Hitler đã “sập bẫy” Stalingrad như thế nào?

Những toan tính chiến lược

Việc chiếm được thành phố Stalingrad có tầm quan trọng rất lớn đối với Hitler và cả Mussolini vì hai lý do chính.

Thứ nhất, đây là một thành phố công nghiệp lớn nằm trên sông Volga - conđường giao thông vận tải mang tầm quan trọng chiến lược nối liền BiểnCaspi và miền Bắc nước Nga. Vì vậy việc để mất Stalingrad vào tay phátxít Đức sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng vận chuyển hàng hóađến phía Bắc của đất nước.

Thứ hai, việc đánh chiếm Stalingrad sẽ củng cố sườn phía Đông của quânĐức vốn đang tiến nhanh về vựa dầu tại vùng Kavkaz với mục tiêu cắt đứtnguồn cung ứng dầu hỏa cho Hồng quân Liên Xô. Thêm nữa, thành phố nàymang tên Stalin, việc đánh chiếm thành phố này cũng sẽ là một thắng lợiquan trọng về mặt tinh thần.

Trái với Hitler, vốn cho rằng việc đánh chiếm được Stalingrad có ý nghĩabiểu tượng và đánh gục tinh thần của Hồng quân Liên Xô, Stalin tỏ rathực dụng hơn nhiều.

Ngày 12/9/1942, khi Hitler ra lệnh cho Tư lệnh Tập đoàn quân số 6 củatướng Friedrich Paulus đánh chiếm Stalingrad bằng mọi giá, Đại nguyênsoái Stalin tiếp hai vị tướng Zhukov und Vassilevsky, Tổng tham mưutrưởng quân đội. Lúc đầu, cuộc họp này bàn về cách ngăn chặn đà tiến củaquân Đức, với các cuộc phản công nhỏ không mấy thành công mà còn bịtiêu hao nhiều sinh lực. Sau đó, Stalin yêu cầu hai viên tướng đề xuất“giải pháp khác” và cho họ một ngày để suy nghĩ.

Sau khi suy nghĩ riêng rẽ, hai vị tướng đều đi đến kết luận “phải thayđổi triệt để cục diện chiến lược ở miền Nam nước Nga”, tấn công quân độiRumani khá yếu đang bảo vệ  sườn của Tập đoàn quân số 6 của Đức, bằnglực lượng xe tăng. Đồng thời, bao vây và tiêu diệt toàn bộ lực lượng Đứcđã đột nhập vào khu vực Kavkaz.

Đại nguyên soái Stalin hứa sẽ cung cấp các sư đoàn cần thiết cũng như xetăng, trọng pháo. Đồng thời, ông yêu cầu hai vị tướng “giữ bí mật tuyệtđối quyết định chiến lược” tiến hành chiến dịch “Sao Thiên vương”.

Trong khi quân Đức giành giật từng ngôi nhà góc phố với các chiến sĩHồng quân cảm tử ở Stalingrad, các vị tướng lĩnh hàng đầu của Đại nguyênsoái Stalin đã chuẩn bị sẵn một cuộc phản công có tính chất quyết địnhvà Hitler đã đâm đầu…vào bẫy.

Dùng cả một tập đoàn quân là mồi nhử

Chiến dịch tấn công Stalingrad của phát xít Đức tiến triển nhanh vàogiai đoạn nửa sau năm 1942 dưới sự hỗ trợ mạnh mẽ của không quân. Nhữngtrận oanh tạc của Không quân Đức đã biến phần lớn thành phố Stalingradthành đống đổ nát. Tuy nhiên quân đội phát xít Đức nhanh chóng bị sa lầytrong những trận đánh đẫm máu trên đường phố và trong từng căn nhà. Mặcdù đã kiểm soát 90% thành phố, nhưng quân Đức đã hoàn toàn thất bạitrong việc triệt tiêu những ổ đề kháng cuối cùng của Hồng quân Liên Xôvốn bám trụ một cách vững chắc và kiên cường bên bờ Tây sông Volga,trong khi thời tiết khắc nghiệt của mùa Đông nước Nga đang đến gần.

Trước sức kháng cự kiên cường của Hồng quân, quân Đức đã chịu nhữngthiệt hại rất nặng nề khi tiến sâu vào nội đô Stalingrad. Tập đoàn quân62 của Trung tướng V. I. Chuikov đã bám trụ trong thành phố bảo vệ từngthước đất thực sự theo đúng khẩu hiệu “không lùi một bước”. Đến ngày12/9/1942, Tập đoàn quân số 62 chỉ còn 90 xe tăng, 700 pháo cối và 2 vạnbinh sĩ.

Tư lệnh Tập đoàn quân 62 đã nhiều lần xin rút quân sang bên kia bờ sôngVolga để thoát khỏi “địa ngục Stalingrad”. Nhưng Đại nguyên soái Stalinđã không chấp thuận và tướng Chuikov đã chỉ huy quân sĩ tử thủ, đôi khichỉ cách quân Đức có 100m. Trong thế trận cài răng lược ở Stalingrad, ưuthế về máy bay trọng pháo của quân Đức đã mất tác dụng.