ thuật chết, là 2 văn bản đề cập đến những nghi lễ và cách thức để được chết một cách tốt đẹp nhất) chỉ sử dụng màu đen và màu xám để tạo ra một hệ thống tạo bóng tinh vi được gọi là chiaroscuro (sự phối màu sáng tối). Danh tính của nghệ sĩ vẫn là một bí ẩn, trở thành bí mật thế kỷ được chôn vùi dưới hầm mộ.
2. Trái tim trong mộ: Vào năm 2015, các nhà khảo cổ đã khai quật được 5 trái tim 400 năm tuổi trong hầm mộ bên dưới tu viện Jacobins ở Rennes, Pháp.
Các trái tim được ướp này được cất giữ trong những chiếc bình chì hình trái tim, có khắc chữ tiết lộ chi tiết quyền sở hữu. Có niên đại từ thế kỷ 16 và 17, chúng là một phần của một truyền thống lâu đời về “chôn cất trái tim”.
Trái tim được làm sạch và loại bỏ các vật liệu ướp xác để có thể phân tích bằng công nghệ MRI và CT để có cái nhìn thoáng qua về hệ thống tuần hoàn thời cổ đại. Một trái tim không có bệnh, trong khi ba trái tim khác cho thấy bị tắc nghẽn nghiêm trọng, bao gồm mảng bám và xơ vữa động mạch.
3. Bí mật của hầm mộ Medici: Vào năm 2004, các nhà khảo cổ đã phát hiện ra một hầm mộ bí mật thuộc gia đình Medici quyền lực ở Ý. Họ đã phát hiện ra một căn phòng bí mật phía sau bàn thờ chính của nhà thờ San Lorenzo, Florence.
Căn phòng bí mật này chứa một quan tài người lớn: đó là Gastone và 8 quan tài trẻ em. Tất cả xương của những đứa trẻ cho thấy dấu hiệu bệnh còi xương. Điều này có thể là do thiếu vitamin D trong chế độ ăn uống của họ. Được che chở trong nhà, dưới lớp trang điểm dày, nhợt nhạt đã không giúp bọn trẻ hấp thụ yếu tố cần thiết này.
Các nhà nghiên cứu không thể xác định số thiếu niên đã chết. Có khả năng ít nhất vài người trong số họ là con ngoại hôn.
4. Mặt nạ người chết ở Siberia: Vào năm 2015, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy 20 mặt nạ người chết trong một hầm mộ cổ ở khu vực Kemerovo, Siberia. Ngôi mộ thuộc về người Tashtyk, những chiến binh kiểm soát phần lớn đất đai của Siberia trong khoảng thời gian từ 300 năm trước Công nguyên đến năm 500.
Các nhà khảo cổ đã phát hiện hài cốt của 30 người đã được hỏa táng và đặt bên trong các thi thể giả làm bằng vải và da. Mặt nạ người chết làm bằng thạch cao cung cấp khuôn mặt cho các thi thể giả.
Một số người đã rất ngạc nhiên khi thấy rằng mặt nạ người chết của người Tashtyk mang những nét đặc trưng của châu Âu. Xác của những đứa trẻ được phát hiện bên ngoài ngôi mộ. Không ai trong số những người trẻ tuổi có mặt nạ.
