Để hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và vừa mở rộng thị trường trong tình hình mới, Chính phủ và các Bộ, ngành, địa phương cần thiết kế những chương trình hỗ trợ phù hợp, tập trung vào các lĩnh vực tài chính, chuyển đổi số, xúc tiến thương mại và hỗ trợ doanh nghiệp tham gia chuỗi giá trị toàn cầu.

Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị xác định kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc gia; là lực lượng tiên phong trong phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Mục tiêu đặt ra đến năm 2030, sẽ có 2 triệu doanh nghiệp hoạt động trong nền kinh tế. Tầm nhìn đến 2045, kinh tế tư nhân Việt Nam phát triển nhanh, mạnh, bền vững, chủ động tham gia vào chuỗi sản xuất, cung ứng toàn cầu; đóng góp khoảng trên 60% GDP.

Trong một thế giới đầy biến động như hiện nay, tinh thần “Tự lực – tự cường” của dân tộc Việt Nam đang được hiện thực hóa bằng những hành động cụ thể. Hàng loạt chính sách cải cách mới đang được chỉ đạo và thực hiện quyết liệt, nhằm khơi thông các nguồn lực để đẩy mạnh phát triển kinh tế đất nước.

Một Việt Nam tự cường trong hội nhập không chỉ là khát vọng, mà đang dần trở thành hiện thực – với những bước tiến mạnh mẽ về thể chế, về kinh tế, khoa học công nghệ và đặc biệt là sự trưởng thành của đội ngũ doanh nghiệp, doanh nhân thế hệ mới.

Doanh nhân trẻ Nguyễn Đức Quý, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Công nghệ công nghiệp Vconnex chia sẻ: "Cơ hội đi ra nước ngoài của doanh nghiệp Việt Nam là rất lớn. Là doanh nghiệp công nghệ, chúng tôi thấy rất nhiều doanh nghiệp nước ngoài đang tìm kiếm đối tác Việt Nam có năng lực sản xuất các mặt hàng để xuất khẩu.

Đây không phải là cơ hội riêng của Vconnex mà là cơ hội chung của doanh nghiệp công nghệ Việt Nam. Năm 2025, chúng tôi tập trung vào 2 nhiệm vụ chính là chuyển đổi số để cùng các doanh nghiệp chung tay với Chính phủ thực hiện mục tiêu chuyển đổi số, thứ hai là chúng tôi xuất khẩu những mặt hàng make in Viet Nam ra thị trường quốc tế".

Nghị quyết 59 của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế trong tình hình mới đặt mục tiêu tranh thủ tối đa các nguồn lực và điều kiện thuận lợi bên ngoài để xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, tự lực, tự cường, phát triển nhanh, bền vững đất nước.

Nghị quyết xác định: Hội nhập quốc tế không chỉ là mở cửa, giao lưu, mà là một sự nghiệp tổng hợp, đòi hỏi sự chủ động, tích cực và rất có bản lĩnh.

Dưới góc nhìn của một chuyên gia kinh tế có thời gian dài gắn bó với Việt Nam, Giáo sư Kamal Malhotra, nguyên Điều phối viên thường trú của Liên Hợp Quốc tại Việt Nam cho rằng, để đạt được mục tiêu tăng trưởng cao trong năm nay và những năm tiếp theo, Việt Nam cần đa dạng hóa thị trường xuất khẩu.

Theo Giáo sư Kamal Malhotra: "Việt Nam phụ thuộc nhiều hơn vào xuất khẩu so với hầu hết các quốc gia Đông Nam Á khác. Do đó, Việt Nam không thể chỉ đặt ra một con số tăng trưởng và mong đợi nó thành hiện thực. Nền kinh tế toàn cầu, đặc biệt là Mỹ, đang có dấu hiệu chậm lại. Suy thoái kinh tế ở Mỹ sẽ gây ra hậu quả lớn cho Việt Nam. Do đó, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu là ưu tiên cấp bách. Việt Nam cần tập trung nhiều hơn vào các thị trường nằm trong Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP), Nhật Bản, Hàn Quốc, thậm chí là Trung Quốc và các khu vực lân cận. EU cũng rất quan trọng".

Phó Giáo sư, Tiến sỹ Vũ Thanh Hương - Phó Chủ nhiệm Khoa Kinh tế và Kinh doanh quốc tế, Trường ĐH Kinh tế, ĐHQG Hà Nội thì cho rằng, để doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam có thể “vươn ra biển lớn”, thì việc đổi mới và nâng cao hiệu quả các hoạt động xúc tiến thương mại để giúp doanh nghiệp tiếp cận đối tác và mở rộng thị trường là rất quan trọng. Bên cạnh đó, cần thúc đẩy doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia sâu vào các cụm liên kết ngành và chuỗi giá trị toàn cầu.

"Khi nền kinh tế Mỹ, Trung Quốc, Hàn Quốc hay Nhật Bản đang tăng trưởng chậm lại thì chúng ta phải có hướng mở rộng thị trường như thế nào. Một số thị trường tiềm năng chúng ta chưa khai thác được như thị trường Úc, Newzeland hay thị trường Ấn Độ. Đây là những nước xuất nhập khẩu lớn trên thế giới mà chúng ta chưa khai thác được. Những nước trong CPTPP mà chúng ta cũng chưa khai thác hết tiềm năng như Canada, Mexico hay Chile, mà Chile là nước mà chúng ta đã có hiệp định thương mại tự do song phương" - Phó Giáo sư, Tiến sỹ Vũ Thanh Hương nhấn mạnh.

Thực tế cho thấy, vì chưa có khung pháp lý rõ ràng cho các mô hình tài chính thay thế như gọi vốn cộng đồng, cho vay ngang hàng, trái phiếu doanh nghiệp nhỏ lẻ… khiến doanh nghiệp nhỏ và vừa gần như bị lệ thuộc vào nguồn tín dụng ngân hàng, dẫn đến chi phí vốn cao và thiếu tính linh hoạt trong đầu tư đổi mới công nghệ.

Hiện nay, chuyển đổi số là yêu cầu bắt buộc, là điều kiện sống còn của mỗi doanh nghiệp. Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi số của doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Việt Nam hiện nay phần lớn vẫn mang tính tự phát, thiếu quy hoạch tổng thể, và chịu nhiều rủi ro, do không được dẫn dắt bởi một hệ sinh thái chính sách nhất quán.

Theo phân tích của các chuyên gia, yêu cầu cấp bách hiện nay là cần phát triển hạ tầng số dùng chung. Xây dựng hệ thống thanh toán số, nền tảng phân tích dữ liệu và tiếp cận thông tin thị trường để giảm chi phí ban đầu cho doanh nghiệp; Phát triển sàn thương mại điện tử quốc gia riêng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, hỗ trợ xúc tiến thương mại, marketing số và kết nối với thị trường quốc tế.

Tiến sỹ Tô Hoài Nam, Phó Chủ tịch thường trực Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam nêu ý kiến: "Chúng ta phải xây dựng được hệ sinh thái các chính sách hỗ trợ cho năng lực tự chủ trong sản xuất. Bởi vì cái yếu của ta là xuất khẩu nhiều nhưng lợi nhuận thấp. Sự hỗ trợ phải lan tỏa sang những lĩnh vực mà Việt Nam có thế mạnh như nông nghiệp, dịch vụ du lịch. Chúng ta đang có lợi thế là thu hút được nguồn vốn FDI rất mạnh, thì việc hàng hóa xuất khẩu của chúng ta có lợi ích rất quan trọng là mang được được thương hiệu cho quốc gia".

Việc phát huy vai trò của các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài được xem là một giải pháp hiệu quả, thiết thực nhằm giúp doanh nghiệp nhỏ và vừa trong nước vượt qua khó khăn, mở rộng thị trường và khẳng định thương hiệu Việt trên toàn cầu. Các cơ quan này đóng vai trò như những “cầu nối” quan trọng, cung cấp thông tin về thị trường, văn hóa, ngôn ngữ và hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu hàng hóa vào các thị trường tiềm năng.